موفقیت بیشتر دولت در طرح واگذاری و یکپارچه‌سازی زمین‌های کشاورزی الزاماتی هم نیاز دارد، ازجمله اینکه برای ارث وراث، باید قانونی وضع شود که زمین‌ها را خُرد نکنند و مشوق‌های نقدی، تسهیلاتی و غیره هم برای این کار در نظر گرفته شود
اقتصادسنج| «یکپارچه سازی و جلوگیری از خُرد شدن زمین‌های زراعی» و «واگذاری منابع طبیعی برای انجام کار کشاورزی» طرح‌هایی هستند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی اجرا می‌شود و برکاتی برای بخش کشاورزی و امنیت غذایی کشور داشته است.
اخیراً سازمان امور اراضی کشور قانون «رفع تداخلات زمین‌های کشاورزان» را هم دنبال می‌کند و سند برای آنها صادر می‌کند در واقع کشاورزانی که سال‌ها روی زمین کار می‌کردند، امروز حس می‌کنند که این زمین‌ها مال خودشان است و حس مالکیت دارند، سازمان امور اراضی کشور پیگیری می‌کند که برای این زمین‌ها در صورت امکان سند یکپارچه صادر شود و ضمن تجمیع آنها از خرد شدن اراضی جلوگیری کند.
نتیجه این اقدامات افزایش تولید، بهره وری، ارتقای درآمد کشاورزان، اجرای مکانیزاسیون کشاورزی و روش‌های نوین آبیاری و کاهش فشار بر منابع کشور است.طرح رفع تداخلات ارضی پلاک 21 موسوم به سعدآباد شهرستان پیشوا
روز چهارشنبه 26 مهر جمعی از اصحاب رسانه برای بازدید از این نمونه طرح‌ها، به منطقه ورامین که در واقع یکی از قطب‌های کشاورزی کشور و منطقه است اعزام شدند، این طرح‌ها ملی است و در کل کشور اجرا می‌شود اما بازدید از نمونه‌هایی در این شهرستان که در 50 کیلومتری شرق تهران قرار دارد می‌تواند ما را با وضعیت اجرای این طرح‌ها در کل کشور آشنا کند.
این منطقه به مساحت 1305 هکتار در کنار قلعه ایرج مربوط به دوره ساسانیان قرار گرفته است که اکنون زمین‌های سرسبز شامل محصولات کاهو، کلم، کرفس و غیره در آن دیده می‌شود، این منطقه با سیستم قطره ای آبیاری می‌شوند و به تازگی برای 1205 هکتار از این زمین‌ها به نام کشاورزان سند خورده است.
مدیر امور اراضی استان تهران در این باره به خبرنگاران می‌گوید: این زمین‌ها از زمان اجرای قانون اصلاحات ارضی در دهه 40 بدون سند مانده بود و مشکلاتی بین کشاورزان و دولت ایجاد کرده بود، کشاورزان مدعی بودند که زمین برای آنها است، اما سندی نداشتند این روند دهه‌ها ادامه داشت اخیرا در نوزدهمین جلسه کمیسیون رفع تداخلات مورخ 26 آذر سال 1401 نحوه اقدام در راستای شیوه نامه اصلاحی ابلاغ شد و پس از بررسی‌ها به این نتیجه رسیدیم که حق با کشاورزان است و باید سند به نام آنها صادر شود.
مشاهدات خبرنگار فارس از بهبود و ضعیت کشاورزی این منطقه پس از رفع تداخلات ارضی نشان میدهد، اکنون انگیزه کشاورزان برای ادامه کار بیشتر شده است.
یکی از کشاورزان منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: با گرفتن سند برای زمینم، اکنون حس مالکیت دارم بنابراین اشتیاق بیشتری برای کار دارم، پیش از این برای گرفتن 5 میلیون تومان وام باید ضامن از شهر می‌بردم، اکنون سند زمینم برای بانک قابل قبول است و این حس خوبی به من میدهد.
وی گفت: حریم زمین‌ها مشخص است و کشاورزان می‌خواهند زمین‌های خود را یکپارچه کنند، کشاورزان این منطقه همه به دنبال افزایش درآمد از طریق بهره‌وری هستند و فهمیده‌اند که اگر در زمین بزرگتر کار کنند درآمدهایشان بیشتر می‌شود.
بر اساس مشاهدات خبرنگار فارس زمین‌های این منطقه در قطعات حدود دو هکتاری بود و در زمین‌ها سبزی و صیفی کاشته بودند که احتمالا برای یک ماه دیگر آماده برداشت می‌شود.
