گزارش جدید بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن نشان می‌دهد در آبان‌ماه سال 1402 شاخص کرایه مسکن نسبت به مهرماه، رشدی دو درصدی را پشت سر گذاشته است؛ این در حالی‌ست که شاخص قیمت خانه در تهران طی آبان‌ماه کاهشی نسبی را تجربه کرده است.
اقتصادسنج| گزارش جدید بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن نشان می‌دهد در آبان‌ماه سال 1402 شاخص کرایه مسکن نسبت به مهرماه، رشدی دو درصدی را پشت سر گذاشته است؛ این در حالی‌ست که شاخص قیمت خانه در تهران طی آبان‌ماه کاهشی نسبی را تجربه کرده است.
تورم در بازار اجاره همسو با رشد تورم در بازار مسکن و تورم عمومی مسیری صعودی را پیموده اما بررسی‌ها نشان می‌دهد، سال 1402 سال سخت‌تری از هر زمان دیگری برای مستاجران بوده است.
مستاجران با شروع سال جدید بار سنگینی از هزینه‌های اجاره‌بها را بر دوش خود احساس کردند و در زمان تمدید قراداد خانه، با رقم‌های عجیب و غریبی مواجه شدند، به‌گونه‌ای که قادر به سکونت مجدد در واحد پیشین نبودند.
از سوی دیگر این تورم مشهود در جامعه باعث شد مستاجران با بودجه خود نتوانند خانه جدیدی با امکانات کافی پیدا کنند و همین مسائل باعث سرگردانی آنها در فصل اجاره سال 1402 شده بود. اما اکنون بازار اجاره در چه شرایطی به سر می‌برد و در چه نسبتی با قیمت مسکن قرار دارد؟
تورم اجاره در آبان 1402
بانک مرکزی روز گذشته گزارش مربوط به تحولات بازار مسکن تهران را منتشر کرد. بر این اساس شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای در شهر تهران و کل مناطق شهری در آبان‌ماه سال 1402 به ترتیب نشان‌دهنده رشد دو و سه درصدی شاخص مزبور نسبت به ماه قبل است.
رشد نقطه به نقطه این شاخص در آبان ماه سال 1402 در شهر تهران و کل مناطق شهری نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب معادل 51.6 و 57.7 درصد بوده است. این در حالی‌ست که قیمت مسکن مطابق با این گزارش کاهشی نسبی را تجربه کرده است.
نسبت اجاره‌بها و نرخ رشد مسکن
در روندی سنتی میزان اجاره‌بها تابعی از قیمت مسکن است و طبیعتا نزدیک و همسو با نوسانات آن باید حرکت کند، اما گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که مدت‌هاست پیوند این دو از یکدیگر گسسته شده است.
بر این اساس رشد شاخص اجاره‌بها که در فاصله تیر 1399 تا فروردین 1400 در نسبتی پایین‌تر از شاخص رشد قیمت مسکن قرار داشته از این تاریخ به بعد روند متفاوتی را در پیش گرفته است، به این معنی که با وجود اینکه آهنگ رشد قیمت مسکن از فروردین 1400 کند شده، اما شاخص اجاره‌بها همچنان به مسیر خود ادامه داده است.
این دو شاخص از آن بازه تا اردیبهشت در همین راستا و با همین آهنگ کرده‌اند تا اینکه در اردیبهشت 1402 با اوج‌گیری قیمت مسکن در یک نقطه تلاقی کرده‌اند، اما پس از آنکه با سیطره رکود بر بازار، قیمت مسکن عقب‌نشینی کرده است در بازار اجاره، بار دیگر همان روند صعودی قبلی تکرار شده و شاخص اجاره راه خود را از بهای خانه جدا کرده است.
دلیل مسیر متفاوت شاخص قیمت مسکن و اجاره‌بها
تقاضا را می‌توان عامل اصلی در جداشدن مسیر شاخص اجاره‌بها و شاخص مسکن دانست. در تمام آن دوره‌هایی که متقاضیان خرید و سرمایه‌گذاری در بازار مسکن به‌دلیل اوج‌گیری قیمت و دلایل دیگر مدتی از ورود به بازار خرید و فروش منصرف شده‌اند، مستاجران برای تامین سرپناهی حداقلی مجبورند همچنان در این بازار باقی بمانند.
کارشناسان معتقدند با این شرایط پیش آمده و با توجه به تورم بازار اجاره، دیگر زمان آن فرا رسیده است دولت سیاستی جدی و مطالعه شده را در بازار مسکن در پیش بگیرد؛ در غیر این صورت، شاهد معضلات اجتماعی عدیده‌ای در جامعه خواهیم بود، کما اینکه اکنون نیز این اتفاق تا حد بالایی بین مردم رخ داده و بدمسکنی تا سطح گسترده و مختلفی به‌ویژه در کلانشهرها در حال وقوع است.
