جلال شهبازی؛ به گزارش اقتصاد سنج، متاورس یا متاورز مفهومی جدیدی در دنیای فناوری ست که این روزها زیاد شنیده می شود و تقریبا کسانی که در فضای تجارت الکترونیک هستند و به نوعی در حوزه ارزهای دیجتال فعالیت می کنند حتما بارها و بارها با این کلمه آشنا شده اند و یا حتی به نوعی در این محیط سرمایه گذاری کرده اند.

عده ای معتقد هستند که آینده متعلق به دنیای متاورس است ؛حالا به راستی متاورس چیست؟ آیا ما باید در این محیط مجازی سرمایه گذاری کنیم؟ آسیب های آن چیست؟

متاورس و تاریخچه آن

متاورس یک تجربه واقعیت «جایگزین واقعی» را به وجود می آورد که همه ما می توانیم آن را کشف کنیم و از آن لذت ببریم و به طور خلاصه، متاورس یک واقعیت دیجیتالی فراگیر است که به کاربران امکان می‌دهد به طور کامل در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنند.

حال به تاریخچه پیدایش متاورس می پردازیم:

اصطلاح «متافورس» در رمان علمی تخیلی تصادف برفی نوشته نیل استفنسون (نویسنده مشهور داستان های علمی تخیلی) سال 1992، به عنوان نمونه ای از “متا” و “جهان” سرچشمه گرفت و به دنیای مجازی که شخصیت های مجازی افراد در آن زندگی می کنند، شنیده شد.

در آینده پژوهی و علمی تخیلی، متاورس تکرار فرضی اینترنت به عنوان یک دنیای مجازی واحد، جهانی و همه جانبه است که با استفاده از هدست های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) تسهیل می شود. در استفاده محاوره‌ای، متاورس شبکه‌ای از جهان‌های مجازی سه بعدی است که بر ارتباط اجتماعی متمرکز شده است. این یک اقتصاد مجازی مستقل است که توسط ارزهای دیجیتال و توکن های غیرقابل تعویض (NFT) فعال می شود.

از نظر فنی، متاورس یک فضای اشتراکی مجازی جمعی است که با همگرایی واقعیت فیزیکی و دیجیتالی تقریباً افزایش یافته ایجاد شده است. برای سادگی، یک متاورس را به عنوان تکرار بعدی اینترنت در نظر بگیرید که به عنوان تابلوهای اعلانات فردی و مقاصد آنلاین مستقل شروع شد. در نهایت این مقاصد به سایت‌هایی در یک فضای مشترک مجازی تبدیل شدند.

به عنوان یک نوآوری ترکیبی، متاورها برای عملکرد به فناوری‌ها و روندهای متعددی نیاز دارند. روندهای کمکی شامل واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، سبک‌های کاری انعطاف‌پذیر، نمایشگرهای روی سر(HMD)، ابر (AR)، اینترنت اشیا (IoT،5G)، هوش مصنوعی (AI) و محاسبات فضایی است. حفظ حریم خصوصی اطلاعات، اعتیاد کاربر، و ایمنی کاربر نگرانی‌هایی در متاورس هستند که ناشی از چالش‌هایی است که رسانه‌های اجتماعی و صنایع بازی‌های ویدیویی در کل با آن مواجه هستند.

فناوری‌های متاورس نوظهور ممکن است نوپا باشند، اما فرصت‌های استراتژیک را ارائه می‌کنند با مزایای بالقوه‌ای که محدود به جهان‌های مجازی نیست. متاورس دنیای فیزیکی را متحول خواهد کرد و همچنین فعالیت های فیزیکی را به دنیای مجازی منتقل می کند یا گسترش می دهد.

چهار نوآوری کلیدی که متاورس را به یک روند فناوری استراتژیک تبدیل می کند:

نوآوری شماره1؛ صحفه های مجازی سه بعدی (Web3):

مجموعه جدیدی از فناوری ها برای توسعه برنامه های کاربردی وب غیرمتمرکز است که کاربران را قادر می سازد هویت و داده های خود را کنترل کنند (Web3) و (metaverse) هر کدام را در یک جامعه یا اکوسیستم تکمیل می کنند که در آن ارزش به شکلی بین افراد یا سازمان ها یا ترکیبی از آنها رد و بدل می شود.

نوآوری شماره2؛ محاسبات فضایی:

می تواند به عنوان یک پشتیبانی فناوری سه لایه تعریف شود که از طریق آن کاربران تقاطع دنیای فیزیکی و دیجیتال را تجربه می کنند.

نوآوری شماره3؛ دوقلوی دیجیتال یک شخص (DToP):

نه تنها یک فرد منحصر به فرد را منعکس می کند، بلکه یک حضور چندگانه همزمان و تقریباً واقعی است، با توانایی حضور همزمان در چندین مکان به صورت دیجیتال و فیزیکی.

