بورس کالا، بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند، در این بازار، کالای مربوطه پس از بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود، در این بازار معمولاً کالاهای خام مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و… دادو ستد می شوند.
اقتصادسنج| اکوپدیا؛ بورس کالا، بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند، در این بازار، کالای مربوطه پس از بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود، در این بازار معمولاً کالاهای خام مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و… دادو ستد می شوند.
بازار بورس کالا چیست؟
در بازار سنتی کالا، خرید محصول یک ریسک محسوب می شود؛ زیرا قیمت محصولات در بازار با نوسانات مختلفی همراه بوده و هر فروشنده ای می تواند محصولش را با یک قیمت خاص عرضه کند و نهادهای نظارتی نیز چندان بر روی قیمت کالا و اصالت آن ها حساسیت به خرج نمی دهند. این عدم نظارت کافی باعث شده بسیاری از افراد جهت تأمین مواد موردنیاز خود به بازار بورس کالا مراجعه کرده و در این بازار امن اقدام به خرید کالای مورد نظر خود کنند.
چه کالاهایی در بورس کالا معامله می شود
در بورس کالا شاهد یک ساختار سازمان یافته و حساب شده هستیم که تعدادی کالای خاص مورد معامله قرار می گیرند. محصولاتی مانند محصولات کشاورزی، محصولات فلزی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و همین طور محصولات بازار فرعی و بازار مشتقه از مواردی هستند که در بازار بورس کالای ایران مورد داد و ستد قرار می گیرند.
همچنین در این بازار، کارگزاران به‌عنوان رابط بین ارائه دهندگان و متقاضیان عمل می کنند تا معامله بر اساس قیمت روز و واقعی محصول و همین طور با تضمین اصالت کالا صورت بگیرد.
انواع بورس کالا
از انواع بورس کالا می توان به بازارهای فیزیکی، فرعی، مشتقه و مالی اشاره کرد. این ۴ بازار زیرمجموعه بازار بورس کالا هستند که خود آن ها نیز چندین زیرمجموعه دارند. در قسمت زیر به انواع بازارهای بورس کالای ایران اشاره‌کرده‌ایم:
هر کدام از این بازارها قوانین خودشان را دارند و کالاهای خاصی در آن ها داد و ستد می‌شود، در این بازارها ۵ دسته محصول به فروش می رسند که عبارتند از:
_ محصولات صنعتی و معدنی
_ فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی
_ محصولات کشاورزی
_ بازار مشتقه و مالی
_ کالاهای بازار فرعی
در ادامه درباره هرکدام از این دسته محصولات و اینکه چه کالاهایی در هرکدام عرضه می شود، صحبت خواهیم کرد.
محصولات صنعتی و معدنی
محصولات صنعتی و معدنی شامل گروه فولاد، آلومینیوم، مس و … می‌شود.
۱. گروه فولاد
در گروه فولاد ۴ زیر گروه مقاطع طولی، مقاطع تخت، شمش فولادی و ضایعات وجود دارند. در هر زیرگروه، یک سری مقاطع فلزی عرضه شده در بورس معامله می‌شود.
زیرگروه مقاطع فولادی طولی
تیرآهن
میلگرد
نبشی
ناودانی
سیم فولادی
میلگردهای صنعتی
زیرگروه شمش
اسلب
بلوم و بیلت
زیرگروه ضایعات
ضایعات سنگین‌بار HMS1
ضایعات سنگین‌بار ویژه HMS1
ضایعات سبک با ضخامت‌های پایین HMS2
ضایعات سبک مخلوط (فله) HMS3
۲. گروه آلومینیوم
شمش آلومینیوم: شمش، اسلب، بیلت و تی بار
مقاطع: مفتول و ورق
هیدروکسید آلومینیوم
۳. گروه مس
کاتد مس
اسلب
مفتول
بيلت
ورق مس
مس کم عيار
۴. گروه روی
شمش روی
۵. گروه سرب
شمش سرب
۶. گروه فلزات گرانبها
طلا
۷. گروه صنعتی و معدنی
كک
سولفور موليبدن
خاک سرب و روی
کنستانتره فلزات گرانبها
سیمان
فرآورده‌های سنگ آهن
کنتور برق
۸. گروه چدن
شمش چدن
فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی
محصولات پتروشیمی و شیمیایی شامل ۸ زیر گروه اصلی و ۶۰ زیر گروه فرعی می‌شود.
