موتورهای tu3 و tu5 دو مورد از پرکاربردترین پیشرانه‌ها در محصولات ایران خودرو هستند که علی‌رغم قدیمی بودن، به دلیل استهلاک و دردسرهای نگهداری پایین کماکان محبوب هستند. به همین بهانه امروز به سراغ مقایسه موتور tu3 و tu5 رفته‌ایم و قصد داریم این دو پیشرانه پرتیراژ ایران خودرو را دقیق‌تر بررسی کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید […]
موتورهای tu3 و tu5 دو مورد از پرکاربردترین پیشرانه‌ها در محصولات ایران خودرو هستند که علی‌رغم قدیمی بودن، به دلیل استهلاک و دردسرهای نگهداری پایین کماکان محبوب هستند. به همین بهانه امروز به سراغ مقایسه موتور tu3 و tu5 رفته‌ایم و قصد داریم این دو پیشرانه پرتیراژ ایران خودرو را دقیق‌تر بررسی کنیم.
پس در ادامه با ما همراه باشید تا ضمن بررسی تفاوت موتور tu3 و tu5 مزایا و معایب این دو پیشرانه معروف را هم بهتر بشناسیم.
آشنایی با موتورهای tu3 و tu5 + تاریخچه آن‌ها در ایران
قبل از این که به تفاوت موتور tu5 با tu3 بپردازیم، بهتر است آشنایی مختصری با تاریخچه این موتورها و حضورشان در کشورمان پیدا کنیم.
موتورهای tu3 و tu5 هر دو از خانواده پیشرانه‌های سری TU گروه پژو – سیتروئن (PSA) هستند. این سری پیشرانه‌ها که شامل 6 موتور مختلف می‌شوند، نخستین بار در سال 1986 معرفی شدند و تا حدود 2 دهه بعد کماکان با بهبودهایی در محصولات مختلف پژو و سیتروئن استفاده می‌شدند. البته از این 6 موتور تنها دو موتور tu3 و tu5 به بازار ایران راه پیدا کردند.
پیشرانه tu3 قدمت بیش‌تری در بازار کشورمان دارد و از سال 1380 با پژو 206 به ایران راه پیدا کرد. این پیشرانه روی تیپ‌های 1 تا 3 پژو 206 بازار ایران نصب شده است اما چون تیپ‌های 1و 3 پژو 206 تولید نسبتاً محدودی داشتند، اکثر مردم پیشرانه tu3 را با نام موتور پژو 206 تیپ 2 می‌شناسند.
پیشرانه مذکور علاوه بر پژو 206 هاچ بک روی نسخه سدان این خودرو هم نصب شده است و تیپ‌های V6، V19 و V20 پژو 206 اس دی از موتور tu3 بهره می‌برند.
موتور tu3 در 10 نسخه مختلف توسط گروه PSA تولید می‌شد که این نسخه‌ها بسته به سیستم سوخت رسانی (کاربراتوری یا انژکتوری) و برنامه ریزی نرم افزاری، قدرتی بین 64 تا 99 اسب بخار تولید می‌کردند. اما تنها یک نسخه از این پیشرانه که با کد tu3 jp شناخته می‌شود، به بازار ایران راه پیدا کرده است. در ادامه بررسی تفاوت موتور tu3 و tu5 راجع به جزئیات فنی موتور tu3 jp بیش‌تر صحبت خواهیم کرد.
با توقف تولید پژو 206 در سال 1402، به نظر می‌رسید که پیشرانه tu3 هم به پایان راه خود در بازار ایران رسیده است. اما ایران خودرو بلافاصله این موتور را روی یک نسخه از پژو 207 نصب و تیپی جدید با نام 207 tu3 را معرفی کرد. موتور tu3 در حال حاضر تیراژ تولید نسبتاً محدودی دارد و تنها روی همین تیپ از پژو 207 نصب می‌شود.
در سمت دیگر، پیشرانه tu5 را داریم که نخستین بار در سال 1382 و با پژو 206 تیپ 5 به بازار کشورمان راه پیدا کرد. پیشرانه tu5 در آن زمان نسبت به سایر پیشرانه‌های مورد استفاده در خودروهای ایرانی بسیار مدرن و پربازده به نظر می‌رسید و خیلی زود جای خود را در دل خریداران باز کرد.
موتور tu5 مثل tu3 در 10 نسخه مختلف از سوی گروه PSA تولید می‌شد که حداکثر قدرت بین 89 تا 123 اسب بخار را تولید می‌کردند. نسخه موجود در بازار ایران با کد tu5 jp4 شناخته می‌شود که در ادامه بررسی تفاوت موتور tu5 با tu3 بیش‌تر به جزئیات فنی آن خواهیم پرداخت.
موتور tu5 بعد از تیپ 5، روی تیپ‌های 4 و 6 پژو 206 هاچ بک هم استفاده شد. اکثر نسخه‌های پژو 206 اس دی هم که شامل تیپ‌های V1، V8، V9 و V10 می‌شوند هم قلب تپنده tu5 را در سینه دارند.
محبوبیت و مزایای موتور tu5 تا جایی بود که کم کم به یکی از پیشرانه‌های استراتژیک ایران خودرو تبدیل و علاوه بر پژو 206، روی خانواده پژو 207، پژو پارس، پژو 405، رانا و حتی دانگ فنگ H30 کراس هم استفاده شد. این پیشرانه کماکان جزو پیشرانه‌های پرتیراژ ایران خودرو است و در حال حاضر روی رانا پلاس سقف فلزی و اکثر نسخه‌های پژو 207 نصب می‌شود.