نوآوری شماره4؛ دوقلوی دیجیتال مشتری (DToC):

زیر مجموعه ای از DToP، یک نمایش مجازی پویا از یک مشتری است که شبیه سازی و یاد می گیرد که رفتار را شبیه سازی و پیش بینی کند. مشتریان می توانند افراد، شخصیت ها، گروه هایی از افراد یا ماشین ها باشند.

علیرغم تبلیغات در مورد متاورس، هنوز یک موجودیت واحد نیست. در عوض، یک متاورس امروزه شامل چندین فناوری نوظهور می‌شود و سازمان‌ها باید هنگام سرمایه‌گذاری در یک متاورز خاص مراقب باشند، زیرا برای تعیین اینکه کدام سرمایه‌گذاری برای تجارت در بلندمدت قابل دوام است، خیلی زود است.

با این وجود، فناوری‌های متاورس سطح بعدی تعامل در دنیای مجازی و فیزیکی را نوید می‌دهند و فرصت‌ها و مدل‌های تجاری نوآورانه‌ای را ارائه می‌دهند. در واقع، گارتنر انتظار دارد که تا سال 2026، 25 درصد از مردم حداقل یک ساعت در روز را برای کار، خرید، آموزش، رسانه های اجتماعی و یا سرگرمی در یک متاورس سپری کنند.

دلایل پر هیاهو بودن متاورس

هیجان زیادی در اطراف متاورس وجود دارد که توسط شرکت‌های فناوری که پیشگیرانه ادعا می‌کنند شرکت‌های متاورس هستند یا ایجاد یک متاورس برای تقویت یا تقویت واقعیت‌های دیجیتالی و فیزیکی افراد است، ایجاد می‌شود.  این موضوع در جامعه کنونی ما به خصوص در بین نوجوانان به قدری جدی شده است که حتی برخی از علما همچون آیت الله اراکی خرید زمین را در متاورس غیر شرعی خوانند. اما واقعیت اینجاست که متاورس فرصت‌ها و مدل‌های تجاری پایدار، غیرمتمرکز، مشارکتی و قابل همکاری را ارائه می‌کند که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا تجارت دیجیتال را گسترش دهند.

کاربرد متاورس

برخی از مردم آن را دوران جدید سرگرمی می نامند، برخی دیگر از آن به عنوان تجربه نهایی واقعیت مجازی یاد می کنند، همچنین ممکن است آن را نسخه فانتزی اینترنت بنامید. در واقع کاربرد اصلی متاورس را می توان به شرح ذیل شرح داد:

1 – محیط خرید و فروش
2- رویدادهای مجازی، کنسرت ها و جلسات
3- یک شرکت مشترک از طریق فضاهای کاری تقریباً افزایش یافته برای ارائه یک ارتباط مشترک بین کارکنان
4- آموزش عالی، مراقبت های بهداشتی، ارتش و سایر مؤسساتی که تجربه یادگیری را به کاربران ارائه می دهند
5- پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی و مکان‌های کاری که در آن کاربران می‌توانند با استفاده از آواتارهای سه بعدی خود تعامل داشته باشند.

فرصت‌های فراجهانی هم‌اکنون در حال ظهور هستند، حتی برای همه شرکت‌ها و همچنین افراد بعنوان مثال:

جی پی مورگان چیس اولین بانکی است که با پیش‌بینی فرصت بازار 1 تریلیون دلاری و چشم‌اندازی به املاک و مستغلات مجازی، حضور خود را در متاورس ایجاد کرده است. و یا نمایندگی‌های خودرو  ها موجودی محدودی که از وسایل نقلیه خاص داشته باشند و از محاسبات فضایی، به‌ویژه ابر(AR) استفاده  می کنند تا ظاهراً ویژگی‌های داخلی و خارجی را به صورت دیجیتالی در زمان واقعی تغییر دهند تا گزینه‌های بیشتری را به نمایش بگذارند. حتی سازمان ها و ادارت جلسات مجازی، با فناوری‌های متاورس، را انجام می دهند.

در متاورس سرمایه گزاری کنیم؟

با توجه به اینکه شرکت های بزرگی از جمله فیسبوک،مایکروسافت و اپیک گیمز سرمایه گذاری زیادی در این حوزه انجام داده اند با این حال هم می توان گفت خیلی زود است که مشخص شود کدام یک از شرکت ها برای بلندمدت قابل دوام هستند.با توجه به پیشرفت تکنولوژی و فناوری، و تبدیل شدن جهان به دهکده جهانی پیشنهاد می شود که  چنانچه در متاورس ها سرمایه گذاری کردید حتما نکات زیر را در نظر بگرید:

1- با احتیاط روی متاورهای خاص سرمایه گذاری کنید و همچنین حفظ حریم خصوصی(کیف پول اینترنتی) را فراموش نکنید.

2- دنیای متاورس را با غول چراغ جادو اشتباه نگیرید (مراقب تبلیغات غیر عادی باشید)

3- اخبار و تحلیل های روز این حوزه را دنبال کنید.( ریزیش سهام متاورها و خطرات احتمالی از جمله حمله هکری)