اقتصادسنج| 2 درصد از خرده فروشی آنلاین ایران متعلق به تجارت اجتماعی است و در پلتفرم‌های جهانی چون اینستاگرام و تلگرام انجام می‌شود. اما هر دوی این پلتفرم‌ها درحالی‌که بیش از 60 میلیون ایرانی را به‌عنوان کاربر خود تجربه می‌کنند، فیلتر هستند. کاربران ایران با صرف هزینه ماهانه تا 4500 میلیارد تومان و خرید فیلترشکن به این بسترهای آنلاین دسترسی دارند.

گزارش سال 1401 دیجی کالا روز گذشته منتشر شد. در این گزارش سهم بازار خرده فروشی آنلاین ایران از کل بازار خرده‌فروشی تا 4 درصد برآورد شده است. از این میان سهم دیجی کالا 1 درصد بیان شده و 1درصد دیگر هم سهم 104 هزار فروشگاه اینترنتی دیگری است که در ایران فعال هستند. با این آمار، دیجی کالا برای خود سهم 50 درصدی نسبت به سایر فروشگاه های آنلاین قائل است.

2 درصد دیگر از خرده فروشی آنلاین در ایران، سهم شبکه‌های اجتماعی است. جالب توجه است که 2 درصد از سهم خرده فروشی آنلاین ایران در حالی در اختیار تجارت اجتماعی است و در شبکه های اجتماعی رقم می‌خورد که اینستاگرام و تلگرام تقریبا صاحبان اصلی این سهم از خره فروشی آنلاین ایران هستند و هر دو هم در ایران فیلتر شده‌اند.

مطابق آخرین آمارهای موجود، کاربران این دو سکوی جهانی از 60 میلیون نفر فراتر رفته است. همچنین ضریب نفوذ اینترنت در ایران تا 94 درصد تخمین زده می شود. وجود چنین آماری نشان می دهد که خرده فروشی آنلاین در ایران ظرفیت های زیادی برای رشد دارد؛ اما به دلایل متعدد تاکنون رشد قابل توجهی در این زمینه ایجاد نشده است.

این مسئله در حالی است که زیست بوم فناوری و شروع خرید و فروش بر بستر آنلاین در ایران، پیش از کشور همسایه ما یعنی ترکیه آغاز شد اما در حال حاضر سهم خرده فروشی آنلاین ترکیه از بازار خرده فروشی این کشور تا 20درصد است و با سرعت رشد 14 درصد در حال پیشروی است.

یک سوم جامعه ایران خرید اینترنتی انجام نمی‌دهند

براساس داده‌هایی که گزارش دیجی کالا در اختیار کاربران قرار می‌دهد، 68/3 درصد پاسـخگویان گفتنـد خرید اینترنتـی انجام می‌دهند و تنها کمی بیش از 31 درصد گفته‌اند که از بسترهای آنلاین خرید نمی‌کنند. این آمار نشان می‌دهند که یک سوم جامعه ایران به صورت آنلاین خریدهای خود را انجام نمی‌دهند.

براساس آخرین آمار بانک جهانی، ایران تا 87.92 میلیون نفر جمعیت دارد. بنابراین نزدیک به 29 میلیون ایرانی خرید اینترنتی انجام نمی‌دهند.

با این حال، با توجه به این گزارش، تنها 21 درصد از پاسخگویانی که خرید اینترنتی انجام می‌دهند، گفته‌اند که اگر بتوانند کالایی را هم از طریق مراجعه به مغازه و هم از طریق خرید اینترنتی، بخرند، خرید آنلاین را ترجیح می‌دهند.

بچه ها در صف نخست خرید آنلاین

براساس گزارش سالانه دیجی کالا، راحتی، صرفه جویی در زمان، تنوع کالا و قیمت های پایین تر و صرفه اقتصادی از مهم‌ترین دلایلی هستند که مردم خریدهای شان را به صورت اینترنتی انجام می دهند.

همچنین در این گزارش آمده است که از خریـداران اینترنتـی پرسـیدیم «معمولا چـه کسـی خریـد اینترنتـی را در خانـواده شـما انجـام می‌دهـد که تا 36/5 درصد از پاسخگویان گفتنـد فرزندانشـان خریدهـای اینترنتـی را انجـام می‌دهنـد. ایـن مقـدار، 3 برابـر کسـانی اسـت کـه گفته‌انـد، پدر یـا مـادر در خانواده خریدهـای اینترنتـی را انجـام می‌دهنـد.

ایرانی ها چه کالاهایی را به صورت آنلاین می‌خرند؟

تمایــل مــردم بــه خریــد اینترنتــی انــواع کالاها یکســان نیســت. نتایــج پیمایــش ملــی دیجی کالا نشــان می‌دهــد، پوشــاک در ابتــدای فهرســت کالاهایی اســت کــه پاســخگویان گفته‌انــد مایــل بــه خریــد آن از فروشـگاه‌های اینترنتـی هسـتند.

محصولات سلامت و زیبایـی، کتـاب و لوازم‌التحریـر، وسـایل خانگـی و آشـپزخانه، موبایـل و لـوازم الکترونیـک، وسـایل ورزشـی و سـفر، کالاهای سـوپرمارکتی، اسـباب‌بازی و وســایل کــودک، ابــزار و تجهیــزات صنعتــی و محصولات بومی و محلــی در رده‌هــای بعــدی قــرار دارنــد.

زنــان بــه خریــد اینترنتــی کالاهای سـوپرماکتی، پوشــاک، کتــاب و لوازم‌التحریـر، اســباب‌بازی و وســایل کــودک، محصولات سـلـامت و زیبایـی، وســایل خانگــی و آشــپزخانه تمایــل بیشــتری نســبت بــه مــردان دارنــد. امـا مــردان بیشــتر از زنــان مایل‌انــد موبایــل و لــوازم الکترونیـک، ابــزار و تجهیــزات صنعتــی و وسـایل ورزشـی و سـفر را از طریـق اینترنـت خریداری کنند.