مصرف جهانی داروهای ضد افسردگی (AD) در دو دهه اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است و اروپایی ها بزرگترین مصرف کنندگان آن هستند.

به گزارش اقتصادسنج؛  براساس داده های سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) استفاده از داروهای ضد افسردگی از سال 2000 تا 2020 در 18 کشور اروپایی تقریباً دو و نیم برابر افزایش یافته است.  

همچنین افزایش قابل توجهی در اضطراب و افسردگی در طول همه گیری COVID-19 نشان می دهد. آیا شادترین کشورها کمتر از داروهای آلزایمر استفاده می کنند؟ محققان چگونه افزایش شدید مصرف داروهای ضد افسردگی را توضیح می دهند؟

مجموعه داده های OECD مصرف دوز مشخص شده روزانه (DDD) را برای “ضد افسردگی های N06A” نشان می دهد. به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO) این گروه “شامل آماده سازی هایی است که در درمان افسردگی درون زا و برون زا استفاده می شود.”

متوسط مصرف داروهای ضدافسردگی در ۱۸ کشور اروپایی در سال ۲۰۰۰ بالغ بر ۳۰.۵ دُز تعریف شده روزانه به ازای هر هزار نفر بود که در سال ۲۰۲۰ به عدد ۷۵.۳ دُز تعریف شده روزانه افزایش یافته که در واقع ۱۴۷ درصد رشد را نشان می‌دهد.

مصرف داروهای ضد افسردگی در جمهوری چک بیشترین افزایش را نشان می‌دهد به طوریکه این افزایش ۵۷۷ درصد بوده است اما در فرانسه در بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ تنها ۳۸ درصد افزایش در مصرف داروهای ضد افسردگی مشاهده شده است. در این مدت این افزایش در پرتغال ۳۰۴ درصد، در بریتانیا ۲۵۶ درصد، در اسپانیا ۲۰۸ درصد و در آلمان ۲۰۰ درصد بوده است.

مصرف داروهای ضد افسردگی در ۱۴ کشور اروپایی بیش از دو برابر شده است.

کدام کشورها بیشترین مصرف داروهای ضد افسردگی را دارند؟

با نگاهی به تغییرات دهه گذشته، داده‌هایی برای 24 کشور اروپایی داریم.

در سال 2020، مصرف داروهای AD به ازای هر 1000 نفر در روز از 20 DDD در لتونی تا 153 DDD در ایسلند متغیر بود. پس از آن پرتغال (131 DDD)، انگلستان (108 DDD در سال 2017)، سوئد (105 DDD) و اسپانیا (87 DDD) قرار دارند.

در سال 2020، میانگین استفاده در این 24 کشور 68 DDD بود. سه کشور بزرگ از نظر جمعیت یعنی ترکیه (49 DDD)، فرانسه (55 DDD) و آلمان (62 DDD) همگی کمتر از میانگین استفاده کردند.

آیا ارتباطی بین شادی و استفاده از داروهای ضد افسردگی وجود دارد؟

جواب کوتاه، نه است. داده های مربوط به کشورهای اروپایی نشان نمی دهد که افراد شادتر کمتر داروهای ضد افسردگی مصرف می کنند.

ایسلند که بر اساس گزارش جهانی شادی در سال 2020 دومین کشور شاد جهان بود، بیشترین مصرف داروهای ضد افسردگی را در اروپا دارد.

سوئد که در رتبه ششم در گزارش شادی قرار دارد، با 105 DDD، چهارمین مصرف داروهای ضد افسردگی را دارد.

طبق این گزارش، مردم فنلاند که شادترین ملت بودند، از 82 داروی ضد افسردگی DDD استفاده کردند که فنلاند را در بین 24 کشور در رتبه هفتم قرار داد.

لتونی که کمترین مصرف را با 20 دوز روزانه دارد در رتبه 34 در گزارش جهانی شادی قرار دارد. مجارستان که پس از لتونی با 30 DDD در رتبه 43 لیست شادی قرار گرفت.

مصرف داروهای ضد افسردگی در 10 سال گذشته تنها در دانمارک کاهش یافته است

مصرف داروهای AD بین سال‌های 2010 تا 2020 در 24 کشور اروپایی با میانگین مصرف روزانه از 49.8 DDD به 68 DDD، 36.5 درصد افزایش یافته است.

دانمارک تنها کشوری است که در دهه گذشته با کاهش 4 درصدی مصرف داروهای ضد افسردگی کاهش یافته است.

استونی با 133 درصد بیشترین افزایش را به ثبت رساند در حالی که مصرف در فرانسه تنها 2 درصد افزایش یافته است.  در بریتانیا دو برابر شد و در ترکیه 50 درصد افزایش یافت. این تغییر در 10 کشور کمتر از ۲۵ درصد بود.

