چرا گردشگری سلامت ایران در حال نابودی است؟
شرایط فیلترینگ در کشور مانع اعتماد گردشگران خارجی حوزه سلامت می‌شود و اگر چنین شرایطی ادامه داشته باشد، این صنعت ارزآور نابود می‌شود.
اقتصادسنج | شرایط فیلترینگ در کشور مانع اعتماد گردشگران خارجی حوزه سلامت می‌شود و اگر چنین شرایطی ادامه داشته باشد، این صنعت ارزآور نابود می‌شود. در کنار این موضوع کشور در حال از دست دادن مهمترین‌ترین عامل جذب گردشگران سلامت، یعنی نیروی انسانی ماهر در صنعت پزشکی است و اگر این روند ادامه داشته باشد شاید کار به وارد کردن پزشک از دیگر کشورها بکشد.
حسین یاراحمدی، مدیرعامل استارتاپ آریامدتور که در زمینه گردشگری سلامت در ایران فعالیت می‌کند، در مصاحبه با مشکلات و راه‌حل‌های این حوزه در سال‌های اخیر پرداخت.
وضعیت آریامدتور با وجود اتفاقاتی مانند فیلترینگ و کندی اینترنت چگونه است؟
در مهر و آبان ۱۴۰۱ وقتی با قطعی اینترنت و فیلترینگ مواجه شدیم مانند بسیاری از کسبوکارها، آریامدتور هم تحت تاثیر قرار گرفت و دلیل تاثیرپذیری ما این است که فعالیت‌مان آنلاین است. تمام وبسایت‌ها و سوشال مدیا (اینستاگرام، واتساپ، یوتیوب، تلگرام و…) همه منبعث از اینترنت هستند و اگر برای اینترنت مشکلی به وجود بیاید، واضح است که برای فعالیت ما هم مشکل به وجود می‌آید.
مشکل قطعی اینترنت و فیلترینگ بسیار برای ما گران تمام شد، نه فقط از لحاظ مالی بلکه از نظر برند و هویتی که ما برای خودمان ایجاد کردیم و شرایط برای ما مانند آبان ۹۸ شد.
کسی برای نجات ما کاری نکردبا توجه با مشکلاتی که گفتید، آیا در آن بازه زمانی کسب‌وکار شما متوقف شد؟
بله. ما هم تا حدودی متوقف شدیم اما به واسطه عقبه و بازاری که برای خودمان ایجاد کرده بودیم مانند باقی کسبوکارها آسیب سنگین ندیدیدم اما نکته‌ای که بسیار مهم است و بر روی آن تاکید دارم این است که اگر کاری برای نجات ما صورت گرفته توسط خودمان انجام شده و هیچ کمکی خارج از مجموعه مانند کمک دولتی وجود نداشته است.
شاید بعضی افراد بگویند که ما به کسب‌وکارهای آنلاین کمک کرده‌ایم ولی با تاکید می‌گویم که این اتفاق حداقل برای ما نیفتاده است.
پس می‌گویید هیچ کمکی به شما نشده است؟
بله، چون در کشورهای دیگر که بیزینس مشابه ما را دارند، آسیب‌ها و چالش‌هایی به‌وجود آمد مانند کرونا که حاکمیت و دولت برای این بیزینس‌ها دستورالعمل‌ها و پروتکل‌هایی ایجاد کردند که کسب‌وکار دچار آسیب بیشتر نشود یا اگر اینترنت را قطع می‌کنند برای بیزینس‌هایی که مجوز دارند و قانونی عمل می‌کنند، مسیر جدیدی را در نظر می‌گیرند که هیچکدام از این شرایط برای ما به‌وجود نیامد.
اگر در همان شرایط حاکمیت کاری انجام می‌داد، طبیعتا شرایط خیلی بهتر پیش میرفت و باز تاکید می‌کنم که اگر ما دوام آوردیم و به‌طور کامل متوقف نشدیم کار خودمان بوده و کسی این اتفاق را به اسم خودش ثبت نکند. چون بعضی افراد حاکمیتی می‌گویند که بعضی کمک‌ها را کرده‌اند، ولی اصلا این‌گونه نبوده و نباید کسی تلاش‌های ما را به نام خودش ثبت نکند.
