اقتصادسنج| شناسه حساب بانکی ایرانیان یا همان شماره شبا یکی از بهترین و راحت‌ترین روش‌ها برای انجام عملیات واریز و برداشت بانکی است. اگر به دنبال انتقال پول به حساب بانکی دیگری هستید، مطمئن‌ترین راه انتقال آن به شماره شبای مقصد است؛ چرا که دیگر نیازی به گرفتن و دانستن اطلاعات بانکی حساب مقصد -مانند نام بانک، کد شعبه، نوع حساب و دیگر جزئیات- ندارید. اطلاعاتی که خیلی مواقع ندانستن یکی از آن‌ها دردسرساز می‌شد و انجام عملیات بانکی را غیرممکن می‌کرد

شماره شبا چیست؟

به گزارش بانک اول کد ۲۴ رقمی منحصر به فردی که تمام اطلاعات بانکی شما در آن وجود دارد، شماره شبا است. برای انتقال پول سه راه وجود دارد؛ شماره حساب، شماره کارت و شماره شبا. برخلاف شماره حساب که برای انتقال پول در سیستم داخلی بانک‌ها کاربرد دارد، یا شماره کارت که تاریخ انقضا دارد و هر چند سال‌ یک‌بار باید آن را تمدید کنید، شماره شبا دائمی است.

البته مزیت شبا تنها محدود به دائمی بودن آن نیست. شماره شبا هم همیشگی است، هم انتقال پول با آن به‌صرفه‌تر است، هم می‌توان مبالغ بیشتری را در شبکه بانکی جابه‌جا کرد. اما از همه این‌ها مهم‌تر، امنیت شماره شبا نسبت به شماره کارت است که خیلی مواقع برای جابه‌جایی پول بین مردم ردوبدل می‌شود؛ یعنی با دادن اطلاعات شماره کارت به فردی دیگر، امکان سوء‌استفاده یا برداشت پول از حساب بانکی شما وجود دارد. اما دادن شبا برای انتقال وجه، هیچ خطری را متوجه حساب بانکی‌تان نخواهد کرد.

نکته: شبا به شکل صحیح، Sheba تلفظ می‌شود. پس Shaba اشتباه است.

شماره شبای بانکی و اجزای آن

اولین نکته‌ای که درباره شماره شبا باید بدانید، ساختار انگلیسی آن است؛ یعنی ۲ حرف بزرگ انگلیسی در سمت چپ و 24 عدد که در نهایت شماره شبای منحصربه‌فرد هر فرد را می‌سازند. اصلا بگذارید 26 کاراکتر شماره شبا را برایتان رمزگشایی کنیم:

• دو حرف بزرگ اختصاری IR نام اختصاری ایران است که بین تمام شماره‌های شبای بانک‌های ایرانی ثابت است.
• دو عدد اول چک دیجیت یا ارقام کنترلی شناسه شبا هستند.
• سه عدد بعدی کد یا شناسه بانکی هستند که فرد در آن حساب دارد و این شناسه برای هر بانک متفاوت است.
• یک رقم بعدی کد یا شناسه نوع حساب بانکی است؛ صفر برای حساب سپرده و یک برای حساب تسهیلات.
• شش صفری که بعد از آن می‌آیند، صفرهای پرکننده شماره شبا هستند.
• دوازده رقم پایانی، شماره حساب هر فرد است. اگر شماره حساب کوتاه باشد، این کوتاهی با گذاشتن صفر در ابتدای آن جبران می‌شود تا فرم استاندارد شماره شبا بهم نخورد.

نکته: هر شماره شبا مختص یک حساب بانکی و منحصر به یک نفر است.

شماره شبا چه کاربردی دارد؟

مهم‌ترین کاربرد استفاده از شماره شبا این است که سامانه‌های حواله الکترونیکی بانکی مانند ساتنا و پایا بر اساس کد شبا کار می‌کنند و همراه داشتن شماره شبا برای دریافت یا واریز پول کفایت می‌کند.

