اقتصادسنج؛ بازارهای خودرو و سرمایه در هفته گذشته گرفتار جنجال تازه شورای رقابت بر سر عرضه خودرو در بورس کالا بودند؛ در نهایت اما شورای عالی بورس اعلام کرد عرضه خودرو در بورس کالا از سر گرفته خواهد شد و بر همین اساس قرار است این هفته دور تازه عرضه‌ها آغاز شود.
عرضه خودرو در بورس کالا به موضوعی برای بحث و جدل موافقان و مخالفان تبدیل شده است؛ برخی در این میان طرفدار سیاست‌های شورای رقابت هستند که مدعی است خودرو را با قیمت منصفانه به دست مردم می‌رساند و برخی دیگر طرفدار عرضه خودرو در بورس کالا هستند و بر این باورند که دست دلالان را کوتاه کرده است.
جدال موافقان و مخالفان عرضه بورسی خودرو
طرفداران سیاست قیمت‌گذاری شورای رقابت به ادعای اعضای این شورا و دستورالعمل تازه تنظیم بازار خودرو اعتماد کرده و عنوان می‌کنند که این نحوه تعیین قیمت می‌تواند خودرو را با قیمت واقعی به دست مصرف‌کننده برساند. آنها بر این باورند که کشف قیمت رقابتی خودرو در بورس کالا، قیمت‌ها در بازار آزاد را افزایشی کرده است.
بررسی کارنامه عرضه خودرو در بورس کالا طی دی‌ماه، نشان داده است که تمامی خودروهای عرضه شده در بورس کالا با فاصله قیمتی زیاد نسبت به بازار آزاد به خریداران فروخته شده و سود خوبی را برای آنها اندوخته است.
در این میان، موافقان عرضه خودرو در بورس کالا هم به همین مورد به عنوان موفقیت عرضه بورسی اشاره می‌کنند و بر این باورند که این روش، دست دلالان خودرو را تا حد زیادی از بازار کوتاه می‌کند.
موافقان عنوان می‌کنند که در این مسیر، سود خودروساز و سهامداران شرکت‌های خودروسازی تامین می‌شود و از سوی دیگر هم مصرف‌کننده واقعی می‌تواند با قیمت کمتری خودرو بخرد.
در این میان کمیسیون تلفیق بودجه هم تصویب کرده است که 85 درصد از مابه‌التفاوت قیمت بورس کالا و شورای رقابت به حساب بودجه شهرداری‌ها برود! بر همین اساس این ظن تقویت شده است که تمام این جنجال‌ها بخشی از نقشه بزرگ دولت برای دست بردن در جیب خودروسازان و سهامداران آنها برای جبران کسری بودجه دولت بوده است.
سایه روشن عرضه خودرو در بورس کالا از دیدگاه مردم
در ادامه، نظرات برخی مخاطبان را در این باره می‌خوانید.
«علت فروش خودرو در بورس چیست؟ این به نفع خریدار است یا خودروساز؟»
«خود دولت بزرگترین دلال و رانت‌خواه است و با خودروساز و صمت و نمایندگی همه سر یک سفره هستن و دست تا آرنج تو جیب مردمه خصوصا قشر ضعیف و یواشکی هم به ریش مردم می خندن»
«صد رحمت به دروه روحانی»
«سلام کاش مردم متحد بودند و همه قیمت پایه میزدند تا ایران‌خودرو با خاک یکسان شود»
«در هیچ جای دنیا ما سراغ نداریم برای خرید خودرو باید از هفت خان رستم بگذری واقعا جای تاسف داره که اینجوری مردم را سر کار می‌ذارید»
«ای کاش همه چی به قیمت و نرخ دلار فعلی محاسبه می‌شد به خدا خودرو در پیتی ایرانی اگر بخواهیم محاسبه کنیم به دلار ۳۰۰ هزار (تومان) فروخته میشه اونوقت همه می‌گن دلار ای کاش همه چی با نرخ دلار فعلی محاسبه می‌شد من هر چی حساب می‌کنم کمترین قیمت‌ها با دلار ۱۵۰ محاسبه میشه»
«به نظر من این سیاست عرضه در کوتاه مدت دردی از قیمت گران خودرو دوا نخواهد کرد هرچند همین هم خار چشم بعضی‌هاست و نمی‌گذارند»
«ولی در کل بورس برای مصرف کننده واقعی بهتر از روش قرعه‌کشی است که بیشتر دلال ها عایدشون می‌شد»
«سلام. بله چرا در بورس عرضه نشه؟ یه سفره پهن (است) همه به غیر مصرف کننده واقعی نون می‌خورند این مسلما بهتره»
«کی تایید کرد پس شورای رقابت چکاره است جلوش را می‌گیره»
«بودجه کم آوردن دوباره دست کردن تو جیب مردم بیچاره از همه جا بی‌خبر»
«دعوا سر اینه که مابه التفاوت قیمت کشف شده و قیمت مصوب تو جیب کی بره ؟»
«دوباره بورس و کسری بودجه»
«مسخره‌بازی و بازی بچگانه. همه از جیب مردم.»
تاکید مردم بر ضرورت افزایش عرضه خودرو توسط تولیدکنندگان
برخی از مخاطبان نیز عنوان می‌کنند افزایش عرضه می‌تواند به خودی خود قیمت‌ها در بازار خودرو را متعادل کند.
