تولیدکنندگان گوشی هوشمند پس از چند سال، انتشار به‌روزرسانی نرم‌افزاری را متوقف می‌کنند. هدف اصلی، ترغیب کاربران به تهیه‌ی گوشی جدید است. وقتی دستگاه‌های جدید از راه می‌رسند، تمرکز مهندسان معطوف آن‌ها می‌شود و به همین دلیل شرکت‌های گوشی‌ساز توجه چندان زیادی به دستگاه‌های چند ساله نشان نمی‌دهند.

به‌طور میانگین می‌توانید از گوشی جدید خود به مدت دو تا نهایتا چهار سال استفاده کنید. پس از گذر این زمان، به دلیل عواملی مثل کند شدن دستگاه و افت عملکرد باتری و برخی مشکلات سخت‌افزاری مثل از کار افتادن درگاه، نیاز به تهیه‌ی گوشی جدید خواهید داشت.

سیستم‌عامل اندروید را گوگل توسعه داده است، اما این شرکت وظیفه ندارد که اندروید را برای تمامی دستگاه‌های مقصد منتشر کند. گوگل صرفا خودش را مسئول به‌روزرسانی گوشی‌های سری پیکسل می‌داند. به همین دلیل پیکسل‌ها همیشه قبل از سایر گوشی‌های اندرویدی به نسخه‌ی جدید به‌روزرسانی می‌شوند.

پس از توسعه‌ی نسخه‌ی جدید اندروید،‌ شرکت‌های مختلف مثل سامسونگ و شیائومی فرآیند توسعه‌ی پوسته‌ی اختصاصی را شروع می‌کنند. سامسونگ اندروید را به One UI و شیائومی این سیستم‌عامل را تبدیل به MIUI می‌کند. ساخت نسخه‌ی جدید One UI و MIUI زمان‌بر است.

پیش‌نیازهای سیستم‌عامل اندروید سال‌ها است که تغییر زیادی تجربه نکرده‌اند، حداقل از لحاظ سخت‌افزاری. گوگل نسخه‌ی ویژه‌ای از اندروید به نام اندروید گو دارد که مخصوص گوشی‌های پایین‌رده است. این نسخه از اندروید با یک‌سری محدودیت‌ها، باعث می‌شود که گوشی‌های ارزان‌قیمت عملکرد نسبتا روانی داشته باشند.

چندین سال گوشی‌های مجه زبه یک گیگابایت رم از اندروید گو استفاده می‌کردند، اما دستگاه‌های ارزان‌قیمت جدید باید حداقل دو گیگابایت رم و ۱۶ گیگابایت حافظه‌ی ذخیره‌سازی داشته باشند.

مشکل اصلی گوشی‌های هوشمند در گذر زمان، کاهش سلامت باتری است. باتری‌های لیتیوم-یون پس از مدتی ظرفیت شارژ خود را از دست می‌دهند و هرچه زمان می‌گذرد، فاصله‌ی بین چرخه‌های شارژ کمتر می‌شود. متأسفانه گوشی‌های امروزی باتری قابل‌تعویض ندارند و برای بهره‌گیری از باتری جدید باید حتما گوشی خود را به تعمیرگاه ببرید.

گوشی های سامسونگ و شیائومی چقدر دوام می‌آورند؟

گوشی‌های سامسونگ دوام بسیار بالایی دارند و این شرکت در سال‌های اخیر پشتیبانی نرم‌افزاری را به‌شدت بهبود داده است. به‌طور کلی می‌توان گفت که گوشی‌های سامسونگ تا نهایتا پنج سال قابل استفاده هستند، البته به شرطی که به‌خوبی از آن‌ها مراقبت کنید. اصلی‌ترین دلیل تعویض گوشی سامسونگ، افت شدید عملکرد باتری، ازکار افتادن درگاه‌ها و پایان پشتیبانی نرم‌افزاری است.