به عنوان مثال، در کارت به کارت که نام بانکی‌اش حواله سحاب است، اگر براساس شماره کارت بخواهید پول انتقال دهید، سقف مجاز روزانه 10 میلیون تومان خواهد بود که از طریق دستگاه‌های خودپرداز یا اپلیکیشن‌های پرداخت انجام می‌شود. اما خیلی‌ها نیاز به انتقال پول بیشتری دارند، یا ترجیح می‌دهند از سیستم انتقال پولی استفاده کنند که هم کارمزد کمتری از مشتری می‌گیرد و هم امنیت بیشتری دارد.

این تفاوت محسوس در کیفیت خدمات انتقال پول تنها با داشتن شماره شبا امکان‌پذیر است. به این شکل که حواله‌های الکترونیکی انتقال پول پایا و ساتنا که جزو محبوب‌ترین انواع انتقال پول بین بانکی هستند، تنها با داشتن شماره شبای مقصد امکان واریز یا دریافت پول را به افراد می‌دهند. حواله پایا برای جابه‌جایی پول با مبالغ کم (از یک ریال تا ۱۰۰ میلیون تومان) و تعداد دفعات زیاد طراحی شده است؛ مانند پرداخت حقوق کارمندان یک سازمان یا دادن سود به تعدادی از سهامداران بورس. به همین دلیل هم کارفرماها و شرکت‌های کارگزاری بورس، برای واریز پول از مشتریان‌شان شماره شبا می‌خواهند.

اگر مبلغ انتقال پول خیلی بیشتر باشد، باید از حواله ساتنا استفاده کنید که اجازه می‌دهد تا 200 میلیون تومان در شبکه بانکی انتقال بدهید. علاوه بر مبلغ بالاتری که در ساتنا می‌توانید جابه‌جا کنید، این حواله الکترونیکی با سرعت بیشتری از پایا و دیگر حواله‌های بانکی پول را جابه‌جا می‌کند و برخلاف پایا که در 4 سیکل مشخص شده در طول روز پول‌ها را به حساب مشتریان منتقل می‌کند، انتقال پول با ساتنا تنها چند دقیقه زمان می‌خواهد تا به حساب مقصد برسد.

همه این‌ها را گفتیم که برسیم به این‌جا که استفاده از ساتنا و پایا فقط با داشتن شماره شبا امکان‌پذیر هستند و نیازی به هیچ اطلاعات دیگری ندارید.

مزایای استفاده از شماره شبا

یادتان باشد هر فردی برای انجام کارهای بانکی نیاز به یکی از اطلاعات بانکی خود دارد؛ شماره حساب، شماره کارت و شماره شبا. اما برخلاف شماره حساب و شماره کارت که محدودیت‌هایی برای انجام نقل و انتقال پول در آن‌ها وجود دارد، کاربرد استفاده از شماره شبا این است که به متقاضی اجازه می‌دهد از تمام خدمات و سرویس‌های بانکی بهره ببرد. مثلا امکان حواله پول با شماره حساب یا شماره کارت هم وجود دارد، اما سقف مشخص و محدودی دارند که خیلی وقت‌ها جوابگوی کاربر نیست، اما استفاده از شماره شبا این امکان را به فرد می‌دهد تا خدمات بانکی را تا بالاترین سقفی که بانک مرکزی مجوز آن را داده، انجام دهد.

علاوه بر این، شماره شبا بالاترین استاندارد و امنیت را برای انجام کارهای بانکی دارد و برای هر انتقال پول، شما را از هر اطلاعات شخصی و بانکی دیگری بی‌نیاز می‌کند و اگر شماره‌ای را به اشتباه وارد کرده باشید، مبلغ واریز شده به حساب خودتان باز خواهد گشت. از همه این‌ها مهم‌تر این‌که با توجه به افزایش پلکانی کارمزد انتقال کارت به کارت پول، با شماره شبا و از طریق سامانه‌های پایا و ساتنا می‌توان اقتصادی‌تر و ارزان‌تر همان پول را منتقل کرد.