در مورد هزینه کردن برای داروهای ضد افسردگی چطور؟

هزینه مصرف داروهای ضد افسردگی باری بر دوش شهروندان و کشورهایشان است.

در سال 2020، آلمان 812 میلیون دلار (783 میلیون یورو) برای داروهای ضد افسردگی هزینه کرد. اسپانیا (649 میلیون دلار یا 626 میلیون یورو) و ایتالیا (456 میلیون دلار یا 440 میلیون یورو) دیگر کشورهای پیشرو در هزینه داروهای ضد افسردگی هستند.

نسبت هزینه داروهای ضد افسردگی به کل فروش دارو نشان می دهد که در برخی کشورها هزینه قابل توجهی است.

در سال 2020، داروهای ضد افسردگی 4 درصد از فروش دارویی در پرتغال را به خود اختصاص دادند، در مقایسه با 2.7 درصد در اسپانیا، 2.2 درصد در اتریش، 1.9 درصد در ترکیه و 1.4 درصد در آلمان.

شیوع افسردگی مزمن در اروپا

هیچ داده رسمی قابل مقایسه ای در مورد سهم افراد گزارش شده مبتلا به افسردگی مزمن یا مراجعه به روانشناس، روان درمانگر یا روانپزشک وجود ندارد.

با این حال، نتایج نظرسنجی منتشر شده توسط Eurostat بینش هایی را ارائه می دهد. در سال 2019 یورواستات دریافت که 7.2 درصد از شهروندان اتحادیه اروپا گزارش دادند که به افسردگی مزمن مبتلا هستند که در مقایسه با سال 2014 (+ 0.3 واحد درصد) تنها یک افزایش ناچیز بود.

در سال 2019، در میان کشورهای اتحادیه اروپا، پرتغال (12.2 درصد) بیشترین سهم را از جمعیت گزارش‌دهنده افسردگی مزمن داشت و پس از آن سوئد (11.7 درصد)، آلمان و کرواسی (هر دو 11.6 درصد) قرار دارند.

کمترین سهم افرادی که افسردگی مزمن را گزارش کردند در رومانی (1.0 درصد)، بلغارستان (2.7 درصد) و مالت (3.5 درصد) بود.

جالب است که دو کشور اول ایسلند (15.6 درصد) و پرتغال (12.2 درصد) در گزارش افسردگی مزمن نیز به ترتیب با 153 DDD و 131 DDD در سال 2020 بیشترین مصرف داروهای ضد افسردگی را داشتند.

تاثیر کووید بر سلامت روان

نظرسنجی های اخیر منتشر شده توسط OECD نشان می دهد که سلامت روان از زمان شروع همه گیری COVID-19 به طور قابل توجهی بدتر شده است.

از مارس 2020 به بعد، شیوع اضطراب و افسردگی در 15 کشور منتخب OECD از جمله چندین کشور اروپایی افزایش یافته است.

شیوع اضطراب در اوایل سال 2020 دو برابر یا بیش از دو برابر بود که در سال های گذشته در بلژیک، فرانسه، ایتالیا، مکزیک، نیوزیلند، بریتانیا و ایالات متحده مشاهده شد.

شیوع افسردگی در اوایل سال 2020 نیز دو برابر یا بیشتر از دو برابر بود که در سال های گذشته در مکزیک، استرالیا، بلژیک، کانادا، فرانسه، جمهوری چک، مکزیک، سوئد، بریتانیا و ایالات متحده مشاهده شد.

با این حال، از آنجایی که روش‌های نظرسنجی بین مطالعات متفاوت است، ارائه هیچ مقایسه قوی بین کشوری امکان‌پذیر نیست.

مصرف داروهای ضد افسردگی در طول کووید افزایش یافته است؟

در حالی که شیوع اضطراب و افسردگی در طول همه گیری COVID-19 به طور قابل توجهی افزایش یافته است، آیا مصرف داروهای ضد افسردگی نیز افزایش یافته است؟

افزایش 10 درصدی یا بیشتر در مصرف بین سال‌های 2019 تا 2021 در 14 کشور OECD که داده‌های مربوط به آنها در دسترس است، وجود دارد. به عنوان مثال، استفاده در لتونی در این دو سال 22 درصد و در مجارستان تنها 1 درصد افزایش یافته است.

با این حال، این در شرایطی است که در 20 سال گذشته روند ثابتی در افزایش مصرف داروهای ضد افسردگی وجود داشته است. بنابراین، تحقیقات بیشتری برای درک هر گونه تأثیر بالقوه همه گیری بر این افزایش های اخیر مورد نیاز است.