اقتصادسنج| وعده‌ها و پیگیری‌ها برای افزایش قیمت خرید تضمینی گندم تمامی ندارد. اما کشاورزان چندان برای تحقق این موضوع امیدوار نیستند. آمار هم نشان می‌دهد اعتبارات فعلی دولت کفاف افزایش قیمت گندم را نمی‌دهد. با وجود این، خبرها از احتمال تصویب این موضوع در روز یکشنبه 11 تیر می‌گویند.

نرخ مصوب گندم از همان ابتدا با اعتراضات کشاورزان مواجه بود. دولت نرخ مصوب 15 هزار تومان را قیمت مناسبی می‌داند؛ اما گندمکاران و برخی نمایندگان مجلس با آن مخالف هستند. آن‌ها بر افزایش قیمت هر کیلو گندم به حداقل 17 هزار تومان تاکید می‌کنند.

اعترضات و انتقادات کشاورزان به نرخ مصوب گندم باعث شد سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اوایل خرداد دستور اصلاح آن را صادر کند. حالا حدود 10 روز از تیر گذشته و نه تنها تغییری در قیمت خرید تضمیمی این کالای اساسی صورت نگرفته که کشاورزان به موضوع دیگری هم اعتراض دارند. آنها می‌گویند دولت خرید گندم را دیرهنگام تسویه می‌کند و همان نرخ مصوب را هم نمی‌پردازد.

تایید خرید گندم به قیمت 11500 تومان

گندمکاران مدتی است که گلایه می‌کنند دولت هر کیلو گندم را به نرخ 11 هزار و 500 تومان تسویه می‌کند. چندی پیش، سرپرست وقت وزارت جهاد کشاورزی نیز از کمبود اعتبار برای خرید تضمیمی گندم خبر داده و گفته بود که دولت در زمان تصویب بودجه، نرخ سال گذشته یعنی 13 هزار تومان را در نظر گفته بود. البته بررسی‌های تجارت‌نیوز نشان می‌دهد که مسئولان دولتی گندم را چه با نرخ مصوب 15 هزار تومانی و چه با همان قیمت قدیمی 13 هزار تومانی خریداری کنند در یک مورد تغییری ایجاد نمی‌کند؛ در هر دو صورت با کمبود اعتبار مواجه هستند.

تنها نرخی که دولت را با مشکل کمبود اعتبار مواجه نمی‌کند همان نرخ 11500 تومانی است که کشاورزان می‌گویند. در این میان، عطااله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران نیز خرید گندم به این قیمت را تایید کرده. او اخیرا به باشگاه خبرنگاران گفته است: «مطالبات گندمکاران بر مبنای نرخ علی الحساب ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تا اول تیر پرداخت شد که امیدواریم مابقی مطالبات هرچه سریع تر پرداخت شود.»

جلال محمودزاده نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس نیز بر تخطی دولت از نرخ مصوب 15 هزار تومان مهر تایید گذاشته است. به گفته او، دولت براساس نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان بهای خرید تضمینی گندم را پرداخت می کند که این امر‌منجر به نگرانی کشاورزان شده است.

وعده جدید؛ جلسه 11 تیر

با وجود این، همچنان وعده‌ها و پیگیری‌ها در مورد افزایش قیمت مصوب گندم ادامه دارد. در جدیدترین مورد، رئیس بنیاد ملی گندمکاران از تشکیل جلسه‌ای در روز 11 تیر برای تصمیم‌گیری در این زمینه خبر داده. او گفته است: «یکشنبه جلسه کمیته تخصصی نرخ گندم و جو برای سال زراعی آینده برگزار می شود تا قیمت کارشناسی اعلام شود، همچنین جلسه کمیسیون و شورای قیمت گذاری هفته آینده اعلام می شود.»

هاشمی ادامه داده: «پیگیری‌ها برای اصلاح قیمت پایه خرید تضمینی گندم همچنان ادامه دارد که امیدواریم هرچه سریع تر اعلام شود چراکه میزان خرید تضمینی ۸ میلیون تن گندم تابع اصلاح قیمت خرید و پرداخت مطالبات گندمگاران است.»