«چرا توی یک روز ۲۰ هزار تا خودروهای مختلف عرضه نمی‌کنه؟ می‌ترسن به قیمت پایه فروش بره»
«بورس کالا خوب است فقط موندم به چه قیمتی و برای چه کسی وقتی قیمت با بازار فرقی نداره چه فایده؟ بحثم اینه که اونی که نداره ۵۰۰ میلیون ماشین بخره با ۴۵۰ میلیون چه فرقی داره که ماشین ۲۰۰ تومنی رو۴۵۰ بخره. حداقل ۱۰ تومن ۲۰ تومن ۳۰ تومن گران‌تر از کارخانه منصفانه است نه دو برار قیمت واقعی پس این میشه کلاهبرداری از مردم نه فروش در بورس به نفع مصرف‌کننده واقعی»
«عرضه خودرو در بورس کالا با شرایط کشف قیمت نهایت ظلم و اجحاف در حق مردمه و تقویت گرانی. روش صحیح و درست و واقعی قیمت تمام شده به اضافه سود قانونی خودروسازه. اگه می‌خوان به مردم خدمت کنن و بازارو بیارن پایین»
«در این چند سال شورای رقابت چه گلی به سر خودرو زده پراید چهار میلیون به قیمت دویست میلیون ناقابل رسانده اگر در بورس کالا عرضه می شد با روش‌های مختلف قیمت کنترل می‌شد دلال بازی و قرعه کشی حذف (می‌شد) کیفیت بالا می‌رفت از قیمت دستوری خارج می‌شد مثل سیمان که در بورس کالا عرضه می‌شود»
«شورای رقابت به هیچ وجه دنبال کاهش قیمت خودرو و به فکر مصرف کننده یا مردم نیست چرا که یک ماه پیش شرط ادامه عرضه خودرو در بورس کالا را واریز تفاوت قیمت کارخانه و بازار به حساب خزانه دولت گذاشته بود و معتقد بود این سود حاصل عملیات نیست کسی هم نیست که از این شورای به اصطلاح رقابت بپرسد زیان حاصل خودروسازان با تصمیم آقایون رقابت اگر حاصل عملیات نیست پس حاصل تصمیمات صد من یه غاز شماست دیگه»
«این که خیلی بدتره پس شورای رقابت عزیز اگه می‌خوای بیکار نباشی برو دنبال اجرای قانونی که زیان خودروساز در صورت تصمیمات آبکی شما باید دولت بپردازد را انجام بده»
«این کارها عوام‌فریبی است ، خوب می دانیم که کسی دنبال خرید خودرو نیست بلکه برای حفظ ارزش پولش خودرو می‌خرد تا ارزش سرمایه‌اش حفظ شود، تا تورم هست همه خودروسازها ۲۴ ساعته هم خودرو تولید کنند، خریدار خواهد بود و خودرو گران خواهد شد، اقایان شیپور را از سرش گشادش ندمید فکری به حال تورم افسار گسیخته کنید»
«هیچ جای دنیا خودرو تو بورس عرضه نمی‌شه اما هیچ جای دنیا هم وضعیت تولید و عرضه خودرو انحصاری و کنترل شده نیست اینا می‌خوان عرضه خودرو رو تو بورس (را) بردارن بعد به صورت قطره‌چکانی به صورت قرعه‌کشی بدن دست مصرف‌کننده نتیجه‌اش اینی شده که می‌بینیم»
«یکی نیست به این رئیس شورای رقابت حالی کنه که دانشمند درسته در هیج جای دنیا خودرو تو بورس عرضه نمی‌شه اما شرایط تولید کدوم کشور مثل ایرانه؟ اینجا تقاضا بر عرضه غالبه. شما می‌خواید خودرو رو در بورس عرضه نکنید بعد قطره‌چکانی به صورت قرعه‌کشی عرضه کنید نتیجه‌اش اینی شده که می‌بینیم که به دست مصرف‌کننده واقعی نمی‌رسه و روز به روز به واسطه دلال بازی گرونتر بشه…»
«عرضه خودرو در بورس کالا کاملا اشتباه بوده و باید متوقف شود. عرضه خودروهای ایرانی هم باید در نمایندگی‌های مجاز و فقط در قبال خروج خودروهای فرسوده بالای بیست سال کارکرد و با قیمت مصوب دولتی باشد.»
راهکار تعادل قیمت در بازار چیست؟
کارشناسان هم بر این باورند که اگر سمت عرضه تقویت شود و خودروهای بیشتری در بازار به مشتریان ارائه شود، قیمت‌ها به تدریج متعادل خواهند شد.
با این حال این راهکار نیازمند دو مقدمه است؛ نخست آزادسازی واردات خودرو بدون محدودیت‌های دولتی و دوم افزایش تولید داخلی؛ روش‌هایی که در کشورهای دیگر دنبال می‌شود و خودرو را به عنوان کالای مصرفی به مردم ارائه می‌کند! به این ترتیب دیگر بورس کالا نیز خواستار ایفای نقش در عرضه خودرو نخواهد بود.
با این حال اما هر دوی این گام‌ها با موانع زیادی روبرو هستند؛ از جمله در بخش تولید، شرکت‌ها با محدودیت‌های جدی مواجهند. زیان انباشته خودروسازان اکنون با کسری بودجه دولت برابری می‌کند و حالا هم که اندکی از زیان آنها به واسطه عرضه در بورس کالا جبران شده، دولت دندان طمع را تیز کرده تا از این نمد کلاهی برای خود ببافد و کسری بودجه خود را از سود شرکت‌ها جبران کند.
این اقدام، خودروسازان را از افزایش تولید و رشد کیفیت محصولات و خدمات بیش از پیش عقب خواهد انداخت و اجحاف در حق مصرف‌کنندگان و سهامداران شرکت‌ها خواهد بود.
تجارت‌نیوز/