طرح‌های یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی
در منطقه پیشوا نیز اصحاب رسانه از یک طرح یکپارچه سازی بازدید کردند که تنها یک کشاورز 30 هکتار زمین در قطعات کوچک را از کشاورزان منطقه خریداری کرده و 30 هکتار پسته کشت کرده است، سازمان امور اراضی هم از این طرح‌ها حمایت می‌کند، این طرح به صورت خودجوش توسط مردم انجام شده بود اما در واقع حمایت‌های دولتی هم در این راه موثر بود، دولت برای راه‌اندازی سیستم نوین آبیاری این طرح‌ها 85 درصد هزینه را پرداخت می‌کند، علاوه بر آن تسهیلات این قبیل طرح‌ها در اولویت است.
احمدی، کشاورز منطقه پیشوا که 30 هکتار زمین خُرد را یکپارچه کرده است در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گوید: پدرم هم کشاورز این منطقه و از کشاورزان بنام بود، همه عمرش را صرف این کار کرد و من هم راه او را می‌روم، این زمین‌ها را که قطعات حدود یک هکتار بودند از حدود 20 الی 30 نفر خریده‌ام و پسته کاشته‌ام، درآمدم بالا رفته است، البته بخشی از زمین‌ها هنوز کشت نشده اما به این کار ایمان دارم و می‌دانم که در ادامه موفق خواهم بود.
وی کاهش مصرف آب در زمین‌های یکپارچه را از مزیت‌های این اراضی عنوان کرد و گفت: چاهِ آبی بالای این زمین‌ها هست که قبلا برای این زمین‌های خرد کفاف نداشت، اما اکنون با کاهش مصرف آبی که رخ داده، آب این چاه به خوبی می‌رسد.
10 میلیون هکتار زمین زراعی در کشور نیاز به یکپارچه‌سازی دارد
در ادامه این بازدید مدیر دفتر یکپارچگی سازمان امور اراضی کشور به خبرنگار فارس گفت: قانون «جلوگیری از خرد شدن و یکپارچه سازی اراضی» در سال 1385 برای اجرا ابلاغ و آیین‌نامه آن در سال 1395 ابلاغ شد و بخشنامه آن در این دولت ابلاغ شده است، اکنون کارگروه ملی یکپارچگی زمین‌های کشاورزی تعیین شده و کار با جدیت دنبال می‌شود.
وی ادامه داد: 18 میلیون هکتار زمین زراعی در کشور وجود دارد که 10 میلیون هکتار آن نیاز به یکپارچه‌سازی دارد و حداقل 20 هزار میلیارد تومان هم اعتبار برای این کار لازم است، این طرح نیاز به همکاری همه نهادها و سازمان‌های ذیربط دارد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هیئت‌های هفت نفره تشکیل شد که با صلاحدید آنها منابع طبیعی و زمین‌های کشاورزی به شکل‌های مختلف به کشاورزان داده می‌شد، این طرح ها در قالب حفاظت از مرتع، یا کار کشاورزی و طرح‌های مختلف بود، اکنون دولت به این زمین‌هایی که احیا شده و مشغول فعالیت هستند سند زراعی میدهد.
منطقه بعدی برای بازدید خبرنگاران، یک زمین واگذارشده 100 هکتاری بود که اکنون به باغ پسته و فعالت‌های دامداری و زراعی تبدیل شده است، درختان 10 ساله که قد کشیده‌اند و بوی زندگی می‌دهند، انبار محصولات و ادوات کشاورزی و محل اقامت کارگران دیده می‌شود، موتور آب و سمپاش‌های کشاورزی هنوز گرم هستند و بوی گازوئیل و سم در هوا پیچیده است.
نماینده ولی فقیه در سازمان امور اراضی کشور، در حاشیه بازدید از این طرح گفت: برنامه ما این است که به همه زمین‌های واگذار شده به شرط اینکه کاملا احیا شده باشند سند بدهیم، این کار را با سرعت و بدون تاخیر انجام می‌دهیم و این زمین‌هایی که امروز بازدید می‌کنیم هم به زودی سنددار خواهند شد.
3 پیشنهاد برای موفقیت بیشتر دولت در طرح واگذاری و یکپارچه‌سازی زمین‌های کشاورزی
اما به نظر می رسد اجرا کامل این طرح ها، الزاماتی هم نیاز دارد، نخست اینکه دولت باید مشوق‌هایی منظور کند که کشاورزان با رغبت بیشتری با اجرای این طرح‌ها همراهی کنند.
از سوی دیگر برای ارث وراث، باید قانونی وضع شود که زمین‌ها را خرد نکنند و مشوق‌های نقدی و یا تسهیلاتی و غیره هم برای این کار در نظر گرفته شود.
همچنین بخش ترویج کشاورزی باید با سرعت بیشتری درباره اثرات این طرح‌ها در افزایش درآمد به کشاورزان اطلاع رسانی کند در واقع اینها حلقه مفقوده در اجرای موفقیت آمیز این طرح ها هستند که نباید از کنار آنها به راحتی گذشت.
