امروزه عمل‌های زیبایی یکی از پرسودترین و پرطرفدارترین مشاغل موجود در ایران است. عمل‌هایی که اکثراً نه بر سر نیاز بلکه از سر دلخوشی و پیروی از مد انجام می‌شود. اما آیا عمل‌های زیبایی فقط بخاطر پیروی از مد گسترش پیدا کرده؟ واقعاً علت گسترش عمل‌های زیبایی در ایران چیست؟
اقتصادسنج| امروزه عمل‌های زیبایی یکی از پرسودترین و پرطرفدارترین مشاغل موجود در ایران است. عمل‌هایی که اکثراً نه بر سر نیاز بلکه از سر دلخوشی و پیروی از مد انجام می‌شود. اما آیا عمل‌های زیبایی فقط بخاطر پیروی از مد گسترش پیدا کرده؟ واقعاً علت گسترش عمل‌های زیبایی در ایران چیست؟
با ابراز ناراحتی و پشیمانی خودش را بازخواست می‌کند و می‌گوید: «چرا من اینکارو کردم؟ بخدا از سر دلخوشی ژل تزریق کردم. اگر می‌دونستم آخر و عاقبتم این میشه هیچوقت سراغ تزریق ژل و عمل‌های زیبایی نمی‌رفتم…» اینها بخشی از صحبت‌های یک خانم حدوداً ۴۰ ساله است که بعد از گذشت ۱۵ سال از زمان تزریق ژل بوتاکس در صورت خود دچار مشکل شده و برای تخلیه ژل و التهاب موجود در صورتش به یکی از بیمارستان‌های شهر تهران مراجعه کرده است.
امروزه عمل‌های زیبایی یکی از پرسودترین و پرطرفدارترین مشاغل موجود در ایران است. دیگر کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که هیچ گونه عمل زیبایی در صورت یا بدن خود انجام نداده باشد. عمل‌هایی که اکثراً نه بر سر نیاز بلکه از سر دلخوشی و پیروی از مد انجام می‌شود. اما آیا عمل‌های زیبایی فقط بخاطر پیروی از مد گسترش پیدا کرده؟ واقعاً علت گسترش عمل‌های زیبایی در ایران چیست؟ چه کسانی پشت پرده عمل‌های زیبایی در ایران هستند؟
برای پاسخ به این پرسش‌ها با «سید ناصر عمادی» متخصص پوست و مو و زیبایی به گفت‌وگو نشسته‌ایم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:
چرا عمل‌های زیبایی در کشور ایران بسیار باب شده است؟
باید از چند منظر این مسئله را بررسی کرد. در حال حاضر عمل‌های زیبایی به یک معضل اساسی در کشور بدل شده است. یکی از باعث و بانی‌های این انحرافات، سیستم بهداشتی و درمانی کشور خصوصاً سازمان‌های بیمه گر هستند. زمانی که این سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها حق ویزیت بسیار کمی برای پزشکان قائل می‌شوند، اولین انحراف برای رواج عمل‌های زیبایی در کشور ایجاد می‌شود.
یک فرد نزدیک به ۲۰ سال باید درس بخواند و تلاش کند تا بتواند به عنوان یک پزشک متخصص در صنف پزشکی فعالیت کند. اما زمانی که وارد عرصه طبابت می‌شود، می‌بیند که دولت یا سازمان بیمه‌گر یک حق ویزیت حدوداً ۲۰ هزار تومانی به ازای هر بیمار برای او در نظر گرفته‌اند. به عنوان مثال من درحال حاضر به عنوان متخصص پوست در یکی از بیمارستان‌های دولتی کشور فعالیت می‌کنم و بابت ویزیت هر بیمار ۲۰ هزار تومان دریافت می‌کنم. البته این مبلغ بعد از گذشت چندماه همراه با کسر مالیات و کسورات بیمه‌ای برای من واریز می‌شود.