گوشی های شیائومی با وجود داشتن میانگین قیمت پایین‌تر نسبت‌به رقبا، چرخه‌ی عمر قابل‌قبولی دارند. دستگاه‌های ساخت شیائومی تا حداکثر چهار سال جواب‌گوی نیازهای شما هستند، اما پس از گذر حدودا دو سال متوجه بروز یک‌سری مشکلات مثل فریز شدن نمایشگر خواهید شد. این مشکلات در تمامی گوشی‌های شیائومی دیده نمی‌شوند.

چند سال می‌توان از آیفون استفاده کرد؟

آیفون‌های اپل جزو بادوام‌ترین گوشی‌های دنیا هستند. اپل گوشی‌هایش را به‌طور مداوم به نسخه‌ی جدید iOS به‌روزرسانی می‌کند و گاهی اوقات ۱۰ سال پس از عرضه‌ی گوشی، به‌روزرسانی امنیتی در دسترس آن قرار می‌دهد.

حتی با وجود دوام بسیار بالای آیفون، سرانجام پس از گذر حدودا ۱٫۵ سال نیاز دارید که باتری گوشی را عوض کنید. به‌طور کلی می‌توان به‌مدت چهار تا پنج سال از آیفون‌های اپل استفاده کرد.

بنچمارک

برای بررسی عملکرد گوشی‌های هوشمند در گذر زمان، بنچمارک معیار نسبتا مناسبی است. شرکت‌های گوشی‌ساز – گاهی اوقات بدون اطلاع‌رسانی دقیق – عملکرد پردازنده‌ی گوشی را پس از چند سال محدود می‌کنند. این کار به روایت برندهای بازار موبایل، تلاشی برای بهبود شارژدهی دستگاه است.

در واقع برندها می‌گویند با ضعیف شدن توانایی باتری، بهتر است پردازنده عملکرد ضعیف‌تری از خود نشان دهد. با این‌حال مشخصا گوشی‌سازان به دنبال افزایش فروش دستگاه‌های جدید خود هستند.

بررسی عملکرد پردازنده‌ی گوشی‌های هوشمند محبوبی که در سال‌های اخیر عرضه شده‌اند، نشان می‌دهد که عملکرد آن‌ها تا چه حد پایین آمده است.

گوشی‌های شیائومی عموما جزو پرفروش‌ترین دستگاه‌های بازار هستند، به همین دلیل تعداد گوشی‌های این شرکت در جدول ما بیشتر از سامسونگ است. به‌دلیل تحریم‌های آمریکا، گوشی‌های هواوی در بازار ایران محبوبیت خود را از دست داده‌اند و جایی در جدول ما ندارند.

از طرفی به غیر از شیائومی و سامسونگ، گوشی برندهای دیگر مثل گوگل و ویوو و اوپو به‌صورت گسترده در بازار ایران قابل‌دسترس نیست.

چه عواملی روی چرخه عمر گوشی اندرویدی و آیفون تأثیر می‌گذارند؟

مراقبت از گوشی‌های هوشمند در بلندمدت کار ساده‌ای نیست. گاهی اوقات یک لحظه بی‌دقتی و انداختن گوشی روی سطحی سخت، ممکن است به قیمت شکستن پنل پشتی یا دوربین آن تمام شود. عوامل مختلفی روی چرخه‌ی عمر گوشی های هوشمند اندرویدی و آیفون اثر می‌گذارند.

آسیب فیزیکی

اکثر گوشی‌های امروزی پنل شیشه‌ای دارند و در برابر سقوط از ارتفاع بسیار آسیب‌پذیرند. اگر گوشی خود را روی زمین بیاندازید احتمال شکستن یا ترک برداشتن شیشه بالا است. تعویض پنل شیشه‌ای گوشی هزینه‌ی اضافی روی دست شما می‌گذارد و گاهی اوقات شکستگی به حدی زیاد است که مجبور به تهیه‌ی دستگاهی کاملا جدید می‌شوید.

