چه کسی باید پاسخگوی وضعیت آزاردهنده اینترنت باشد؟/ عزم یک وزیر برای نابودی کسب و کارهای آنلاین
حدود ۵ ماه از محدودیت‌های اینترنت می‌گذرد، اما به نظر می‌رسد که دولت پاسخگوی وضعیت اینترنت و پیگیری برای بهبود شرایط آن نیست. به طوری که وزیر ارتباطات به تازگی گفته است که ما کندی اینترنت نداریم و بارها گفته‌ام که مشکل فیلترشکن است!
اقتصادسنج | این روزها وضعیت اینترنت را هیچکس برعهده نمی‌گیرد. وزیر ارتباطات هم که به صورت رسمی وظیفه رسیدگی به آن را دارد، همواره علت کندی اینترنت را استفاده از فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها اعلام کرده، اما از سوی دیگر وجود اینترنت طبقاتی را هم تایید می‌کند.
از زمانی که اینترنت با محدودیت‌های گسترده روبه رو شد، بسیاری از فعالان و کاربران درخواست رفع فیلتر را داشته‌اند، اما هر بار که در این باره از مسئولان دولتی به ویژه وزیر ارتباطات سوال پرسیده می‌شد، او مسئول رفع فیلترینگ را وزارت ارتباطات نمی‌داند.
رسیدگی به وضعیت اینترنت در دولت
در حالی که بسیاری از کاربران و کسب‌وکارها درباره سطوح دسترسی متفاوت ابراز نگرانی کرده‌اند، وزیر ارتباطات در تازه‌ترین صحبت‌های خود گفت: «ارائه اینترنت با سطوح دسترسی متفاوت، موضوع جدیدی نیست و پیش از این نیز وجود داشته است. زارع‌پور معتقد است برخی اقشار به یک دسترسی‌های خاص نیاز دارند که نمی‌توان اسم آن را اینترنت طبقاتی گذاشت.»
از سوی دیگر وضعیت کیفیت اینترنت و ایجاد محدودیت‌های گسترده خسارت‌های بسیار هنگفتی به کسب‌وکارها و کاربران وارد کرده، اما عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات درباره وضعیت اینترنت همواره ابراز بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: «ما کندی اینترنت نداریم و بارها گفته‌ام که مشکل فیلترشکن است.»
فیلترینگ دو شبکه اجتماعی اینستاگرام و واتساپ هم از ۵ ماه گذشته خسارت‌هایی را برای کسب‌وکارهای کوچک و خانگی به بار آورد. دولت هم همواره شرط رفع فیلترینگ آن‌ها را قبول قوانین ایران از سوی این دو پلتفرم اعلام کرده است. اما حالا عیسی زارع‌پور در مصاحبه اعلام کرد وظیفه نامه نگاری با مالک شبکه‌های فضای مجازی با وزارت ارتباطات نیست و از همین رو او باز هم اطلاعی درباره پاسخ دادن یا ندادن «متا» به نامه مرکز ملی فضای مجازی ندارد.
وزارت ارتباطات دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار خود، تمامی برنامه‌ها و فعالیت‌های خود را در مسیر راه‌اندازی و تکمیل پروژه شبکه ملی اطلاعات یا همان اینترنت داخلی پیش برده است. حالا نیز به عقیده او اینترنت دچار کندی نیست، اما این اینترنت داخلی است که به خوبی کار می‌کند.
همچنین، چندی پیش رئیس جمهور در گفتگوی تلویزیونی رئیسی درباره اینکه چرا به وعده‌های انتخاباتی خود در رابطه با اینترنت عمل نکرده است، اینگونه توضیح داد: «پلتفرم‌های داخلی جایگزین شدند، بنابراین وعده من به قوت خودش باقی است.»
رئیسی در آخرین اظهارات خود نیز دسترسی آسان مردم به اینترنت را امری ضروری دانسته است، اما بر تکمیل پروژه شبکه ملی اطلاعات تاکید داشته است.
با وجود این، به لحاظ قانونی تمام اختیارات فضای مجازی کشور در دست این وزارتخانه نیست، اما این وزارتخانه باید در راستای بهبود وضعیت به ویژه کندی اینترنت تلاش کند، نه برخلاف آن.
به نظر می‌رسد که مسئولیت وضعیت اینترنت را که این روزها صدای همه را از مسئولان گرفته تا کاربران عادی را در آورده است، کسی در دولت قرار نیست که رسیدگی به وضعیت آن را بر عهده بگیرد. مشخص نیست که این روال تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و چه کسی پاسخگوی شرایط اینترنت است!
پیگیری فیلترینگ در مجلس متفاوت است!
درحالی که مسئولان دولتی از پاسخگویی و رسیدگی به وضعیت اینترنت سرباز می‌زنند؛ اما برخی از نمایندگان در تلاش‌اند که اینترنت به روزهای قبل از ۵ ماه گذشته بازگردد.
به نظر می‌رسد که ادامه روند وضعیت کنونی اینترنت صدای تعدادی از نمایندگان مجلس را نیز درآورده است، به‌طوری که چند هفته پیش رئیس کمیسیون اقتصاد دیجیتال هم در نامه‌ای به رئیس جمهوری فیلترینگ بلند مدت را به ضرر کسب‌وکارها و کاربران دانست و آن را با مغایر با اصل ۷۹ قانون اساسی دانست.
در این نامه به این نکته اشاره شده که براساس اصل هفتادونهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، محدودیت بر اینترنت می‌تواند حداکثر ۳۰ روز ادامه یابد و ادامه این محدودیت‌ها بدون طی سازوکارهای مردم‌سالارانه تعبیه شده در قانون اساسی از جمله صلاحیت انحصاری مجلس شورای اسلامی در تصویب اعمال محدودیت‌های ضروری، آن هم به صورت موقت (اصل ۷۹ قانون اساسی) و همچنین بدون اقناع صحیح و جلب همراهی و همدلی مردم و بدون کسب تکلیف از مجلس شورای اسلامی عمل و اقدامی غیرقانونی است.
رشیدی کوچی، نماینده مجلس نیز پس از آن خواستار رفع محدودیت‌های اینترنت شد و گفته بود: «در شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفته شد که تا آرام شدن فضای جامعه دو پلتفرم مسدود شود؛ از نظر من اکنون زمان آن رسیده است که رفع مسدودیت شود چرا که فضای جامعه آرام است.»
به عقیده او فیلترینگ به شیوه کنونی، همان باتوم در فضای مجازی است. اگر شبکه‌های اجتماعی خارجی فیلتر باشند و کاربران به استفاده از پلتفرم‌های داخلی روی نیاورند، در پلتفرم‌های داخلی برای چه کسی می‌خواهیم تبیین انجام دهیم؟
با این حال اما نمایندگانی هستند که موافق ادامه فیلترینگ هستند. چراکه به عقیده آن‌ها فیلترینگ زیان‌های فرهنگی فراوانی برای جامعه به بار می‌آورد.
می‌توان گفت که جامعه به این موضوع واقف است که فیلترینگ، عدم دسترسی و محدودیت استفاده از ابزارهای فضای مجازی محدود مربوط به کشور ایران نیست. اما چالش بزرگ این است که در تصمیم‌گیری‌های این‌چنینی کمتر نظر افکار عمومی کمتر مورد تامل قرار می‌گیرد.
