اقتصادسنج| تورم دو رقمی طولانی مدت در اقتصاد ایران باعث شده تا هر ایرانی به دنبال راه چاره‌ای برای فرار از کاهش ارز پول خود باشد. از آنجایی که سپرده‌گذاری در بانک، سودی پایین‌تر از نرخ تورم دارد، بسیاری از ایرانیان به دنبال سرمایه‌گذاری در بازارهای دارایی هستند که ارزش آن همزمان با نرخ تورم رشد می‌کند.

مسکن یکی از این بازارها است که مردم سعی می‌کنند تا جهت حفظ ارزش دارایی‌های خود به آن پناه ببرند. اگرچه سرمایه مورد نیاز برای ورود به این بازار، از بازارهایی مانند بورس و طلا بیشتر است، باز هم بازار مسکن طرفداران بسیاری بین مردم دارد. بررسی داده‌های گوگل نشان می‌دهد مردم در زمان‌های مختلف تا چه اندازه در مورد بازار مسکن کنجکاو بوده‌اند.

براساس داده‌های گوگل، بیشترین میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن مربوط به دهه ۹۰ و در سال‌های ۱۳۹۳، ۱۳۹۸ بوده است. از سال ۱۳۸۵ به بعد میزان جست و جوی کلید واژه قیمت آپارتمان از کلید واژه قیمت خانه‌های ویلایی سبقت گرفت. به طوری که میزان جست و جوی کلید واژه قیمت واحد آپارتمانی در دهه ۹۰ و تا به امروز توسط مردم نسبت به سال‌های دیگر بیشتر بوده است. با بررسی داده‌های گوگل، از یک سال گذشته تاکنون استان‌های قزوین، اردبیل، چهار محال و بختیاری، کرمانشاه و زنجان بیشترین میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن را داشته‌اند.

ایرانیان در چه زمان‌هایی بیشتر در مورد مسکن جست و جو کرده‌اند؟

جهت بررسی تمایل و علاقه مردم به سرمایه‌گذاری در بازار مسکن می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده نمود. استفاده از تحلیل داده‌های موتور جست و جوی گوگل جهت بررسی میزان تمایل ایرانیان به سرمایه‌گذاری در بازار مسکن یکی از روش‌های تحلیلی می‌باشد. داده‌های مورد بررسی گوگل، نتایج را براساس میزان تمایل و میزان محبوبیت در بازه عددی ۰ تا ۱۰۰ نشان می‌دهد. در صورتی که میزان جست و جو به صفر نزدیک باشد یعنی تمایل کمتری به بازار مسکن وجود داشته و اگر به ۱۰۰ نزدیک باشد، میزان تمایل مردم به بازار مسکن و املاک بیشتر خواهد بود.

براساس داده‌های گوگل و با بررسی میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن طی سال‌های ۱۳۸۲ الی ۱۴۰۲ می‌توان مشاهده کرد که بیشترین میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن مربوط به دهه ۹۰ و در سال‌های ۱۳۹۳، ۱۳۹۸ بوده است.

در نمودار زیر میزان جست و جوی کلید واژه‌ قیمت مسکن توسط ایرانی‌ها در طی سال‌های ۱۳۸۲ الی ۱۴۰۲ براساس داده‌های گوگل نشان داده شده است.

با بررسی داده‌های مربوط به قیمت یک متر مربع زمین در تهران می‌توان مشاهده کرد که در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۸ نیز نرخ رشد قیمت زمین روندی کاهش داشته است. از سوی دیگر در همین سال‌ها میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن نسبت به سال‌های دیگر بیشتر بوده است. بنابراین در این سال‌ها با کاهش قیمت زمین تمایل مردم به خرید، ساخت و ساز و یا سرمایه‌گذاری در بازار مسکن افزایشی بوده است.

نمودار زیر سری زمانی نرخ رشد قیمت زمین در تهران براساس داده‌های بانک مرکزی طی سال‌های ۱۳۸۲ الی ۱۴۰۰ نشان می‌دهد.

