گاهی اوقات، شرایط زندگی زن و مرد و ارتباط بین آنها به گونهای است که به دفعات مکرر از هم طلاق میگیرند و دوباره به عقد دائم همدیگر در میآیند. در این گونه موارد، واژههایی مانند سه طلاقه، شش طلاقه و نه طلاقه مطرح میشود که هرکدام از آنها، دارای قوانین مخصوص به خود هستند.
سهیلا حسن وند| اقتصادسنج؛ گاهی اوقات، شرایط زندگی زن و مرد و ارتباط بین آنها به گونهای است که به دفعات مکرر از هم طلاق میگیرند و دوباره به عقد دائم یکدیگر در میآیند. در این گونه موارد، واژههایی مانند سه طلاقه، شش طلاقه و نه طلاقه مطرح میشود که هرکدام از آنها، دارای قوانین مخصوص به خود هستند.
زن سه طلاقه
قانون مدنی در ماده ۱۰۵۷ می گوید؛ زنی که سه بار پیاپی به زوجیت یک نفر بوده و طلاق گرفته است دیگر بر آن مرد حرام می شود؛ مگر اینکه پس از سه طلاق اول به عقد دائم یک مرد دیگر درآید و پس از وقوع نزدیکی به آن مرد به واسطه طلاق یا فسخ نکاح و یا فوت مرد جدا و فراغ شده باشد، مجددا می تواند با همسر قبلی خود ازدواج کند.
زن نه طلاقه
چنانچه زن پس از سومین طلاق و ازدواج با محلل (مردی که با زن سه طلاقه ازدواج کرده است ) به هر دلیل از ازدواج چهارم فارغ شد در نتیجه بر همسر سابق خود حلال می شود.
فرض کنید یک زن سه طلاقه با یک فرد دیگر ازدواج کرد و به هر دلیل (طلاق، فوت، فسخ نکاح) از این ازدواج نیز فارغ شد برای بار چهارم با همسر اول خود ازدواج می کند. این ازدواج باز هم به مشکل برمیخورد و زن و شوهر توان ادامه زندگی را ندارند و جدا می شوند. در مورد این زندگی باید انتظار این را داشت که این سناریو ادامه خواهد داشت.
محلل کیست؟
در اسلام مردیست که با زن سه طلاقه، ازدواج میکند و او را طلاق میدهد تا آن زن بتواند دوباره با همسر پیشین خود ازدواج کند. بر اساس قوانین شرعی اسلام اگر مردی دو بار همسرش را طلاق دهد و دوباره به او رجوع کند، پس از سومین طلاق دیگر امکان ازدواج با او را ندارد؛ مگر اینکه آن زن به عقد ازدواج مرد دیگری درآید و پس از آمیزش جنسی از آن مرد طلاق گیرد. مردی که با ازدواج و همخوابگی با این زن موجب میشود تا امکان ازدواج دوباره او با شوهر سابقش فراهم آید، محلل یعنی حلالکننده نامیده میشود.
حکم سه طلاقه کردن چیست؟
سه طلاقه کردن با طلاق عادی متفاوت است. در حقیقت چنانچه یک عمل مکروهی همچون طلاق میان زوجین سه مرتبه صورت بگیرد، بدین جهت که آنها برای ازدواج دوباره مرتبه چهارم عاقلانهتر رفتار کنند و یک زندگی سست را مدام تکرار نکنند؛ حکم سه طلاقه با طلاق عادی تفاوت دارد.
در صورتی که زن و شوهر برای مرتبه سوم از هم جدا شوند، بعد از گذشت ایام عده نکاح آن مرد با همان زن امکانپذیر نبوده و مشروع نمیباشد جز آنکه زوجه به عقد مرد دیگری در آید و از وی جدا گردد و ایام عده را سپری کند و مجددا با همسر سابق خود ازدواج دائم برقرار سازد. به این مرد محلل گفته میشود.
موضوع محلل و لزوم آن برای زن و شوهری که سه مرتبه جدا شدهاند، یک مسئله فقهی پیچیده میباشد. همانگونه که سه طلاقه کردن انتقادات زیادی را در پی داشته، محلل نیز مورد تایید عموم مردم نمیباشد.
در حقیقت در حالی که که زوجین سه مرتبه جدا شدهاند، بازگشتشان برای مرتبه چهارم منطقی نیست و این زن و شوهر رفتار طبیعی ندارند؛ اما یافتن مرد دیگری که نقش محلل را اجرا کند تنها بدین منظور که ایشان مجددا به یکدیگر بازگردند، تحقیر احساس و عاطفه بوده و صورت خوشی نخواهد داشت.
شرایط رجوع سه طلاقه چیست؟
پس از سه طلاقه شدن زوجین، ازدواج مجدد آن زوج با همدیگر، از نظر شرعی و قانونی اشکال دارد. تنها درصورتی زن و مرد میتوانند مجددا با همدیگر ازدواج کنند که زن به عقد دائم مرد دیگری درآید (که به او محلل میگویند) و با او رابطه زناشویی برقرار کند. سپس از وی طلاق بگیرد و با شوهر سابق خود عقد نماید.
در صورتی که زن و مرد پس از ازدواج یا طلاق مجدد، درباره مواردی نظیر مهریه، یا تقسیم اموالی نظیر خانه یا ملک به مشکل بربخورند با مراجعه به وکیل ملکی، میتوانند سوالات خود را مطرح نمایند و از حق و حقوق خود آگاه شوند.
همچنین درصورت رضایت زوجین، هریک از آنها میتوانند با مراجعه به وکیل طلاق توافقی و اطلاع از شرایط این شیوه طلاق، فرایند انجام مراحل طلاق را سریعتر پیشببرند.
تکلیف مهریه در سه طلاقه کردن چه می شود؟
در چنین شرایطی مهریه تفاوت زیادی با یک ازدواج عادی و طلاق عادی ندارد. به عبارتی هر مرتبه نکاح مهریه خود را دارد و پرداخت آن مربوط به همان ازدواج خواهد بود.
بنابراین چنانچه مردی سه مرتبه با یک زن ازدواج کند، میبایست سه مرتبه مهریه بپردازد. در خصوص دیگر شروط و مبانی ازدواج نیز به همین منوال میباشد. هر ازدواج نفقه و تمکین خود را داشته و هر ازدواج حقوق مختص خود را به شوهر میدهد.
سخن پایانی
طلاق یکی از بدترین اتفاقات زندگی مشترک است؛ اما در زمانی که امکان سازش برای زوجین وجود ندارد، بهترین تصمیمی است که میتوان گرفت. گاهی اوقات، زوجین به دلیل نداشتن ثبات در زندگی و کشمکش های فراوان، بارها از همدیگر جدا شده و مجدد با هم ازدواج میکنند.
قانون گذار در چنین شرایطی، قانونی را مطرح نموده که در حال حاضر مخالفان زیادی دارد و آن هم ازدواج زن سه طلاقه با محلل و برقراری رابطه زناشویی با اوست. این قانون به این دلیل بنا نهاده شدهاست که، در صورتی که زن و مرد پایه های زندگی سستی داشته باشند، احتمال اینکه زن با فرد دیگری ازدواج کند و به ازدواج قبلی خود برنگردد وجود دارد.