فلیترینگ مانع اعتماد گردشگران سلامت به پلتفرم‌هاستدر حال حاضر که اینترنت به همین شکل ادامه دارد آیا باز به چالش جدیدی برخورد کرده‌اید؟
مهمترین چالشی که الان داریم، بحث فیلترینگ است و موضوع فیلترینگ از دو جنبه برای ما مشکل‌ساز شده؛ قبل از آمدن مشتری و بعد از آمدن مشتری.
جنبه اول زمانی است که می‌خواهیم مخاطب را تبدیل به مشتری کنیم و نیاز به گفتگو داریم. تمام سوشال‌مدیایی که با آن کار می‌کنیم مانند اینستاگرام و واتساپ فیلتر هستند و گاهی بین گفتگوی متنی یا تماس تصویری ارتباط‌‌مان قطع می‌شود و همین تاخیر در پاسخ‌دهی باعث عدم اعتماد می‌شود.
جنبه دوم زمانی است که مشتری به ایران می‌آید و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی برای مشتری هم ایجاد می‌شود و ما باید سعی کنیم برای او راهکارهای اتصال به این شبکه‌ها را فراهم کنیم تا بتواند با خانواده یا اطرافیانش، راحت ارتباط برقرار کند. با تمام این کارها باز گردشگر خارجی تعجب می‌کند که اصلا چرا وضع این‌گونه است و چرا واتس اپ باید فیلتر باشد.
چالش اصلی کار ما اینجاست که مخاطبان ما برای درمان به ایران می‌آیند و شرایط درمانی برای هر خانواده‌ای نگران‌کننده است مخصوصا اگر در کشور دیگری انجام شود.
در این شرایط خانواده بیمار نیازمند اتصال بیشتر با شخص تحت درمان هستند. وقتی که در چنین شرایطی ارتباط‌گیری با شخص تحت درمان از سوی خانواده سخت باشد، طبیعی است که بر روی جذب گردشگری سلامت تاثیر منفی می‌گذارد.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی برای کار ما یک طنز بزرگ استبا توجه به تاکید دولت بر استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی، توانسته‌اید از آن برای کار خود استفاده کنید؟
استفاده از شبکه اجتماعی داخلی برای کار ما مانند یک طنز بزرگ است از این جهت که مخاطب ما بین‌المللی است و او چرا باید نرم‌افزارهای ایرانی را نصب کند؟ قوانین بازاریابی به ما می‌گوید که باید در جایی حضور داشته باشیم که مخاطبان‌مان حضور دارند. ما شاید بتوانیم مخاطب ایرانی را به اپلیکیشن‌های ایرانی بیاوریم ولی مخاطب بین‌المللی با چه انگیزه‌ای باید پلتفرم داخلی یک کشور را نصب کند؟!
ایران تنها گزینه‌گردشگری سلامت نیستآینده بازار گردشگری سلامت در ایران چگونه است و چه ظرفیت‌هایی دارد؟
اگر قرار است که مسیر هر روز سخت و سخت‌تر شود مانند فیلترینگ یا موضاعات سیاسی و اجتماعی دیگر وجود داشته باشند، هیچ آینده‌ای را نمی‌توان برای این صنعت متصور بود و این صنعت رو به نابودی است. این بازار در چند سال گذشته کوچک‌تر شده است زیرا مخاطبی که برای کارهای درمانی سفر می‌کند گزینه‌اش فقط ایران نیست و در کنار ایران کشورهایی مانند ترکیه، اردن و عمان در منطقه وجود دارند و به غیر از این کشورها بسیاری از کشورهای دیگر هستند که به شکل جدی وارد این حوزه شده‌اند.
گردشگران سلامت جزئیات شرایط اجتماعی ایران را می‌دانند/ پس از بازگشایی سفارت عربستان، درخواست‌ها از سوی عربستان بیشتر شد
نکته‌ای دیگر که در مورد مخاطبان ما وجود دارد این است که آنها تمام جزئیات درون کشور مارا از لحاظ اجتماعی و سیاسی می‌دانستند. ما در شهریور و مهر ۱۴۰۱ اوج فروش خود را شاهد بودیم که ماحصل تلاش‌های قبل بود ولی زمانی که اعتراضات شکل گرفت کار ما به شدت افت کرد و این نشان می‌داد که مخاطب ما آگاه به مسائل است و با کوچکترین عدم اطمینان، مقصد خود را تغییر می‌دهد.