منِ پزشک ۲۰ سال از عمرم را به امید ساختن یک زندگی خوب صرف درس خواندن کردم تا بتوانم یک زندگی خوب و ایده‌آلی را برای خودم و خانوادم بسازم. اما با وضعیتی رو به رو می‌شوم که هیچ سنخیتی با تصور من از پزشک شدن ندارد. بنابراین دست به اقدامی می‌زنم تا بتوانم آن زندگی ایده‌آل را برای خودم و خانوادم بسازم. دقیقاً انحراف‌ها از همین جا آغاز می‌شود؛ نیاز مالی…
«نیاز مالی پزشکان»؛ راهی برای سوءاستفاده سودجویان
پزشکان برای ساختن زندگی ایده‌آل خود دست به چه اقداماتی می‌زنند؟
برخی از پزشکان عمومی به دلیل اینکه هیچ امیدی از درآمد مناسب، ایده‌آل و سالم از طریق وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر ندارند؛ مطب‌های شخصی برای خود دایر می‌کنند. زیرا حق و حقوقی که این ارگان‌ها و سازمان‌ها به پزشکان می‌دهند معادل زحمتی که پزشک برای بیمار می‌کشد نیست.
در این میان یک سری از شرکت‌های خارجی و داخلی با فروش محصولاتی مانند مواد تزریق ژل، بوتاکس، فیلر، انواع و اقسام دستگاه‌های لیزر و… به پزشکان برای به دست آوردن سود بیشتر، راه این انحراف را برای پزشکان هموارتر می‌کنند. این شرکت‌ها با حمایت مافیای قدرتی که در وزارت بهداشت وجود دارند، محصولاتشان را به بازار عرضه می‌کنند.
این شرکت‌ها به پزشک عمومی پیشنهاد می‌دهند و می‌گویند: « آقای دکتر فلان دستگاه لیزر که یک میلیارد تومان قیمت دارد در اختیار شما، شما با این دستگاه کارکنید و پول دستگاه را تا سه سال ماهانه به من پرداخت کنید.» پزشک عمومی این دستگاه لیزر را خریداره کرده و وارد مطب خودش می‌کند و ماهانه مثلاً ۵۰ میلیون تومان به شرکتی که دستگاه لیزر را از او خریداری کرده پرداخت می‌کند.
«تبلیغات کاذب»؛ راه میانبر پزشکان برای رسیدن به زندگی ایده‌آل
یک پزشک عمومی چگونه می‌تواند فقط ماهانه ۵۰ میلیون قسط پرداخت کند؟
از مردم. پزشک در این مسیر ممکن است دچار گناه، غفلت و جهل شود. در برخی از مواقع زمان به آخر ماه می‌رسد و پزشک هنوز نتوانسته است ۵۰ میلیون را جور کند. در این شرایط دست به تبلیغات کاذب می‌زند تا مردم را راضی کند به هر نحوی که شده عمل لیزر، ژل، بوتاکس، فیلر و… را انجام دهند.
انحراف بعدی مختص افرادی است که از راه عمل‌های زیبایی درآمد زیادی کسب می‌کنند. این دسته از افراد که برخی از آن ها پزشک «پزشک عمومی یا متخصص» و برخی دیگر افراد بدون تخصص و یا دوره دیده هستند، انواع و قسام عمل‌های زیبایی انجام می‌دهند و درآمدهای هنگفت و سرسام‌آوری را از این راه کسب می‌کنند. این درآمدهای هنگفت مقدمه‌ای است برای تخلف‌های بزرگتر. به عنوان مثال نهادها، سازمان‌ها و مؤسسه‌های دولتی و نیمه دولتی که قرار است مدافع سلامت مردم باشند، خودشان مروج این عمل‌ها هستند.
درحال حاضر جهاد دانشگاهی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه تهران کلاس‌های زیبایی تزریق ژل و بوتاکس برگزار می‌کنند. ببینید که این تخلف و فساد تا کجا نفوذ کرده است.
این کلاس‌های آموزشی برای چه افرادی برگزار می‌شود؟
این آموزش‌ها به هرکسی که تمایل به یادگیری و فعالیت در حوزه عمل‌های زیبایی داشته باشد ارائه می‌شود. پرستار، پزشک عمومی، بهیار و هرکسی که تمایل داشته باشد که در فیلد مراقبت‌های پوستی فعالیت کند، می‌تواند در این کلاس‌ها شرکت کند.
