شکست طرح های دولت و مجلس در افزایش آمار ازدواج و فرزندآوری

اقتصادسنج | آمار ازدواج در کشور بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار که مربوط به بهار امسال است، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حدود ۹ درصد کاهش یافته. اما در این بازه زمانی، سن ازدواج روند افزایشی داشته است. این اتفاقات در حالی رخ داده که همه تلاش دولت و مجلس بر کاهش سن و افزایش آمار ازدواج متمرکز بوده است.

مرکز آمار اخیرا در «گزارش وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور در بهار ۱۴۰۲»، از افزایش ۳۶ دهم درصدی آمار ازدواج در نخستین فصل سال، نسبت به زمستان ۱۴۰۱ خبر داده. به این معنا که آمار فصلی ازدواج افزایشی بوده است. اما در مقابل و بر مبنای همین متن، آمار سالانه این رویداد روند نزولی دارد. به این معنا که در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته، ایرانیان ۹.۳ درصد کمتر شریک زندگی هم شده‌اند.

اما شرایط در مورد طلاق تا حدودی متفاوت است؛ چرا که آمار منتشر شده نشان می‌دهد که این رویداد هم نسبت به فصل قبل روند کاهشی داشته است و هم نسبت به مدت مشابه سال پیش.

آمار ازدواج و طلاق – از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲

افزایش سن ازدواج در ۳ سال اخیر

در بخش دیگری از گزارش مرکز آمار آمده که سن اولین ازدواج در کشور افزایش افزایش داشته و در مقابل، آمار فرزندآوری در شهرها و روستاها کاهش یافته است.

میانگین سن مردان در اولین ازدواج در سال ۱۴۰۰ به ۲۷.۸ سال رسیده بود اما این رقم در سال گذشته ۲۸ سال ثبت شد. همچنین میانگین سن مردان در اولین ازدواج، برای بهار دو سال قبل ۲۷.۶ سال، برای سال بعد از آن ۲۷.۹ سال و برای امسال ۲۸.۱ سال اعلام شده است.

از سوی دیگر، برای میانگین سن زنان در اولین ازدواج در سال ۱۴۰۰ رقم ۲۳.۶ سال ثبت شد. این عدد در سال گذشته به ۲۳.۸ سال افزایش یافت. در همین رابطه، میانگین سن زنان در اولین ازدواج، برای بهار ۱۴۰۱ رقم ۲۳.۲ سال، برای سال بعد از آن ۲۳.۵ سال و برای امسال ۲۳.۹ سال ثبت شده است.

میانگین سن مردان و زنان در اولین ازدواج – ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲

همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار، میانگین سن افراد در همه رویدادهای ازدواج (نه فقط اولین آنها) نیز در این سال‌ها افزایشی بوده است. به گونه‌ای که میانگین سن ازدواج مردان در دو سال گذشته (۱۴۰۰ و ۱۴۰۱) به ترتیب عبارت بودند از: ۳۰.۳ سال و ۳۰.۸ سال. این ارقام برای زنان، ۲۵.۶ سال و ۲۶.۲ سال ثبت شده است.

همچنین میانگین سن ازدواج مردان در بهار سه سال اخیر عبارتند از: ۲۹.۷ سال، ۳۰.۳ سال و ۳۰.۷ سال. این ارقام برای زنان ۲۴.۷ سال، ۲۵.۴ سال و ۲۶.۵ سال اعلام شده است.

این گزارش نشان می‌دهد که میانگین سن در اولین ازدواج در مناطق شهری، همواره بالاتر از مناطق روستایی بوده است.

میانگین سن مردان و زنان در هنگام ازدواج – ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲

کاهش فرزندآوری از سال ۹۶ تا ۱۴۰۲

گزارش مرکز آمار در مورد فرزندآوری نیز، نشان‌دهنده تداوم روند کاهشی آن، هم در مناطق شهری و هم روستایی است.

تعداد ولادت‌های ثبت شده از یک میلیون و ۴٨٧ هزار و ۹۲۳ نفر در سال ۱۳۹۶ به یک میلیون و ۷۵ هزار و ۲۳۱ نفر در سال گذشته رسیده است.

از سوی دیگر تعداد تولدهای ثبت شده در بهار امسال به ۲۵۲ هزار و ۶۵۱ نفر رسیده است که هم در مقایسه با فصل قبل (زمستان ۱۴۰۱) روند کاهشی دارد و هم نسبت به بهار سال گذشته.

حدود ۲۷ هزار کودک زیر ۱۵ سال ازدواج کردند

همچنین در گزارش مرکز آمار، می‌توان داده‌های قابل تاملی را در مورد ازدواج کودکان مشاهده کرد. بر اساس این متن، تعداد کودکان زیر ۱۵ سالی که در سال گذشته ازدواج کرده‌اند، ۲۶ هزار و ۹۸۹ نفر بوده است که تنها ۱۵ نفر آنها پسر بوده‌ا‌ند.

البته آمار کودک‌همسری در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهشی بوده است اما برخی فعالان اجتماعی معتقدند که اعداد و ارقام در مورد ازدواج کودکان چندان دقیق نیست. برای مثال، محمد بلوچ‌زهی فعال اجتماعی اهل سیستان و بلوچستان، چندی پیش در استوری صفحه اینستاگرام خود نوشت که آمار کودک‌همسری به مراتب بالاتر از ارقام اعلام شده است چرا که در برخی مناطق، اینگونه ازدواج‌ها در اسناد رسمی و قانونی ثبت نمی‌شوند.

جامعه بر مبنای بخشنامه و قانون عمل نکرد

گذشته از این داده‌های تامل‌برانگیز، از جمله نکات مهم در گزارش مرکز آمار، همان سه نکته‌ای است که به آن اشاره شد؛ کاهش سالانه آمار ازدواج، افزایش میانگین سنی همسران و کاهش فرزندآوری.

این روندها در حالی رقم خورده‌اند که تلاش‌های دولت و مجلس در سال‌های اخیر، بر شرایط برعکس آن متمرکز بوده است. نهادهای مسئول، انواع قوانین استخدامی و مالی و پاداش‌های مختلف را تصویب کرده‌اند تا افراد را به ازدواج در سنین پایین‌تر و افزایش فرزندآوری تشویق کنند.

اما آمار و ارقام نشان می‌دهد که دولت‌ها تا کنون در تحقق این هدف موفق نبوده‌اند. موضوعی که علاوه بر گزارش وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور در بهار امسال، تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس نیز آن را تایید کرده است. گزارش این مرکز پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۱۴۱۰ آمار تجرد قطعی در کشور به یک میلیون نفر می‌رسد. همچنین بر اساس متن این پژوهش، در دهه ۹۰ آمار ازدواج ۴۰ درصد کاهش داشته است.

کارشناسان معتقدند که شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور و برآورد جامعه نسبت به آینده، در تصمیم افراد برای ازدواج و فرزندآوری نقش مهمتری نسبت به اهداف دولت‌ها دارند.

تجارت‌نیوز /