استراتژی «لاک‌پشت» ایران در برابر «اختاپوس» اسرائیل/ ایران از جنگ حماس-اسرائیل چه می خواهد؟
حمله بی‌سابقه ۷ اکتبر به اسرائیل از سوی حماس را باید یکی از نقاط عطف منازعه اسرائیل و فلسطین در ۷۰ سال اخیر دانست. تهاجمی که دیوار امنیتی اطلاعاتی اسرائیل در برابر فلسطینی ها را فروریخت و روح تازه ای در کالبد مقاومت فلسطین دمید.
اقتصادسنج؛ دکتر مصطفی نجفی کارشناس و پژوهشگر منازعات خاورمیانه در سرمقاله روزنامه خراسان نوشت:
حمله بی‌سابقه ۷ اکتبر به اسرائیل از سوی حماس را باید یکی از نقاط عطف منازعه اسرائیل و فلسطین در ۷۰ سال اخیر دانست. تهاجمی که دیوار امنیتی اطلاعاتی اسرائیل در برابر فلسطینی ها را فروریخت و روح تازه ای در کالبد مقاومت فلسطین دمید. جنگی که می تواند، نظم امنیتی منطقه، ترتیبات، دستورکارها و توافقات سیاسی موجود و منازعات منطقه ای را وارد مرحله جدیدی از بازطراحی و بازتعریف و صف‌آرایی‌های راهبردی تازه ای را ایجاد کند. جنگ اخیر نکات فراوان و قابل توجهی دارد و چشم‌انداز و ارزیابی قابل پیش‌بینی و دقیقی درباره نتایج و پیامدهای آن وجود ندارد. در این میان، درباره راهبرد امنیتی عملیاتی ایران در این مناقشه، گمانه‌زنی‌ها و تحلیل‌های متفاوت و متعارضی وجود دارد. آیا ایران در این مناقشه مداخله داشته است؟ با توجه به موضع‌گیری مقامات ایرانی، آمریکایی و اسرائیلی، پاسخ منفی است و ایران مداخله مستقیمی مانند آن‌چه در سوریه داشته است در این مناقشه ندارد. سخنان اخیر رهبر انقلاب در مراسم مشترک دانش آموختگان دانشگاه‌‌های افسری نیروهای مسلح نیزباید حسن ختام همه ادعاها درباره نقش‌آفرینی ایران در عملیات «طوفان الاقصی» باشد، اما این جنگ چه معنا و اهمیتی برای ایران دارد؟ در واقع، در جنگ ترکیبی و کم‌سابقه حماس علیه صهیونیست ها چه مولفه ای برای ایران مهم است؟
۱. جمهوری اسلامی ایران جنگ حماس علیه تل آویو را فرصتی راهبردی برای تداوم پویایی شبکه امنیتی خود در سراسر منطقه می بیند. فلسطین و مقابله با اسرائیل جایی است که می تواند تمامی نیروهای مقاومت حول یک محور جمع و پروژه قدرت ایران را تقویت کند.
۲. اسرائیل در سالیان اخیر در چارچوب استراتژی «اختاپوس» و «مرگ با هزاران چاقو»، اقدامات خرابکارانه و تروریستی متعددی را علیه تاسیسات هسته ای، مراکز نظامی و شخصیت های علمی، هسته‌ای و نظامی ایران انجام داد. براساس این استراتژی، اسرائیل قصد داشته نبرد علیه جمهوری اسلامی را که سال‌ها با هدف قرار دادن عوامل جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش در خارج از ایران از جمله سوریه پیش برده بود، وارد خاک ایران کند و ضربات متعددی به تهران در راستای عقب راندن آن از سیاست های منطقه اش وارد کند. حملات متعدد به مواضع ایران در سوریه هم در همین چارچوب قابل ارزیابی بوده است. در این میان، به نظر می‌رسد، صبر و احتیاط به پایان رسیده و ایران جنگ اخیر حماس علیه اسرائیل را فرصت مناسبی برای احیای استراتژی «لاک‌پشت» در برابر استراتژی «اختاپوس» اسرائیل علیه خود می داند. بر اساس آن، ایران با حمایت مستقیم(حزب ا… و گروه‌های مقاومت در سوریه) و غیرمستقیم(حماس و جهاد اسلامی) از گروه‌های مقاومت، به دنبال مقابله با استراتژی تهاجمی اسرائیل علیه خود و عقب راندن آن به درون مرزهای سرزمین‌های اشغالی است. در واقع، در استراتژی لاک‌پشت، ایران قصد دارد با تقویت مواضع تهاجمی گروه های همسو، یک وضعیت اضطرار امنیتی داخلی و در سراسر مرزهای اشغالی را به اسرائیل تحمیل کند و آن را در لاک دفاعی قرار داد.
به همین دلیل است که با حمله حماس به اسرائیل، حزب ا… نیز تاکنون در سطح مدیریت شده‌ای نیز وارد عمل می شود و سایر گروه‌های مقاومت نیز برای ورود به میدان مناقشه در آماده باش کامل قرار می گیرند. در این چارچوب، بازوهای اختاپوس نقش قابل توجهی در تحمیل موضع لاک‌پشتی و تدافعی به اسرائیل دارند. به نظر می‌رسد، حمله اخیر حماس و قرار گرفتن اسرائیل در یک وضعیت کم سابقه امنیتی، می تواند به احیای استراتژی لاک‌پشت ایران و اخلال در استراتژی اختاپوس اسرائیل( به‌ویژه درباره برنامه هسته ای ایران) کمک کند. درخور ذکر است که تلاش ایران برای احیای استراتژی لاک‌پشت چندی بعد از ترور سردار شهید قاسم سلیمانی آغاز شد. راه اندازی «اتاق عملیات مشترک» میان گروه‌های مقاومت با محوریت حزب ا… که پیش از این سابقه نداشته است در همین چارچوب قابل ارزیابی است.
۳. مسئله مهم دیگر، پروژه عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل است که در سالیان اخیر سرعت گرفته است. پروژه ای که اگر منجر به عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل شود که تا پیش از جنگ اخیر قریب الوقوع به نظر می رسید علاوه بر چالش بزرگی که برای گروه‌های مقاومت فلسطین ایجاد می کند، معضلی حیاتی برای پروژه قدرت منطقه ای ایران و محور مقاومت تلقی می شود. بدون تردید، دامنه و گستره جنگ اخیر حماس علیه اسرائیل، آثار قابل توجهی بر این پروژه بزرگ منطقه‌ای داشته است و شاید بتوان گفت تا اطلاع ثانوی متوقف شده است. از منظر ایران، توقف این پروژه سیاسی در منطقه، تامین کننده منافع کلان امنیتی آن در خاورمیانه است. افزون بر این، درخواست چین وروسیه برای ترویج راه حل دو کشوری در حل مسئله فلسطین، انتقاد مقامات اسرائیلی را برانگیخته است. اکنون باید منتظر نتایج و پیامدهای آتی این جنگ ماند. جنگی که در گام و مرحله نخست، ضربه بزرگ نظامی، امنیتی، اطلاعاتی و سیاسی به بنیامین نتانیاهو و دولت اسرائیل وارد کرد که قابل ترمیم نیست.
