اقتصادسنج؛ با وجود اهمیت بسیار بالای فعالیت اتوبوس‌های بین شهری و نقش بی بدیل آنها در جابجایی ده ها هزار مسافر در روز، بررسی ها نشان می دهد اوضاع سامانه های حمل و نقل جاده ای اصلا مناسب نیست.

به گزارش اقتصادسنج اگر این روزها تصمیم گرفته باشید با اتوبوس مسافرت کنید احتمالا با مشکلات جدیدی روبرو شده اید از جمله سخت شدن گرفتن بلیت تا نبود بلیت در برخی مسیرهای بین شهری و همچنین نبود اتوبوس در بسیاری از شهرهای کوچک. در واقع، کمبود بلیت دیگر منحصر به هواپیما و قطار نیست و اتوبوس نیز به جمع بحران حمل و نقل اضافه شده است. اما علت چیست؟

در همین رابطه یک راننده اتوبوس در گفتگو با اقتصادسنج گفت: بلیت تهران- اصفهان ۱۵۷ هزار تومان است که حدود ۵۷ هزار تومان از آن سهم تعاونی، فروشنده بلیت و … می شود و چیزی حدود ۱۰۰ هزار تومان برای مالک اتوبوس باقی می‌ماند. اتوبوسی که از اصفهان به تهران می‌رود، ۲۵ مسافر سوار می‌کند که ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود. از این ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان نزدیک به ۸۰۰ هزار تومان حق الزحمه دو راننده است که باید کم بشود. پس ۱ میلیون و 700 هزار تومان باقی می ماند. از این ۱ میلیون و 700 هزار تومان چیزی حدود ۸۰۰ هزار تومان نیز هزینه استهلاک، روغن، سوخت، تعمیر و … می شود و تقریبا یک میلیون تومان باقی می ماند؛ یعنی یک میلیون تومان در هر سفر بین اصفهان- تهران عاید مالک اتوبوس می شود.

او افزود: این در حالی است که قیمت اتوبوس های اسکانیا و … از ۱۵ تا ۳۰ میلیارد تومان است. لازم به ذکر است که هزینه های جانبی این اتوبوس ها نیز خیلی زیاد است؛ مثلا هر جفت لاستیک این اتوبوس‌ها ۶۰ میلیون تومان است. یک اتوبوس ۴ جفت لاستیک نیاز دارد که روی هم ۲۴۰ میلیون تومان می‌شود، نزدیک به ۷ تا ۸ میلیون تومان نیز هزینه هربار تعویض روغن می‌شود و افزون بر این، هزینه یک آینه اتوبوس نیز حدود ۳۰ میلیون تومان است.

وی ادامه داد: این درحالی‌ست که در این سال‌ها همیشه قیمت بلیت سرکوب شده است. منتها از طرفی دیگر هزینه های تعمیر و نگهداری اتوبوس‌ها مثل همه هزینه‌های دیگر جامعه افزایش پیدا کرده است؛ یعنی اگر با زمین، مغازه و … مقایسه کنیم، درست است که برای مغازه سرمایه بالا رفته اما می توان ملک را بیشتر اجاره داد. اما در بحث اتوبوس اینگونه نشد؛ سرمایه و هزینه ها بالا رفته اما درآمد به علت سرکوب قیمتی بالا نرفته است.

این راننده اتوبوس افزود: این موضوع باعث شده اکثر اتوبوس ها در شهرهای کوچک و خرده مالک ها تقریبا حذف و در حال نابود شدن هستند، اتوبوس هایی هم که در خط ها وجود دارند معمولا برای شرکت های بزرگ هستند که آن تعداد باعث شده که هنوز هم برایشان صرفه اقتصادی داشته باشد و از طرفی شرایط مسافرها هم خیلی بد شده است؛ خصوصا در شهرهای کوچک؛ شهرهای بزرگ هم معمولا اتوبوس ها دیگر از مدار خارج شدند و در حال حاضر بازار تاکسی ها داغ است؛ مثلا ترمینال غرب بروی یا ترمینال‌های دیگر، این تاکسی ها هستند که بازار خیلی خوبی برایشان ایجاد شده و با قیمت های خیلی زیاد مسافر جابه‌جا می‌کنند. مثلا هر نفر برای اصفهان- تهران نزدیک به ۷۰۰ هزار تومان است؛ یعنی نزدیک به ۲ میلیون تومان دربست یک تاکسی است. خب مسافری که اگر اتوبوس بود حاضر بود ۳۰۰ هزار تومان هم بدهد و برود حالا چون اتوبوس نیست مجبور است ۷۰۰-۸۰۰ هزار تومان بدهد و با تاکسی برود.

نامه رئیس کمیسیون نود مجلس شورای اسلامی درباره کمبود بلیت

رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی خواستار رسیدگی مسئولان مرتبط وزارت راه و شهرسازی به موضوع عدم امکان خرید بلیت از سایت های فروش فرودگاه، راه آهن و حتی پایانه های مسافری شد.

نصرالله پژمان فر، در نامه ای به مجتبی یزدانی معاون حقوقی و امور مجلس و استان های وزارت راه و شهرسازی، تاکید کرد که “حسب شکایات واصله به این کمیسیون مبنی بر عدم امکان خرید بلیت از سایت های فروش فرودگاه، راه آهن و حتی پایانه های مسافربری به دلیل اعلام خلاف واقع تکمیل ظرفیت از سوی شرکت های حمل و نقل مسافربری که منجر به خرید حضوری از دستگاه های متولی و یا آژانس های مسافری و ایجاد مشکلاتی برای مردم شده است، مقتضی است دستور فرمایید موضوع بررسی و نتیجه آن در اسرع وقت به این کمیسیون اعلام گردد”.

مجتبی یزدانی معاون حقوقی و امور مجلس و استان های وزیر راه و شهرسازی نیز برای رسیدگی به این موضوع، در نامه ای به محمد محمدی بخش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، سیدمیعاد صالحی مدیرعامل شرکت راه آهن و داریوش امانی رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، از آنان خواسته است، موضوع عدم امکان خرید بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس به صورت اینترنتی و غیر حضوری را به دلیل درج اطلاعات خلاف واقع مبنی بر نبود بلیط در سایت های فروش بلیت، مورد بررسی قرار داده و اقدامات لازم نیز در این زمینه انجام شود.

لازم به توضیح است که طی روزهای گذشته در مراجعه شهروندان به سایت های فروش اینترنتی بویژه برای سفر جاده ای، برای بسیاری از تاریخ ها و مسیرها مواجه با عبارت تکمیل ظرفیت می شدند و عملا امکان خرید نبود. ظاهرا موارد به مجلس هم رسیده و رئیس کمیسیون را وادار به پیگیری نموده است.