۱. محصولات نفتی
وکیوم باتوم
سلاپس واکس
لوب کات
قیر
روغن
عایق رطوبتی
۲. محصولات پتروشیمی
پلیمر
شیمیایی
محصولات کشاورزی
کنجاله و تفاله، کنسانتره
ذرت و دانه‌های روغنی
شکر و چای
عدس و نخود
جو، برنج، گندم و آرد
خرما و کشمش
مرغ و جوجه یک روزه
پسته و زعفران
پنبه
زیره
محصولات کشاورزی
محصولات کشاورزی دارای 21 زیر گروه اصلی می باشد.
کنجاله و تفاله و کنسانتره ها، شامل: پليت پنبه دانه، پليت سويا، پليت کلزا، پليت آفتابگردان، پليت گلرنگ، پليت کنجد، پرک پنبه دانه، پرک سويا، پرک گلزار، پرک آفتابگردان، پرک گلرنگ و پرک کنجد
ذرت، شامل: علوفه ای، دانه ای، دانه ای دامی و بذری
شکر، شامل: تصفيه شده، سفيد و خام
پسته، شامل: فندقی ناخندان، کله قوچی ناخندان، فندقی طبيعی خندان و کله قوچی خندان
پنبه، شامل: محلوج
زیره، شامل: زیره سبز
زعفران، شامل: رشته (پوشال) و رشته سربريده(سر گل)
عدس، شامل: ريز، متوسط و درشت
نخود، شامل: ريز، متوسط و درشت
جو، شامل: صنعتی، دامی و بدون پوشينه
برنج، شامل: طارم، هاشمی، خزر، فجر، ندا، وارداتی، سبوس و علی کاظمی
خرما، شامل: مضافتی، کبکاب، استمران و شاهانی
روغن، شامل: روغن خام آفتابگردان، روغن خام سویا، روغن خام کنجد و روغن خام کلزا
کشمش، شامل: سبز، طلائی، بی دانه و دانه دار
گندم، شامل: دامی، سبوس، دورم و خوراکی
چای، شامل: باروتی، قلمی، شکسته و ممتاز
مرغ منجمد، شامل: مرغ منجمد
دانه های روغنی، شامل: بادام زمینی، کنجد، گلرنگ، آفتابگردان، کلزا، سویا و پنبه
جوجه یک روزه، شامل: تخم گذار و گوشتی
تخم مرغ، شامل: تخم مرغ
آرد، شامل: آرد گندم
کالاهای بازار مشتقه و مالی
کالاهای پذیرفته شده و معامله شده در بازار مشتقه و مالی
زعفران رشته‌ای بریده ممتاز
زعفران رشته‌ای درجه یک
سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی(ره)
زیره سبز
پسته فندقی ۳۰-۳۲
کنجاله سویا
شمش طلای ۱۰ اونسی
مفتول مس هشت میلی‌متری
شمش طلای یک اونسی
کالاهای بازار فرعی
محصولاتی که به دلایل مختلف ازجمله تأیید کیفیت توسط متقاضی به مراجعه حضوری نیاز دارند یا اینکه عرضه آن ها تداوم ندارد یا به هر دلیل دیگری نمی توانند در بازار فیزیکی حضورداشته باشند، در بازار دیگری تحت عنوان بازار فرعی داد و ستد می شوند. محصولات این بازار نیز عبارتند:
محصولات پتروشیمی
کشاورزی
معدنی
پلیمر
صنعتی
قابل عرضه در معاملات داخلی و خارجی هستند. بنابراین در این بازار، عرضه کنندگان بیشتری می توانند حضور پیدا کنند و محصولات خود را به فروش برسانند.
نحوه عرضه کالا در بورس کالا
ابتدا شما باید در بورس کالا ثبت نام کنید و کد معاملاتی داشته باشید. پس از دریافت کد معاملاتی قادر خواهید بود محصول خود را عرضه کنید. برای مثال، در حال حاضر شرکت های تامین کننده فولاد در بورس کالا، مانند مجتمع ذوب آهن، فولاد خزر و فولادسازان کیوان یزد، در تعدادی بیش از ۷۵ عدد در این بازار فعالیت می‌کنند، در صورت تمایل به عرضه کالا در بورس کالا، باید فرم درخواست پذیرش را به همراه مدارک برای کارگزار ارسال کنید.
در فرم درخواست باید اطلاعاتی درباره نحوه ارائه کالا در بورس را مشخص کنید. این اطلاعات عبارتند از:
مشخصات کالا، حجم آن، حداکثر افزایش عرضه توسط تامین‌کننده، نوع معامله، قیمت اصلی، تاریخ عرضه و نام تامین کننده و سازنده، نوع تسویه، مکان و زمان تحویل و نوع بسته‌بندی.
سهیلا حسن وند|