همچنان می‌توان از گوشی‌هایی با نمایشگر ترک‌خورده استفاده کرد، اما ترک‌های نمایشگر ممکن است در گذر زمان بزرگ‌تر شوند و روی تجربه‌ی کار با گوشی اثر منفی شدیدی بگذارند.

اگر ترک روی نمایشگر بسیار کوچک است و گوشی پس از سقوط از ارتفاع همچنان بدون مشکل کار می‌کند، می‌توانید به استفاده از دستگاه ادامه دهید. ترک‌های ریز اثر بسیار کمی بر چرخه‌ی عمر گوشی دارند. با این‌حال اگر ترک بیش از یک‌چهارم صفحه‌نمایش گوشی را در بر می‌گیرد و پیکسل‌های سوخته قابل‌رؤیت هستند، برای مدت‌زمانی طولانی نخواهید توانست از دستگاه استفاده کنید. چنین موبایلی ممکن است هر لحظه خاموش شود.

اکثر شرکت‌های گارانتی گوشی در ایران با شرایطی عجیب‌و‌غریب حاضر به تعویض نمایشگر یا شیشه‌ی پنل پشتی می‌شوند، به همین دلیل توصیه می‌کنیم دل‌تان را به گارانتی خوش نکنید و همیشه سراغ استفاده از قاب محافظ بروید.

عمر باتری

باتری نقش بسیار پررنگی در چرخه‌ی عمر گوشی های هوشمند اندرویدی و آیفون دارد. باتری در گذر زمان از لحاظ شیمیایی فرسوده می‌شود و عملکردش افت می‌کند. باتری ضعیف شما را مجبور می‌کند در طول روز گوشی را چند بار به شارژر وصل کنید. گاهی اوقات با کاهش سلامت باتری، شاهد افت ناگهانی درصد شارژ خواهید بود. این موارد روی تجربه‌ی شما از کار با گوشی تأثیر منفی می‌گذارند.

یکی از موارد تأثیرگذار بر باتری، چرخه‌های شارژ است. چرخه‌ی شارژ به تعداد دفعاتی اشاره می‌کند که می‌توان باتری گوشی را به‌طور کامل شارژ کرد. به‌طور میانگین چرخه‌ی شارژ باتری گوشی هوشمند ۳۰۰ تا ۵۰۰ بار است. به بیانی بهتر اگر روزی یک بار گوشی خود را شارژ کنید، می‌توانید تا ۱۶ ماه بدون نیاز به تعویض باتری از آن بهره بگیرید. مواردی مثل ظرفیت و نوع باتری نیز روی چرخه‌ی شارژ آن اثر می‌گذارند.

هر چه زمان بگذرد و به دفعات بیشتری گوشی را شارژ کنید، باتری کمتر از قبل می‌تواند شارژ نگه دارد. پس از ۵۰۰ بار شارژ کامل، عملکرد باتری به شکلی محسوس افت می‌کند و ممکن است گاهی اوقات به‌طور کامل از کار بیافتد. در خارج از ایران تعویض باتری هزینه‌ی زیادی روی دست شما نمی‌گذارد. اکثر شرکت‌ها در طرح گارانتی خود باتری را تحت شرایطی ویژه تعویض می‌کنند. برای نمونه اپل می‌گوید کسانی که گارانتی +AppleCare را تهیه کنند، به تعویض رایگان باتری دسترسی دارند. در این حالت هر گاه درصد سلامت باتری به زیر ۸۰ رسید، می‌توانید آن را رایگان تعویض کنید.

گرما عامل دیگری است که بر سلامت باتری اثر می‌گذارد. افزایش دما باعث می‌شود که باتری با شدت بیشتر کار کند و این موضوع، سلامت باتری را در بلندمدت کاهش می‌دهد. توصیه می‌کنیم گوشی خود را هرگز در محیط‌هایی با دمای بالا قرار ندهید. ناحیه‌هایی مثل داشبورد خودرو ممکن است به سرعت داغ شوند، در نتیجه قرار دادن گوشی روی داشبورد تصمیمی عقلانی نیست.