مشخصاً یک متخصص پوست و مو و زیبایی نیازی ندارد که در کلاس‌های تزریق ژل و مراقبت‌های پوستی شرکت کند. عموماً افرادی در این کلاس‌ها شرکت می‌کنند که تخصصی در این زمینه ندارند. در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی دوره کاردانی آموزش زیبایی را در دانشگاه آزاد برگزار می‌کند. اگر دانشجویی در دوره چهارساله تحصیلی، دوره رزیدنتی خود را طی می‌کند تا متخصص پوست شود و کارهای زیبایی پوست و مو را انجام دهد دیگه برگزاری دوره کاردانی آموزش زیبایی در دانشگاه آزاد چه معنایی دارد؟
دانشگاه آزاد، سازمان فنی و حرفه‌ای دوره آموزش زیبایی برگزار می‌کند، جهاد دانشگاهی که برخلاف کلمه جهاد و مجاهدت کارهای زیبایی و تزریق ژل و بوتاکس را در دانشگاه‌های مختلف آموزش می‌دهد و… خب وقتی نهادهایی که متولی سلامت و آموزش صحیح در کشور هستند به انحراف کشیده شده‌اند، دیگر از یک پزشک و طبیب و مردم عادی چه انتظاری دارید؟
این کلاس‌ها به چه شکل برگزار می‌شوند؟
به عنوان مثال درحال حاضر برای جراحی زیبایی پلک یک دوره آموزشی یک روزه در دانشگاه تهران برگزار می‌کنند و از هرکسی که در این دوره یک روزه شرکت می‌کند ۱۲ – ۶ میلون دریافت می‌کنند. اگر ۵۰ نفر در یک دوره این کلاس شرکت کنند چگونه می‌خواهند در یک روز جراحی پلک یاد بگیرند؟ ببینید آن کسی که به عنوان دبیر و سرپرست، این کلاس‌ها را برگزار می‌کند چه درآمدی به دست می‌آورد؟
برگزارکنندگان این دوره‌های آموزشی زیبایی در پایان به کارآموزها می‌گویند: «ما به شما بعد از گذراندن این دوره یک روزه، مجوز معتبر می‌دهیم که می‌توانید از آن در مطب و کلینیک خود استفاده کنید!» آن وقت چه اتفاقی می‌افتد؟ آن بیماری که به امید و خیال زیباتر شدن به مطب، کلینیک و… این افراد دوره دیده وارد می‌شود و این مجوز را که پایین آن مهر سازمان فنی و حرفه‌ای، دانشگاه آزاد، جهاد دانشگاهی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و… درج شده است را می‌بیند؛ بنابراین بیمار به توانایی و تخصص این فرد دوره دیده اعتماد کرده و تن به انجام عمل زیبایی می‌دهد.
سیر معیوب عمل‌های زیبایی چه عاقبتی دارد؟
آیا انجام عمل‌های زیبایی توسط این افراد دوره دیده برای بیمار عوارضی ایجاد نمی‌کند؟
چرا که نه! زمانی که بیمار توسط این افراد عمل زیبایی انجام می‌دهد دچار عوارض شدید می‌شود. بیمارانی که به علت تزریق ژل، بوتاکس و جراحی‌های زیبایی توسط افراد غیر متخصص روانه همین مراکز دولتی که به آن فرد دوره دیده مجوز داده است می‌شوند. یا اینکه فرد به مراکز زیبایی خصوصی مراجعه می‌کند تا با هزینه‌های سرسام‌آور ژل تزریق شده در صورتش را تخلیه کند. ببینید که چه سیر معیوبی اتفاق افتاد!
فرد به امید زیباتر شدن ۴۰-۳۰ میلیون هزینه کرده تا ژل را تزریق کند و حالا باید ۵۰-۴۰ میلیون تومان پول بدهد تا آن ژل را تخلیه کند!
متخلف: «هرچقدر دیه بیمار باشه پرداخت می‌کنم!»
آیا این افراد می‌توانند شکایت کنند؟
قانون می‌گوید: « فردی که در کار زیبایی تخلفی انجام داده یا آسیبی به فردی وارد کرده است یا باید دیه پرداخت کند یا اگر دیه به او تعلق نگیرد، باید پنج میلیون جریمه شود.» پنج میلیون برای فردی که از یک عمل زیبایی ۵۰ میلیون در می‌آورد که پولی نیست. افرادی که به دلیل انجام تخلفات زیبایی به دادگاه احضار می‌شوند از خداشون هست که یک دستگاه پُز به آن ها بدهند کارت بکشند و دوباره به سرکارشان بازگردند. این افراد در این موقعیت می‌گویند: «من چقدر باید جریمه پرداخت کنم؟ هرچقدر هست بگید من پرداخت کنم، برم!»
