اقتصادسنج | بررسی جزئیات آزادسازی منابع ارزی بلوکه‌شده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در ۲ بانک کره جنوبی حاکی از پیچیدگی‌های فنی قابل توجه می‌باشد.

هفته گذشته بود که «محمدرضا فرزین» رئیس‌کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی از آزادسازی همه منابع ارزی ایران در کره جنوبی خبر داد و گفت: این منابع به‌صورت پرداخت بانکی جهت خرید کالاهای غیرتحریمی (نهاده دامی و دارو) استفاده می‌شود.

لازم به تأکید است که نزدیک به 7 میلیارد دلار از منابع ارزی کشورمان به‌واسطه فروش نفت و میعانات گازی به کره جنوبی، طی سال‌های پایانی دهه 90 به‌صورت وون (واحد پول ملی کره جنوبی) به بانک‌های کره جنوبی واریز شده بود که به‌دلیل تحریم‌های بانکی، بانک مرکزی دسترسی به این منابع ارزی نداشت و این منابع بلوکه شده بودند، به‌عبارت دیگر از سال 2019 با توجه به کارشکنی‌های صورت‌گرفته حتی امکان استفاده از منابع ارزی خود برای مصارف غیرتحریمی از جمله واردات کالاهای اساسی را نیز نداشت که این موضوع بایستی از سوی مراجع قضایی پیگیری شود.

همچنین گفتنی است طی این سال‌ها، نه‌تنها به منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی هیچ سودی تعلق نگرفت حتی به‌دلیل سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی کره بعد از همه‌گیری کرونا، در نتیجه کاهش برابری وون به دلار، نزدیک به یک میلیارد دلار از آن منابع با کاهش ارزش برابری مواجه شد، اما در نهایت با توجه به توافقی که در خصوص تبادل زندانی‌ها میان ایران و آمریکا صورت گرفت فرایند انتقال این منابع به حساب بانک‌های ایرانی در قطر آغاز شد که احتمالاً بین 4 تا 6 هفته فرایند انتقال طول بکشد.

مکانیزم آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره چگونه است؟

مکانیزم آزادسازی منابع بلوکه‌شده ایران، دارای پیچیدگی‌های مختلفی است. منابع ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در دو بانک ووری‌بانک (Woori Bank) و آی‌بی‌کی (Industrial Bank of Korea) کره جنوبی بلوکه شده بود. با توجه به اینکه این منابع با پول محلی کره جنوبی (وون) در این دو بانک نگهداری می‌شد ابتدا به حساب بانک مرکزی سوئیس در کره واریز خواهد شد تا آنجا فرایند تبدیل وون به یورو صورت گیرد.

نکته‌ای که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که با توجه به وجود محدودیت در خصوص تبدیل وون به یورو که حداکثر هفته‌ای 500 میلیون وون کره اجازه تبدیل به یورو دارد، این فرایند احتمالاً بین 4 تا 6 هفته طول خواهد کشید.

سپس بعد از تبدیل منابع ارزی در قالب وون کره جنوبی به یورو (که در نهایت مبلغی حدود 5.3 میلیارد یورو خواهد شد) و تحویل کامل این منابع به حساب بانک مرکزی کشور سوئیس در آلمان، این منابع به دو بانک در قطر واریز خواهند شد، بر همین اساس، 6 بانک خصوصی ایرانی به افتتاح حساب در این دو بانک قطری اقدام کرده‌اند که پس از وصول این منابع به بانک‌های قطری، 5.3 میلیارد یورو معادل حدود 6 میلیارد دلار با نسبت‌های مختلفی به حساب آنها واریز خواهد شد.

لازم به ذکر است پس از واریز منابع ارزی بلوکه‌شده ایران، در فاصله زمانی 4 الی 6 هفته آتی، دسترسی بانک مرکزی به‌طور کامل به این منابع ایجاد خواهد شد که با توجه به اعلام رئیس‌کل بانک مرکزی ایران می‌تواند برای خرید کالاهای غیرتحریمی از جمله نهاده‌های دامی که بیشترین مصرف ارزی کشور متعلق به این گروه کالایی است، از آنها استفاده کند. لازم به ذکر است منابع ارزی بانک مرکزی در قطر تا سقف قابل‌توجهی بیمه خواهد شد و تحت تأثیر نوسانات احتمالی قرار نخواهد گرفت.

گشایش‌های ارزی در راه است

اما نکته مهم‌تری که در خصوص آزادسازی منابع بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی در یک فرایند 4 الی 6 هفته‌ای با توجه به توافق صورت‌گرفته با کره وجود دارد این است که آزادسازی این منابع گشایش‌های قابل‌توجهی را برای اقتصاد ایران با توجه به مثبت بودن تراز تجاری کشور در بر خواهد داشت.

گفتنی است با بازشدن دسترسی بانک مرکزی به این منابع ارزی، بانک مرکزی می‌تواند از این منابع برای واردات نهاده‌های دامی که بیشترین بخش سبد وارداتی ایران را (حدود 15 تا 20 میلیارد) به خود اختصاص می‌دهند، استفاده کند.

از طرفی با توجه به برقراری تعادل در تراز تجاری کشور و برابری میزان واردات کشور با صادرات نفتی و غیرنفتی، حتی می‌توان از این منابع برای واردات خودرو استفاده کرد و چشم‌اندازهای مثبتی را در این حوزه ترسیم کرد چرا که بانک مرکزی می‌تواند این ارزها را به بالاترین نرخی که فضای ارزی کشور را برهم نزند، در اختیار متقاضیان قرار دهد و از این منظر فرایند واردات خودرو تسهیل شود.