پیشرانه tu5 در سال‌های اخیر دستخوش یکسری بهینه سازی شد و ec5 نام گرفت. موتور ec5 در خودروهایی مثل پژو 301، سیتروئن سی الیزه و پژو 2008 استفاده می‌شد که ایران خودرو و سایپا هم در دوران برجام به واسطه همکاری با پژو و سیتروئن موفق شدند به دانش فنی این پیشرانه دست پیدا کنند. نتیجه این کار، تولید موتورهای tu5 پلاس ایران خودرو و me16 سایپا بود.
بنابراین باید بگوییم قلب تپنده خودروهای تارا، رانا پلاس پانوراما، نسخه‌های اتوماتیک جدید پژو 207 و شاهین پلاس سایپا هم نسخه‌ای از موتور tu5 است.
تفاوت موتور tu3 و tu5 از نظر ساختار
ساختار پیشرانه‌های tu3 و tu5 به صورت کلی باهم متفاوت است و اگر بخواهیم به صورت خیلی جزئی به این تفاوت‌های ساختاری بپردازیم، مطلب طولانی خواهد شد. فقط همین قدر بدانید که اصلی ترین تفاوت موتور tu3 و tu5 از نظر ساختار، در حجم و تعداد سوپاپ‌ها است.
موتور tu3 حجمی برابر با 1.4 لیتر (1360 سی سی) دارد و از 8 سوپاپ بهره می‌برد. در حالی که موتور tu5 حجم 1.6 لیتر (1587 سی سی) دارد و 16 سوپاپه است.
همین حجم بالاتر و تعداد سوپاپ بیش‌تر باعث شده است تا موتور tu5 عملکرد و بازدهی بهتری نسبت به tu3 داشته باشد که در ادامه مقایسه موتور tu3 و tu5 بیش‌تر به این موضوع خواهیم پرداخت.
تفاوت موتور tu3 و tu5 از نظر بازدهی و عملکرد
موتور tu3 حداکثر قدرت 75 اسب بخار و حداکثر گشتاور 118 نیوتن متر را تولید می‌کند. این اعداد برای موتور tu5 به ترتیب به 105 اسب بخار و 142 نیوتن متر هستند. ناگفته نماند که نسخه‌های فرانسوی موتور tu5 (نصب شده در خودروهای تا قبل از مدل سال 1391) حداکثر قدرت 110 اسب بخار تولید می‌کردند اما بعد از ایرانیزه شدن این موتور، قدرت آن 5 اسب بخار کاهش پیدا کرد.
موتور tu3 به ازای هر یک لیتر حجم، حدود 54 اسب بخار قدرت تولید می‌کند. این مقدار در موتور tu5 تقریباً برابر با 66 اسب بخار است که نشان می‌دهد موتور tu5 از نظر بازدهی دست بالاتر را دارد.
موتور tu5 به دلیل حجم بالاتر نسبت به موتور tu3 مصرف سوخت بالاتری هم دارد اما این اختلاف در مصرف سوخت، اندک است و باید بگوییم که ارزش عملکرد فنی بهتر را دارد.
سایر تفاوت‌های موتور tu3 و tu5
یکی از تفاوت‌های موتور tu3 و tu5 این است که موتور tu3 در بازار ایران تنها به گیربکس 5 سرعته دستی متصل شده اما موتور tu5 علاوه بر گیربکس 5 سرعته دستی، روی خودروهایی با گیربکس 4 سرعته اتوماتیک هم نصب شده است.
دیگر تفاوت موتور tu5 با tu3 هم به نسبت تراکم آن‌ها برمی‌گردد. نسبت تراکم موتور tu5 برابر با 10.5 به 1 است. در حالی این در موتور tu3 نسبت تراکم 9.6 به 1 را می‌بینیم. نسبت تراکم بالاتر موتور tu5 نسبت به موتور tu3 نشان‌دهنده حساسیت بالاتر این پیشرانه به کیفیت بنزین است. اما این مسئله در حدی نیست که نگران کننده باشد.
مزایا و معایب موتورهای tu3 و tu5
بعد از آشنایی با تفاوت موتور tu3 و tu5 بهتر است نگاهی هم به مزایا و معایب هرکدام از این دو پیشرانه مشهور داشته باشیم.
مزایای موتور tu3
- مصرف سوخت پایین
- قیمت مناسب قطعات
- عدم حساسیت به روغن
معایب موتور tu3
- قدرت پایین
- واشر سرسیلندر ضعیف
مزایای موتور tu5
- قدرت منطقی
- مصرف سوخت پایین
معایب موتور tu5
- قیمت بالاتر قطعات نسبت به موتور tu3
- حساسیت نسبی به روغن مصرفی
بالأخره موتور tu3 بهتر است یا tu5؟
به پایان مقایسه موتور tu3 و tu5 رسیدیم و حالا وقت آن است که ببینیم در نهایت کدام یک از این پیشرانه‌ها انتخاب بهتری است. به جز بحث قیمت، اصلی‌ترین تفاوت موتور tu3 و tu5 به تکنولوژی بالاتر موتور tu5 برمی‌گردد که نتیجه آن قدرت بیش‌تر در ازای افزایش اندک مصرف سوخت است.
بنابراین موتور tu5 گزینه ارزنده‌تری است و قیمت بالاتر آن نسبت به موتور tu3 ارزش پرداخت را دارد. اما اگر از خودروی خود بیش‌تر در شهر استفاده می‌کنید و چندان اهل شتاب‌گیری نیستید، موتور tu3 هم با توجه به قیمت ارزان‌تر و حساسیت کم‌تر، گزینه‌ای منطقی خواهد بود.