سخت افزار قدیمی

این‌که سخت‌افزار گوشی شما پس از گذر چه مدتی قدیمی می‌شود، بستگی به عوامل مختلف دارد. قبل از هر چیزی باید از خود بپرسید که گوشی را برای استفاده‌ی معمولی می‌خواهید یا برای اجرای بازی‌های سنگین؟ دستگاهی که تهیه کرده‌اید، موبایلی پرچمدار و رده‌بالا است یا پایین‌رده؟ گوشی شما نو است یا مدل دست دوم را خریده‌اید؟

اگر فشار زیادی به گوشی وارد نمی‌کنید و هر روز کارهایی مثل بررسی شبکه‌های اجتماعی و وب‌گردی و تماشای ویدیو انجام می‌دهید، احتمالا سخت‌افزار دستگاه شما تا حدودا سه سال بدون مشکل کار می‌کند. پس از گذر این زمان، زمان بارگذاری اپلیکیشن افزایش می‌یابد و به‌طور کلی دستگاه شما با سرعت قبل کار نمی‌کند.

اگر هر روز با گوشی خود بازی‌های سنگین را اجرا می‌کنید، به احتمال بسیار زیاد پس از ۱٫۵ تا ۲٫۵ سال نیاز به تعویض گوشی خواهید داشت. بازی‌های موبایلی فشار زیادی به سخت‌افزار گوشی وارد می‌کنند و به‌روزرسانی‌های جدید بازی‌ها معمولا با این هدف منتشر می‌شوند که با بهره‌گیری از بیشترین ظرفیت سخت‌افزار، عملکرد را بهبود دهند. همچنین برخی از بازی‌ها زودبه‌زود به‌روز می‌شوند تا از سخت‌افزارهای جدید بهره بگیرند. اگر از گوشی یک یا دو سال قبل استفاده می‌کنید، ممکن است نتوانید از تمامی مزایای به‌روزرسانی‌های جدید استفاده کنید.

در رابطه‌ با مدل گوشی، اگر دستگاهی پایین‌رده یا دست دوم خریداری کرده‌اید که پشتیبانی نرم‌افزاری از آن به پایان رسیده است، احتمالا نهایتا یک یا دو سال زمان برای استفاده از آن دارید. البته این موضوع وابستگی مستقیمی به سال عرضه‌ی گوشی دارد.

اگر جزو کسانی هستید که صرفا برای پیامک و تماس از گوشی استفاده می‌کنند، تقریبا هیچ محدودیت زمانی برای استفاده از گوشی ندارید. گوشی‌های امروزی هرگز به حدی قدیمی و کند نمی‌شوند که نتوانید با آن‌ها تماس بگیرید یا پیامک بفرستید.

سیستم عامل قدیمی

قدیمی شدن سیستم‌عامل ارتباط مستقیمی به قدیمی شدن سخت‌افزار دارد. پس از گذر چند سال، سخت‌افزار گوشی شما توانایی اجرای جدیدترین نسخه از سیستم‌عامل را ندارد و به قابلیت‌های بهبودیافته‌ای که برای سخت‌افزار جدید بهینه شده‌اند دسترسی پیدا نمی‌کند. تولیدکنندگان گوشی هوشمند نمی‌توانند تا ابد از دستگاه خود پشتیبانی کنند.

در حال حاضر اکثر گوشی‌های اندرویدی به مدت تقریبا دو تا سه سال به‌روزرسانی نرم‌افزاری دریافت می‌کنند، با این‌حال پشتیبانی نرم‌افزاری اپل بسیار بهتر است و به پنج تا هفت سال می‌رسد. سامسونگ در چند سال گذشته توجه ویژه‌ای به پشتیبانی نرم‌افزاری نشان داده است و اکنون برخی از دستگاه‌هایش را تا چهار سال به نسخه‌ی جدید اندروید مجهز می‌کند.