همچنین قاسم پیشه‌ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی نیز به باشگاه خبرنگاران گفته است: «گرچه قرار بود این هفته جلسه شورا تشکیل شود، اما بنابر آخرین شنیده‌ها به هفته آینده موکول شده که امیدواریم در جلسه هفته آتی قیمت خرید تضمینی گندم اصلاح و ابلاغ شود.»

به گفته او، اگر نرخ خرید تضمینی گندم بنابه هر دلیلی اصلاح نشود، بدون تردید سال آینده کشت گندم کاهش می‌یابد؛ چراکه کشاورزان رغبتی به کشت این محصول استراتژیک ندارند.

این در حالی است که مقامات دولتی، در ماه‌های گذشته در پاسخ به همه درخواست‌ها برای اصلاح قیمت گندم، نرخ مصوب را مناسب دانسته‌اند. آن‌ها همچنین مدعی تسویه حساب زودهنگام با کشاورزان هم هستند. در حالی که این موضوع نیز بارها از سوی گندمکاران رد شده است.

نگرانی از تغییر الگوی کشت

در این شرایط، برخی از کشاورزان می‌گویند کشت گندم و فروش آن به دولت دیگر صرفه اقتصادی ندارد. آن‌ها ممکن است سال آینده یا دیگر گندم نکارند یا محصول خود را به دولت نفروشند. این موضوع در صورت تحقق، نگرانی‌هایی را در مورد امنیت غذایی کشور ایجاد می‌کند. البته مسئولان به صورت مداوم از افزایش حجم خرید گندم در سال جاری خبر می‌دهند. اما برخی کشاورزان معتقدند این آمار به دلیل افزایش تناژ گندم بر اثر بارندگی‌های خوب سال گذشته به دست آمده است.

«بسیاری ازکشاورزان گندم کار به دلیل قیمت پایین گندم دیگر کشت گندم را به صرفه نمی‌دانند، خود من که امسال ۲۰ هکتار گندم کاشته بودم، برای سال جدیدتصمیم به کشت پیاز و گوجه و هویج دارم.»

«یه غلطی امسال ما کردیم به دولت اعتماد کردیم که بدون شک قیمت افزایش می‌دهد و اجازه نمی‌دهد گندم کار ضرر کند ولی متاسفانه هیچ یک از مسئولین از حق کشاورز دفاع نکرد.»

«سال آینده خبری از کشت گندم نیست، ۲۰۰هکتار دارم گندم بی گندم.»

«برای ما که کیلو ۱۱۳۰۰ ریختن بقیشم برا افت کم کردن، همشوهم باید بدیم برا بدهکاریه خودش، هزار تومنم تهش نمیمونه، اگه اینجوری باشه سال آینده آزاد میفروشیمش.»

«یعنی دولت و مجلس سال گذشته نمیدونستن که چقدر برای خرید گندم سال آتی باید بودجه کنار بگذارند. آیا آمار روز افزون تورم را نمیدونستن که دندون تیز کرده گندم را به قیمت سال گذشته بخرند. اگر تناژ گندم به لطف نزولات جوی بیشتر نشده بود که باید ارزی را که به قیمت جون کندن به دست میامد را نقدا هزینه واردات گندم می‌کردن.»

«قیمت کاشت گندم سر به فلک کشیده ولی از بالا بردن قیمت گندم خبری نیست اب ساعتی ۲۴۰ هزار، شخم و دیسک و باقی موارد تورمی بین ۶۰ تا ۹۰ درصد داشته اما قیمت گندم رو رو فاکتور ۱۱۵۰۰ زدن یعنی قیمت پارسال دمتون گرم. با این رویه سال بعد وارداتچی گندم حسابی حال می‌کنه.»

«این جانب کشاورز هستم و حدود 100 هکتار گندم کاشتم اگه با این روند جلو برید برای سال آینده دیگه گندم نمی کاریم و واسه هندوانه تدارکات می بینم.»