چرا؟
چون درآمدی که این افراد از راه غیرقانونی و نامشروع به دست می‌آورند به قدری زیاد است که پنج میلیون و ۱۰ میلیون جریمه برایشان پولی نیست. تاکنون هیچ اقدام جدی برای جلوگیری این افراد وجود ندارد. زمانی که مراکز رسمی دوره‌های آموزشی یک تا سه روزه برای عمل پلک و بوتاکس و… برگزار می‌کنند دیگه از مردم چه انتظاری دارید؟
آیا این آموزش‌ها توسط پزشک متخصص انجام می‌شود؟
این آموزش‌ها هم توسط پزشک و هم اشخاصی که پزشک عمومی هستند و در همین دوره‌ها مجوز انجام زیبایی گرفتند، به عنوان مدرس آموزش می‌دهند. ما باید ببینیم که قانون در کشور ما چه جایگاهی دارد؟ قانون می‌گوید: «شخصی که می‌خواهد کار زیبایی انجام دهد باید دوره رزیدنتی که چهار سال است را طی کند تا بتواند به عنوان متخصص پوست، جراح پلاستیک، جراح فک، گوش و حلق و بینی و رشته‌های مربوط به کارهای زیبایی، در زمینه عمل‌های زیبایی فعالیت کند.» این قانون در کشور وجود دارد اما حاکم نیست. برای همین رزیدنت‌های کشور ما به ادامه تحصیل علاقه‌ای ندارند.
چرا رزیدنت‌های دوره تخصص تمایلی به ادامه تحصیل ندارند؟
یک رزیدنت می‌گوید: «من چهار سال زحمت بکشم، هزینه کنم، با سختی درس بخوانم، تحت نظر قانون باشم، قانون حتی درباره تابلویی که من سر در مطبم میخواهم نصب کنم نظر بدهد؛ اما یک پزشک عمومی یا یک فرد عادی در همسایگی مطب من به راحتی با گذراندن یک دوره سه روز، کار زیبایی انجام دهد؟! هر تابلویی که می‌خواهد را نصب کند؟! خب من چرا باید چهار سال وقتم را تلف کنم؟ از همان اول سه روز دوره می‌بینم و مطب می‌زنم…»
وزارت بهداشت چه مسؤولیتی دارد؟
با این شرایط وزارت بهداشت هیچ اقدامی برای جلوگیری از این شرایط انجام نمی‌دهد؟
وزارت بهداشت چه مسؤولیتی دارد؟ وزارت بهداشت که نمی‌تواند رأی یا کیفری صادر کند. بازرسین وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی مسؤولیت دارند که این افراد را شناسایی و تحویل قانون دهند. تصمیم گیرنده اصلی قانون و قاضی است که تا به امروز جریمه و قانون سفت و سختی برای افراد در نظر گرفته نشده است. فردی که مکانش شناسایی شده به دو تا محل بالاتر یا پایین تر می‌رود و دوباره کارش را انجام می‌دهد. راه فرار برای این افراد متخلف بسیار زیاد است. ضمانت اجرایی قانون برای این افراد سنگین نیست.
متخلف با پرداخت مبالغ اندکی خود را آزاد می‌کند. اما اگر قانون بگوید که این فرد باید ۱۰ سال زندان برود، آن وقت شرایط خیلی متفاوت خواهد بود. اگر قانون به شدت با فردی که این دوره‌های آموزشی را برگزار می‌کند و متولی این دوره‌هاست برخورد کند، آن فرد دیگر جرأت نمی‌کند این کلاس‌ها را برگزار کند.
فقط اجازه کار باید به فردی داده شود که دوره چهارساله رزیدنتی خود را گذرانده باشد، زیرا این فرد در طی این چهار سال عوارض پیش آمده برای بیماران را در شرایط و عمل‌های مختلف دیده و می‌تواند بعد از چهار سال به عنوان متخصص کار زیبایی انجام دهد.
باید مراکز آموزش عمل‌های زیبایی تعطیل شود
آقای دکتر! از نظر شما برای ریشه کن کردن این مشکلات چه کاری باید انجام داد؟
در ابتدا باید این مراکز آموزشی عمل‌های زیبایی و مراقبت‌های پوستی تعطیل و با افرادی که متولی این کلاس‌ها هستند برخورد شود. همچنین نباید افرادی که این تخلف‌ها را انجام داده‌اند فقط محکوم به جریمه شوند. باید مجازات سنگین‌تری را برایشان در نظر بگیرند. مسؤولین، قضات و قانون به صورت جدی رسیدگی کنند که دیگر شخصی جرأت نکند در این مسئله وارد شود.
