اقتصادسنج | زودپز یکی از رایج‌ترین و محبوب‌ترین وسایل آشپزخانه است. اگر به‌طور مداوم برای آماده کردن وعده‌های غذایی خود وقت کم می‌آورید، یا اگر زمان محدودی برای آشپزی دارید، یک زودپز می‌تواند بهترین دوست شما در آشپزخانه باشد.

زودپزها کاربردهای متفاوتی دارند؛ از آماده کردن برنج و گوشت گرفته تا پختن سبزیجات و دستور پخت غذاهای مختلف. زودپزها به شما این امکان را می‌دهند که علاوه‌بر صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌تان، در کمترین زمان غذایی خوشمزه برای خودتان و اعضای خانواده‌تان تهیه کنید.

اگرچه این وسایل بسیار کاربردی هستند، ولی در بعضی مواقع مشکلاتی ایجاد می‌کنند. بدترین مشکلی که هنگام استفاده از زودپز می‌تواند رخ دهد، انفجار آن است. انفجار یک زودپز میتواند آثار بدی برای انسان داشته باشد مانند سوختگی‌های شدید و…

شاید پیش خودتان بگویید که این اتفاق محال ممکن است که برای من بیفتد. شاید بگویید اصلاً زودپز نمی‌خرم. در پاسخ به تردید اول باید بگویم که تابه‌حال چندین آتش‌سوزی و صدمه با انفجار زودپز اتفاق افتاده و در جواب دومی هم باید این را گفت که اگر کارمند هستید و وقت کافی برای آشپزی کردن و منتظر ماندن ندارید، بهترین راه‌حل برای شما استفاده از زودپز است. به‌همین دلیل برای استفاده از زودپز باید نکات ایمنی خاصی را رعایت کنید که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.

زودپز چیست؟

زودپز یک وسیله ساده اما کاربردی در آشپزخانه است که براساس اصل فشار بخار آب عمل میکند. زودپز شامل یک ظرف است که توسط یک در کاملا پوشیده شده و هیچگونه درزی ندارد. بنابراین بخار آب تولیدشده در آن راه فراری ندارد و درون ظرف باقی می‌ماند. این موضوع باعث افزایش دما و درنتیجه افزایش سرعت پخت مواد غذایی می‌شود.

روش تمام زودپزها برای پخت غذا تقریبا یکی است، اما تنظیمات متفاوتی دارند. بعضی از آن‌ها خیلی پیشرفته نیستند، به‌طور ساده عمل می‌کنند و تنظیمات پیچیده‌ای ندارند، در صورتی­که انواع دیگر زودپزها برای غذاهای مختلف تنظیمات و فشارهای متفاوتی را دارند و طبق آن عمل می‌کنند.

از جمله این تنظیمات می‌توان به قابلیت ساعت گذاشتن بعضی از زودپزها اشاره کرد. البته این موضوع خیلی مهم است که حتما قبل از استفاده از زودپزها در مورد آن‌ها مطالعه داشته باشید. به‌خصوص اگر برای اولین بار از زودپز استفاده می‌کنید، حتما کتابچه‌ای که در مورد چگونگی عملکرد زودپز هست را مطالعه کنید تا خطر انفجار به حداقل برسد و جان شما در امان بماند.

هنگام استفاده از زودپز با چه مشکلاتی مواجه می‌شوید؟

کمی بالاتر به آن اشاره کردیم که استفاده از زودپز بهترین روش برای صرفه‌جویی در وقت و گاز مصرفی شما است. شما احتمالا هر چند وقت خبری در مورد انفجار زودپز شنیده‌اید که ذهنتان را درگیر کرده و در نتیجه نسبت به استفاده از این وسایل دلسرد شده‌اید. بهترین راه جلوگیری از این اتفاقات این است که هنگام استفاده از این وسایل دقت بالایی داشته باشیم.

اتفاقات و انفجارات پیش آمده برای استفاده از زودپز در خیلی از موارد به سلامتی و اموال انسان‌ها خسارت وارد کرده است. در صورتی که چنین اتفاقی برای شما پیش آمد می‌توانید از شرکت سازنده زودپز شکایت کنید.

ولی حالا که از خطرات احتمالی استفاده از زودپز آگاه هستید، بهترین راه مطالعه در مورد این اتفاقات و پیشگیری از آنها است که در ادامه انواع این اتفاقات را توضیح می‌دهیم.

نکات ایمنی مهم و ضروری برای استفاده از زودپز

آشپزی با استفاده از زودپز به شما خیلی کمک می‌کند و از همه نظر مفید است؛ اما بیشتر افراد در استفاده از آن کوتاهی می‌کنند و خطرهای احتمالی آن را نادیده می‌گیرند.. در صورتی‌که اگر یک سری نکتۀ ایمنی ساده را در مورد استفاده از زودپز بدانید و به آن‌ها عمل کنید، می‌توانید خیلی سریع و بدون دردسر و با خیال راحت آشپزی کنید.