خانه‌های ویلایی یا آپارتمانی؟

سرمایه‌گذاری و ورود به بازار املاک و مسکن با خرید و فروش واحد آپارتمانی، خانه‌های ویلایی، واحدهای تجاری و زمین‌های کشاورزی، ویلا و باغ صورت می‌گیرد. با بررسی داده‌های گوگل می‌توان مشاهده کرد که میزان جست و جوی کلید واژه قیمت خانه‌های ویلایی در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ بیشتر بوده است. در واقع در آن سال‌ها مردم تمایل به سرمایه‌گذاری و خرید و فروش خانه‌های ویلایی داشته‌اند. اما از سال ۱۳۸۵ به بعد میزان جست و جوی کلید واژه قیمت آپارتمان از کلید واژه قیمت خانه‌های ویلایی سبقت گرفت. به طوری که میزان جست و جوی کلید واژه قیمت واحد آپارتمانی در دهه ۹۰ و تا به امروز توسط مردم نسبت به سال‌های دیگر بیشتر بوده است. بنابراین، تمایل مردم به سرمایه‌گذاری و انجام معاملات واحدهای آپارتمانی نسبت به خانه‌های ویلایی در سال‌های اخیر بیشتر بوده است.

در نمودار زیر میزان جست و جوی کلید واژه‌ قیمت خانه ویلایی و قیمت آپارتمان توسط ایرانی‌ها در طی سال‌های ۱۳۸۲ الی ۱۴۰۲ براساس داده‌های گوگل نشان داده شده است.

کدام استان‌ها بیشتر به دنبال خرید خانه بوده‌اند؟

با بررسی داده‌های گوگل و میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن در ایران طی یک سال گذشته تاکنون می‌توان مشاهده کرد که به ترتیب در استان‌های قزوین، اردبیل، چهار محال و بختیاری، کرمانشاه و زنجان بیشترین میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن وجود داشته است. با توجه به افزایش جست و جوی کلید واژه مربوطه در این استان‌ها می‌توان انتظار داشت بیشترین خرید و فروش مسکن در این استان‌ها بوده است.

از سوی دیگر، استان‌های سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویر احمد، خراسان رضوی، کرمان و گلستان به ترتیب کمترین میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن را از یک سال گذشته تاکنون داشته‌اند. با توجه به کمترین میزان جست و جوی کلید واژه قیمت مسکن در این استان‌ها شاید بتوان این احتمال را داد که محبوبیت بازار مسکن و املاک در آن‌ استان‌ها به نسبت سایر استان‌ها کمتر بوده است.

ایرانی‌ها بیشتر خانه می‌خرند یا زمین؟

سرمایه‌گذاران بازار مسکن در صورتی که قصد سرمایه‌گذاری کوتاه مدت داشته باشند به سراغ خرید و فروش واحدهای مسکونی و آپارتمانی خواهند رفت. در غیر این صورت اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بلند مدت باشند به سوی خرید و فروش زمین خواهند رفت. براساس داده های گوگل، میزان جست و جوی کلید واژه قیمت زمین در دهه ۸۰ بیشتر از کلید واژه قیمت آپارتمان بوده است. در واقع در دهه ۸۰ ایرانی‌ها تمایل بیشتری به سمت خرید و فروش زمین داشتته‌اند. در دهه ۹۰، میزان جست و جوی کلید واژه قیمت آپارتمان بیشتر از کلید واژه قیمت زمین توسط ایرانی‌ها بوده است. این امر نشان‌دهنده این است که تمایل مردم بیشتر به سمت خرید و فروش واحدهای آپارتمانی بوده است. در سال ۱۴۰۲ تقریبا میزان جست و جوی کلید واژه‌های قیمت زمین و قیمت آپارتمان در یک راستا قرار گرفته‌اند اما میزان جست و جوی کلید واژه قیمت آپارتمان به مراتب بیشتر از میزان جست و جوی کلید واژه قیمت زمین بوده است. در واقع، تمایل مردم به سمت انجام معاملات برای واحدهای آپارتمانی بیشتر بوده است.

