اقتصادسنج| تحقیقات جدید جهانی نشان می‌دهد طی دو سال گذشته آمار استفاده از گوشی های هوشمند که قابلیت اتصال ماهواره ای دارند، رشد قابل توجهی داشته و تا پایان سال 2023 به آمار 92 میلیون دستگاه می‌رسد. رشد استفاده از این نوع گوشی‌ها پس از عرضه آیفون 14 اتفاق افتاد چون دارای این قابلیت بودند و با استقبال مواجه شد. گفته می‌شود یکی از عواملی که در آینده باعث رفع فیلترینگ می‌شود استفاده از گوشی‌های با قابلیت اتصال ماهواره‌ای است؛ ولی این موضوع چقدر صحت دارد؟

تحقیقات جدید جهانی نشان می‌دهد که صنعت گوشی‌ های هوشمند ماهواره ای مزیت رقابتی جدیدی را ایجاد کرده است. براساس تحقیقات موسسه CCS Insight، ادغام قابلیت اتصال ماهواره‌ای در گوشی‌های هوشمند باعث رونق بیش‌ از پیش بازار این صنعت می‌شود.

میزان استفاده از تلفن‌های ماهواره‌ای تا سال 2021 کمتر از 2میلیون بوده است زیرا به امکانات و تلفن های خاصی نیاز بود؛ اما با ادغام این قابلیت در گوشی‌های هوشمند جدید افراد بیشتری میل به استفاده از این قابلیت را دارند.

براساس پیش‌بینی CCS Insight، آمار استفاده از گوشی های هوشمند با قابلیت پیام‌رسانی ماهواره‌ای تا انتهای سال 2023 به 92 میلیون دستگاه می‌رسد که افزایش قابل توجهی است. دلیل این رشد قابل توجه در دو سال گذشته همکاری اپل و Globalstar بوده است. اپل در نسخه آیفون 14 از ویژگی SOS که همان پیام‌رسانی ماهواره‌ای برای شرایط اضطراری است، استفاده کرد.

لوک پیرس، تحلیلگر ارشد در CCS Insight توضیح داد: اضافه کردن قابلیت‌های ماهواره‌ای به گوشی‌های هوشمند بازار، نقطه عطفی در صنعت مخابرات است. این توسعه فرصت‌های هیجان انگیزی را برای مصرف‌کنندگان، تولید‌کنندگان و اپراتورها ایجاد می‌کند.

طبق پیش‌بینی CCS Insight، انتظار می‌رود تا سال 2027 سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت گوشی های هوشمند ماهواره ای به عدد 18 میلیارد دلار برسد. همچنین حدود 5میلیارد نفر به گوشی ‌های هوشمند ماهواره ای دست پیدا کنند که از این تعداد، 493 میلیون نفر در سراسر جهان بدون هر نوع پوشش شبکه تلفن همراه هستند.

چه گوشی‌هایی قابلیت اتصال به ماهواره‌ای را دارند؟

در حال حاضر آیفون 14 اولین گوشی هوشمند با قابلیت پیام‌رسانی ماهواره‌ای است ولی تنهاترین گوشی نیست. شرکت هواوی با ارائه گوشی «هواوی میت 50» به جمع دارندگان این قابلیت راه پیدا کرد.

البته ناگفته نماند اتصال ماهواره‌ای گوشی «هواوی میت 50» فقط به شبکه Beidou چین متصل است و فقط کاربران چینی می‌توانند از آن استفاده کنند. بنابراین در نسخه بین‌المللی «میت 50 پرو» خبری از این ویژگی نیست. همچنین با این قابلیت فقط امکان ارسال پیام اضطراری وجود دارد و دریافت پیام یا اتصال به اینترنت امکان‌پذیر نخواهد بود.

حدود دو ماه پیش هم ماهواره «اسنپدراگون کوالکام» به گوشی‌های اندرویدی امکان ارسال پیام‌های ماهواره‌ ای را داد. این امکان دسترسی در آینده باعث می‌شود که یکی از مزیت‌های رقابتی در بازار گوشی‌‌های هوشمند، اتصال از طریق ماهواره باشد. پس از این به بعد باید منتظر گوشی های هوشمند ماهواره‌ ای بیشتری باشیم.