۱. همیشه زودپز را بررسی کنید

حواس خودتان را جمع کنید. هر بار قبل از استفاده از زودپز، درزبند در زودپز را بررسی کنید، تا مطمئن شوید هیچ­گونه ترک یا درزی در آن وجود ندارد. درزبند زودپز را هر سال باید عوض کنید و در این فاصله آن را بررسی کنید که خراب نشده باشد. آن را تمیز نگه دارید و مطمئن شوید که هیچ مواد غذایی در آن باقی نمانده است.

۲. به اندازه کافی از آب استفاده کنید

این موضوع خیلی مهم است که مقدار آبی که با آن زودپز شما به فشار لازم می‌رسد را بدانید و به­ میزان کافی از آن استفاده کنید. از نصف لیوان شروع کنید، اگر زودپز شما به فشار لازم نرسید، مقدار آب درون آن را بیشتر کنید. زمانی که مقدار آب لازم را فهمیدید، زودپز شما آماده پخت است.

۳. هیچوقت زودپز را به‌طور کامل پر نکنید

هیچوقت زودپز را تا حدی پر نکنید که به سوپاپ ایمنی برسد، چون ممکن است در آن غذا گیر کند و باعث ایجاد حادثه شود.

مواد غذایی وجود دارند مانند برنج، جو و… که بعد از پخت حجم‌شان بیشتر می‌شود و به سمت بالا می‌آید. پس هنگام پخت، این مواد غذایی را مقداری بریزید که تا حد بیشین نیاید.

۴. هرگز از روغن استفاده نکنید

برای پخت غذا در زودپز هرگز از روغن استفاده نکنید. حتی مقدار کمی از آن هم می‌تواند خطرناک باشد و باعث ذوب درزبند و دیگر اجزای زودپز شود.

۵. با امن‌ترین روش، فشار زودپز را خارج کنید

گرما را خاموش کنید و برای مدتی زودپز را به حال خود بگذارید تا خودش فشار را خارج کند. به این روش، خارج کردن فشار به‌طور طبیعی می‌گویند.

شما همچنین می‌توانید زودپز را زیر جریان آب سرد قرار دهید تا درپوش آن خنک شود و بتوانید آن را باز کنید. به این روش خارج کردن فشار توسط آب سرد می‌گویند. در مواقعی که عجله دارید می‌توانید از این روش استفاده کنید.

روش سومی هم وجود دارد که در آن شما می‌توانید با برداشتن سوپاپ زودپز بخار آب را طی یک حرکت سریع از آن خارج کنید. اگر از این روش استفاده می‌کنید، باید خیلی دقت داشته باشید و دست، بازو و صورت خود را عقب نگه دارید تا در معرض بخار آب آزاد شده قرار نگیرند و دچار آسیب و سوختگی نشوند.

۶. زودپز را به خوبی تمیز کنید

تمام اجزای زودپز را جدا کرده و به صورت مجزا شستشو دهید. سوپاپ زودپز را با استفاده از یک خلال دندان تمیز کنید و مواظب باشید که خلال دندان در سوپاپ گیر نکند.

چند نکتۀ مهم دیگر برای جلوگیری از انفجار زودپز:

هنگامی­که از زودپز استفاده نمی‌کنید بهتر است که درب آن را به‌صورت برعکس قرار دهید تا اینکه قفل کنید.

علاوه‌بر تمام نکته‌های گفته شده، هنگام خرید زودپز از برندهای معتبر استفاده کنید. یکی از دلایل ایجاد حادثه هنگام کار با زودپز، استاندارد نبودن آن است.

تقریباً ۱۲ برند تولیدکننده زودپز در جهان وجود دارد که در مورد نصف آن‌ها خبرهایی در مورد ایجاد حادثه و انفجار وجود دارد. ولی با این حال، استفاده از برندهای معتبر زودپز بهتر از برندهای نامعتبر آن است.

از خریدن زودپزهای دست دوم شدیداً خودداری کنید. کالاهای دست دوم باعث صرفه‌جویی در هزینه شما می‌شوند، ولی در مورد زودپز این موضوع اصلاً صدق نمی‌کند. احتمال ترک‌خوردگی در زودپزهای دست دوم بسیار بالا است که این موضوع اصلی‌ترین علت ایجاد حوادث در زودپزها است.

در بازار لوازم خانگی قیمت زودپز دوقلوی کن ریکن  مدل ۳۰۱۳inox در گنجایش های ۶و۴ لیتری مبلغ  ۳۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان است که در رنج گرانترین زودپزهای بازار قرار دارد این درحالیست که قیمت زودپز  مدل RB۲ همان زودپزهای نوستالژیک و قدیمی که آشپزخانه های مادربزرگ هایمان می دیدیم با گنجایش ۲ لیتر مبلغ۵۹۰,۰۰۰تومان به فروش میرود.