اما اگر حاکمیت بخواهد مسیر را تغییر دهد و شرایط سیاسی و زیرساخت را فراهم کند، بسیار می‌توانیم رشد کنیم. برای مثال از زمانی که روابط ایران و عربستان بهبود پیدا کرد و سفارت ایران در عربستان باز شد، درخواست‌ها از سوی این کشور بیشتر شد و براساس آمار سایت آریا مدتور، دومین جایگاه از لحاظ ترافیک سایت متعلق به مخاطبان عربستانی است.
آریا مدتور چون یک بیزینس حساس به مسائل اجتماعی و سیاسی است کوچکترین تغییرات را هم حس می‌کند. در حال حاضر که روابط ایران با مصر بهتر شده است، از سمت کشور مصر که قبلا هیچ درخواستی نداشتیم، الان مخاطب و درخواست داریم.
تا چند سال دیگر مجبور هستیم پزشک وارد کنیمچرا ایران برای مخاطبان منطقه مخصوصا کشورهای عربی جذاب است؟
شرایط قیمتی ما به‌واسطه اختلافات ارزی که وجود دارد، برای کشورهای همسایه بسیار جذاب است ولی مهمترین عاملی که باعث جذب مخاطبان به سوی ایران می‌شود کیفیت کار در ایران به دلیل داشتن نیروی انسانی توانمند به خصوص در حوزه زیبایی است.
اما در حال حاضر به‌خاطر مشکلاتی که به‌وجود آمده، سرمایه انسانی در حال مهاجرت است و بخشی از تماس‌های ورودی به سایت آریامدتور توسط پزشکان ایرانی است خصوصا پزشکانی که دور از پایتخت هستند که درخواست مشاوره برای مهاجرت می‌کنند و ایران مهمترین عامل جذاب خود برای جذب گردشگر سلامت را دارد، از دست می‌دهد و شدت این مسئله به‌گونه‌ای است که شاید تا چند سال دیگر مجبور باشیم پزشک وارد کنیم.
مسئله سوم جذاب برای گردشگران منطقه، همسایگی و نزدیک بودن به آنها به ایران است.
ماهانه ۲۰۰هزار دلار ارز به راحتی به‌دست می‌آیدبا وجود همین مشکلاتی که ذکر کردید، آریامدتور چه میزان جذب گردشگر سلامت را هدف‌گذاری کرده است؟
آریا مدتور به‌واسطه کارهایی که قبلا انجام داده، دارای پتانسیلی در گردشگری سلامت ایران است. بیشتر مخاطبان ما از کشورهای اروپایی و آمریکایی هستند و ما این مخاطبان را هدف‌گذاری کرده‌ایم. اگر موضوعاتی مانند ویزا تسهیل شود و حاکمیت، بیزنس ما را جدی‌تر بگیرد و به کسب‌وکار ما بها بدهد، فقط خود آریامدتور می‌تواند ماهانه بیش ۲۰۰ هزار دلار ارزآوری داشته باشد و این هدف بسیار سهل‌الوصول است.
ولی حاکمیت از کشورهای دیگر عقب است. برای مثال در کشور ترکیه حاکمیت به‌طور مستقیم برای تصمیم‌گیری در این حوزه ورود کرده است ولی در ایران جایگاه آن مشخص نیست و حتی اگر نهادی برای آن وجود داشته باشد، قدرتی ندارد که بخواهد امور مربوط به این حوزه را تسهیل کند.
در حال حاضر ما با کشوری مانند ترکیه در حال رقابت هستیم که یک سازمان دولتی برای گردشگری سلامت دارد. اگر قرار است که یک کار اساسی برای این صنعت انجام دهیم باید یک سازمان مستقل و با قدرت اجرایی تشکیل بدهیم. در غیر اینصورت، با یک میز ضعیف در بدنه دولت نمی‌توان کاری از پیش برد.
تجارت‌نیوز/