پایان فیلترینگ با گوشی های هوشمند ماهواره ای

یکی از بحث‌هایی که پیرامون گوشی های هوشمند ماهواره ای مطرح می‌شود، این است که این گوشی ها به فیلترینگ پایان می‌دهند ولی این موضوع چقدر صحت دارد؟

در حال حاضر قابلیتی که در گوشی های هوشمند تعبیه شده، پیام اضطراری از طریق ماهواره است و هنوز پای اینترنت ماهواره‌ای به‌طور مستقیم و بدون کمک از ابزارهای دیگر به میان کشیده نشده تا بتوانیم به این سوال پاسخ دقیق دهیم. اما در چند سال اخیر شرکت فضایی اسپیس ایکس با معرفی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک سعی در گسترده کردن اینترنت ارزان و بدون محدویت بوده که تاکنون در پیشبرد اهدافش موفق نبوده است.

یکی از دلایلی که باعث شد استارلینک نتواند زیاد موفق عمل کند این است که این نوع اینترنت برای فعالیت در کشورهای مختلف نیاز به مجوز دارد.

در ایران نمی‌توان از گوشی های هوشمند ماهواره ای استفاده کرد

یکی از بزرگترین موانع برای استفاده از گوشی هایی با قابلیت اتصال ماهواره ای در ایران ممنوعیت واردات آن‌هاست. دلیل ممنوعیت واردات این گوشی‌ها به قابلیت اتصال ماهواره‌ای آن ارتباطی ندارد بلکه مسئله اصلی قیمت این گوشی‌هاست.

طبق قانون جدیدی که دولت از حدود بهمن‌ماه 1401 وضع کرده، واردات گوشی‌های بالای 600 دلار ممنوع اعلام شده است و در صورت ورود به کشور فعالسازی نمی‎‌شوند.

همین مسئله باعث می‌شود که خود به خود استفاده از این گوشی‌ها در ایران کاربرد نداشته باشد زیرا بر اساس بررسی‌های صورت گرفته قیمت گوشی‌های «آیفون 14» و «هواوی میت 50» به‌عنوان تنها گوشی‌های موجود با قابلیت پیام‌رسانی ماهواره‌ای، قیمتی بین 720 تا 1000 دلار را دارند.

البته ناگفته نماند پیش از اینکه قانون ممنوعیت واردات گوشی‌های بالاتر از 600 دلار وضع شود، گوشی آیفون 14 در ایران مجوز ریجستری نگرفته بود.

حمایت از بومی سازی ساخت تلفن‌ همراه یا انحصار؟

به گفته بعضی کارشناسان حوزه فناوری در ایران، وضع قانون ممنوعیت واردات گوشی‌های بالاتر از 600 دلار برای حمایت از ساخت گوشی‌های ایرانی است و شاید به مرور زمان جلوی واردات خیلی از گوشی‌ها گرفته شود.

عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته است: برای تولید گوشی بومی برنامه‌ای تدوین شده و قرار است در کنار شرکت‌هایی که پیش از این در حوزه تولید گوشی موبایل فعالیت می‌کردند، مانند جی‌ال‌ایکس، جی‌پلاس و صاایران، شرکت‌های جدیدی هم در این عرصه فعالیت کنند تا هدف تولید گوشی موبایل ایرانی محقق شود. براساس آنچه زارع‌پور اعلام کرده، وزارتخانه‌های ارتباطات و صمت قصد دارند گوشی‌های بومی اقتصادی کمتر از ۱۰۰ دلاری تولید و عرضه کنند.

آذرماه سال ۱۴۰۱ بود که وزارت ارتباطات با انتشار فراخوانی تولیدکنندگان داخلی سیستم عامل تلفن همراه هوشمند را به همکاری دعوت کرد.

همچنین وزیر ارتباطات در حاشیه جلسه هیات دولت در اواخر تیرماه 1402عنوان کرد: امسال براساس برنامه، یک میلیون گوشی اقتصادی زیر ۱۰۰دلار تولید می‌شود. برای تحقق این وعده نیز در منطقه ویژه اقتصادی پیام، به چند شرکت زمین واگذار کرده‌اند و این شرکت‌ها درحال راه‌اندازی خط تولید تلفن همراه بومی هستند.

اطلاعات منتشرشده نشان می‌دهد ۸ شرکت در راستای تولید تلفن همراه بومی و تجهیزات مرتبط با آن، زمین و سوله دریافت کرده‌اند.