چگونه چرخه عمر گوشی را افزایش دهیم؟

دیر یا زود هر موبایلی نیاز به تعویض دارد، اما گاهی اوقات با یک‌سری ترفند ساده می‌توانید به شیوه‌ی بهتری از دستگاه مراقبت کنید تا تعویض آن دیرتر از حالت عادی الزامی شود.

یکی از مواردی که روی زمان تعویض گوشی اثر می‌گذارد، عمر باتری است. با مراقبت مناسب از باتری می‌توانید چرخه‌ی عمر را طولانی‌تر کنید. تهیه‌ی محافظ نمایشگر و قاب، جزو اقداماتی است که حتما باید انجام دهید.

گوشی را شبانه به شارژر بزنید، اما…

افسانه‌ای قدیمی ادعا می‌کند که شارژ شبانه‌ی گوشی هوشمند به باتری آن آسیب جدی می‌زند. با این‌حال چنین ادعایی درباره‌ی گوشی‌های امروزی که از باتری لیتیوم-یون استفاده می‌کنند حقیقت ندارد. دستگاه‌های مدرن به حدی هوشمند هستند که شارژ کامل گوشی را تشخیص می‌دهند.

مسئله‌ اصلی، شارژ ۱۰۰ درصدی باتری است. بررسی‌ها ثابت کرده که شارژ کامل باتری در گذر زمان به سلامت آن آسیب وارد می‌کند. وقتی شبانه گوشی را به شارژ می‌زنید، به محض رسیدن به ۱۰۰ درصد، فرآیند شارژ متوقف می‌شود. با این‌حال گوشی همچنان روشن است و قطعات مختلف مثل پردازنده و رم به استفاده از منبع انرژی ادامه می‌دهند. به محض رسیدن شارژ به زیر ۱۰۰ درصد، مجددا روند شارژ شروع می‌شود. این موضوع در بلندمدت روی سلامت باتری اثر منفی می‌گذارد.

درصد شارژ باتری را همواره بین ۲۰ تا ۸۰ نگه دارید

در همین راستا توصیه می‌کنیم گوشی خود را شبانه به شارژر متصل نکنید. راهکار دیگر خرید کابل‌های ویژه‌ای است که پس از ۱۰۰ درصد شدن باتری، شارژ را متوقف می‌کنند.

اگر می‌خواهید باتری گوشی شما برای مدت‌زمان بیشتری فعالیت کند، حتما درصد شارژ را همواره بین ۲۰ تا ۸۰ مگه دارید. با عبور شارژ از ۸۰ درصد، فشار بیشتری بر باتری وارد می‌شود. برخی از کارشناسان توصیه می‌کنند که شارژ باتری همواره بین ۴۰ تا ۷۰ درصد باشد. البته این کار برای بسیاری از ما قابل‌انجام نیست.

محافظ نمایشگر و قاب محکم بخرید

هرگز از گوشی هوشمندی که محافظ نمایشگر ندارد استفاده نکنید. نمایشگرها به راحتی خراشیده می‌شوند و پس از ضربه خوردن ترک برمی‌دارند. به هنگام خرید محافظ نمایشگر، ترجیحا سراغ نمونه‌های ارزان‌قیمت نروید چون مقاومت زیادی ندارند. خرید محافظ گران‌قیمت اقدامی بسیار منطقی است، چون احتمال تعویض نمایشگر را در اثر ضربه خوردن بسیار پایین می‌آورد.

آسیب فیزیکی به بدنه‌ی گوشی نه‌تنها زیبایی ظاهری را کاهش می‌دهد بلکه ممکن است روی تجربه‌ی استفاده از دستگاه اثر منفی بگذارد. به همین دلیل خرید قاب محکم یکی از اولین کارهایی است که پس از تهیه‌ی گوشی باید انجام دهید.