در پی وقوع زمینلرزه اخیر با عمق ۱۰ کیلومتر در اصفهان که تهران و قم را نیز لرزاند، برخی شایعات درباره احتمال ارتباط آن با آزمایش هستهای مطرح شد. اما دادههای فنی و سوابق جهانی نشان میدهد این فرضیه عملاً مردود است.
اقتصادسنج؛ در پی وقوع زمینلرزه اخیر با عمق ۱۰ کیلومتر در اصفهان که تهران و قم را نیز لرزاند، برخی شایعات درباره احتمال ارتباط آن با آزمایش هستهای مطرح شد. اما دادههای فنی و سوابق جهانی نشان میدهد این فرضیه عملاً مردود است.
چرا آزمایشهای هستهای زیرزمینی انجام میشود؟
هدف اصلی، جلوگیری از انتشار گازهای رادیواکتیو و آثار تخریبی در سطح زمین است.
اگر انفجار در عمق کم (کمتر از ۳۰۰ متر) باشد، ترکها و شکافها گازهای رادیواکتیو را آزاد میکنند.
اگر عمق بسیار زیاد (بیش از ۲ کیلومتر) انتخاب شود، هزینه و دشواری حفاری بسیار بالا میرود.
به همین دلیل کشورها معمولاً آزمایشها را در محدوده ۳۰۰ متر تا حداکثر ۱٫۵ کیلومتر زیر سطح زمین انجام دادهاند.
آمار تقریبی عمق آزمایشها در کشورهای هستهای
۱. آمریکا: ۳۰۰ متر تا ۱٫۵ کیلومتر (نِوادا – بیش از ۱۰۰۰ آزمایش)
۲. شوروی/روسیه: ۵۰۰ متر تا ۱ کیلومتر (سایت نوایا زملیا)
۳. بریتانیا: ۳۰۰ تا ۷۰۰ متر
۴. فرانسه: ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر (پلینزی فرانسه)
۵. چین: ۵۰۰ تا ۸۰۰ متر (لوپ نور)
۶. هند: ۳۰۰ تا ۶۰۰ متر (پوخران)
۷. پاکستان: ۳۰۰ تا ۶۰۰ متر (چاغی – بلوچستان)
۸. کره شمالی: ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ متر (پونگی-ری)
۹. اسرائیل (اعلامنشده اما برآوردها): حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ متر
چرا زلزله اخیر ربطی به آزمایش هستهای ندارد؟
عمق زمینلرزه: ۱۰ کیلومتر، یعنی ۱۰ برابر بیشتر از حداکثر عمق شناختهشده آزمایشهای هستهای.
الگوی لرزهای: انفجارهای هستهای زیرزمینی در لرزهنگارها سیگنال متفاوتی نسبت به زلزلههای طبیعی دارند (موجهای اولیه قویتر و شکلدارتر). هیچ گزارش رسمی از مراکز لرزهنگاری بینالمللی دال بر «الگوی انفجاری» بودن این رخداد منتشر نشده است.
بر اساس دادههای علمی، هیچ سنخیتی بین عمق زلزله ۱۰ کیلومتری اخیر و الگوی آزمایشهای هستهای وجود ندارد. بنابراین گمانهزنی درباره انفجار هستهای در این مورد، فاقد پشتوانه علمی است و زلزله اخیر یک رخداد زمینساختی طبیعی ارزیابی میشود.