آپارتمان نقلی یا متراژ بالا؟

سرمایه‌گذاران در بازار املاک در صورتی که سرمایه کمتری داشته باشند به سراغ خرید و فروش واحدهای آپارتمانی با متراژ کمتر می‌روند. واحدهای آپارتمانی با متراژ کمتر از ۱۰۰ متر به دلیل هزینه کمتر نسبت به خانه‌های با متراژ بالاتر، بیشتر مورد استقبال خریداران قرار می‌گیرند. در واقع، خرید و فروش واحدهای آپارتمانی کم متراژ به راحتی انجام می‌گیرد و این امر در زمان فروش برای سرمایه‌گذاران از اهمیت بسیاری برخوردار است. طبق داده‌های گوگل، از یک سال گذشته تاکنون میزان جست و جوی کلید واژه آپارتمان ۶۰ متری بسیار بیشتر از میزان جست و جوی کلید واژه آپارتمان ۱۰۰ متری بوده است.

همچنین طبق گزارش بانک مرکزی در مورد معاملات بازار مسکن تهران در آبان‌ماه سال ۱۴۰۲، خانه‌هایی با متراژ کمتر از ۸۰ متر مربع، ۵۵.۸ درصد از کل معاملات را به خود اختصاص داده‌اند. بیشترین تقاضا در شهر تهران برای خانه‌هایی با متراژ ۵۰ الی ۶۰ متر بوده است. این متراژ خانه، ۱۵.۵ درصد از کل معاملات را به خود اختصاص داده است.

پس از آن، بیشترین تقاضا برای خانه‌های بین ۶۰ الی ۷۰ متر مربع بوده است. طبق این گزارش، ۱۳.۹ درصد از کل معاملات در شهر تهران مربوط به خانه‌هایی با متراژ ۶۰ الی ۷۰ متر می‌باشد.

در جایگاه سوم، بیشترین تقاضا برای خانه‌های ۴۰ الی ۵۰ متری می‌باشد. این متراژ خانه، ۱۲.۶ درصد از کل معاملات را به خود اختصاص داده است.

خرید مسکن یا فروش مسکن؟

براساس نتایج حاصل از بررسی داده های گوگل می‌توان گفت میزان جست و جوی کلید واژه خرید مسکن توسط ایرانی‌ها نسبت به میزان جست و جوی واژه فروش مسکن از یک سال گذشته تاکنون بیشتر بوده است. در واقع، کلید واژه خرید خانه برای ایرانی‌ها محبوبیت بیشتری داشته است.

جایگاه مسکن در سبد سرمایه‌گذاری مردم

داده‌های گوگل نشان می‌دهد ایرانیان در بازه زمانی دی ماه سال ۱۴۰۱ الی دی ماه سال ۱۴۰۲، بیشترین جست و جو را در مورد بازار طلا داشته‌اند. پس از آن، بیشترین میزان جست و جو مربوط به بازار ارز بوده است و بازار مسکن جایگاه سوم را در میزان جست و جوی ایرانیان در بین بازارهای مختلف داشته است.

همچنین طبق گزارش مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، از بین ۱۲ هزار نفر موجود در نظرسنجی این مرکز، ۳۳.۳ درصد پاسخ داده‌اند که ترجیح می‌دهند پس انداز خود را در بازار زمین و مسکن سرمایه‌گذاری کنند. ۲۰.۷ درصد از شرکت‌کنندگان ترجیح می‌دهند تا پس‌اندازشان را در طلا و سکه سرمایه‌گذاری کنند. ۱۵.۲ درصد سرمایه‌گذاری در بانک، و ۲.۷ درصد دلار و ارز را ترجیح می‌دهند. همچنین ۲.۷ درصد از شرکت‌کنندگان به سرمایه‌گذاری در بازار خودرو، ۱.۳ درصد در بازار بورس، و ۱.۳ درصد در رمزارزها و بازارهای جهانی تمایل به سرمایه‌گذاری دارند.

با توجه به نتایج داده‌های گوگل در مورد میزان جست و جوی ایرانیان در مورد بازارهای مختلف، و همچنین نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، می‌توان مسکن را یکی از سه بازار اصلی دانست که ایرانیان تمایل به سرمایه‌گذاری در آن دارند تا از کاهش ارزش پول خود به دلیل تورم جلوگیری کنند.