سهیلا حسن وند| اقتصادسنج؛ هنگامی که پزشکی قانونی، نظریه خود را تقدیم دادگاه می نماید هرکدام از طرفین دعوا تا یک هفته پس از ارائه نظریه پزشکی قانونی می تواند اعتراض نمایند. در ادامه به نحوه اعتراض به نظریه پزشکی قانونی، مهلت و هزینه اعتراض به این نظریه می پردازیم.

پزشکی قانونی چیست و چه صلاحیتی دارد؟ 

پزشکی قانونی سازمانی است که وابسته به قوه قضائیه بوده و در امور پزشکی، نظریات کارشناسی خود را به مراجع قضائی ارسال میدارد. رئیس سازمان پزشکی قانونی از سوی رئیس قوه قضائیه، از میان پزشکان واجد شرایط انتخاب و منصوب میشود. حال سوال این است که آیا امکان اعتراض به گواهی پزشکی قانونی که حسب مورد در دعاوی مختلف کیفری و حقوقی و در زمینه های بسیار گسترده و وسیعی ارسال و اعلام میگردد، وجود دارد یا خیر؟ پاسخ مثبت است.

نکته: امکان اعتراض به گواهی پزشکی قانونی با رعایت شرایط مقرر و مولفه های قانونی وجود دارد.

هنگامی که پزشک معتد پزشکی قانونی فرد آسیب دیده را معاینه می نماید، میزان جراحت های وارده را مشخص می نماید، و پس از آن نظریه خود را برای دادگاه ارسال می نماید، این نظریات به صورت کلی به دو دسته تقسیم بندی می شود، دسته اول، تعیین مقصر و کوتاهی صورت گرفته، به عنوان مثال قصور پزشکی و …می باشد، و دسته دوم، معایناتی است که زیر نظر پزشکی قانونی جهت تشخیص کیفیت و میزان صدمات بدنی وارده انجام می شود، مانند معاینات روانی یا جسمانی.

لذا اعتراض به نظریه پزشکی قانونی در هر نوع نظریه وجود دارد، و هر یک از طرفین دعوی از حق اعتراض به نطریه پزشکی قانونی برخوردار می باشند.

آیا امکان اعتراض نسبت به گواهی پزشکی قانونی وجود دارد؟ 

بر اساس ماده ۱۶۲ قانون آئین دادرسی کیفری شهود تحقیق و سایر اشخاصی که هنگام اجرای قرار کارشناسی حق حضور دارند، می‌توانند مخالفت خود با نظریه کارشناس را با ذکر دلیل اعلام کنند که این امر در صورت مجلس قید می‌شود.

بر این اساس هر یک از طرفین که نسبت به رای پزشکی قانونی اعتراض دارند. در صورتی که پرونده در دادسرا مطرح شده باشد،معترضین بایستی لایحه اعتراضی خود را به دفتر بازپرس و چنانچه در دادگاه حقوقی مطرح باشد، به دفتر دادگاه تحویل دهند.

مراحل اعتراض به نظر پزشکی قانونی

در صورت اعتراض دادگاه به دو روش زیر عمل می نماید: 

الف) در صورت بروز این اتفاق بازپرس خواستار توضیحات بیشتر از پزشکی قانونی شود.طبق ماده 163 که در زیر آورده شده عمل خواهد نمود. طبق این ماده قانون در صورت نقص نظریه کارشناسی یا ضرورت أخذ توضیح از کارشناس، بازپرس موارد لازم را در صورت­مجلس درج و به کارشناس اعلام می‌کند و او را برای ادای توضیح دعوت می‌نماید.چنانچه کارشناس بدون عذر موجه ای در جلسه حاضر نگردد جلب خواهد شد.

ب) قاضی یا بازپرس پرونده را برای بار دوم به پزشکی قانونی فرستاده تا جهت روشن شدن موضوع در کمیسیون پزشکی دوباره مورد بررسی قرار بگیرد. باید توجه داشت که با هربار اعتراض اشخاص نسبت به نظریه پزشکی قانونی، و ارجاع مجدد پرونده به پزشکی قانونی، در مرحله دوم، کمیسیون پزشکی با تعداد افرادِ فَرد وارد رسیدگی خواهد شد.به این معنا که کمیسیون پزشکی با یک تیم 3نفره تشکیل خواهد شد. پس از بررسی رای بر اساس نظرات اکثریت اعلام می گردد.

نظریه پزشکی قانونی

نظریه پزشکی قانونی مانند تمامی نظریه های کارشناسان دادگستری قابل اعتراض می باشند و ۷ روز از تاریخ رؤیت، در صورتی که طرفین دعوا به آن نظریه معترض باشند، بایست موضوع را به دادرس رسیدگی کننده به پرونده اطلاع دهند تا در صورت موافقت از هیأت های تخصصی یا کارشناسی مجدد بهره گرفته شود.

آیا اعتراض به نظریه پزشکی قانونی، تنها مختص دریافت دیه می باشد؟

خیر، در غیر از امور دریافت دیه، اموری همچون سلامتی عقل و روان، می توان نسبت به نظریه پزشکی قانونی اعتراض نمود.

هزینه اعتراض به نظریه پزشکی قانونی

هزینه تشکیل جلسات در هر نوبت به عهده کسی می باشد که اعتراض به نظریه پزشکی قانونی دارد، لذا برای رسیدگی اعتراض خود باید هزینه آن را پرداخت نماید.

میزان هزینه اعتراض به نظریه پزشکی قانونی، بستگی به نوع موضوع و کمیسیون تخصصی متفاوت خواهد بود، و میزان این مبلغ توسط آیین نامه ابلاغی از جانب رییس قوه قضاییه مشخص می شود.

در صورتی که بنا به هر دلایلی، کارشناس پزشکی قانونی نتواند، علت فوق را تشخیص دهد، و به تشخیص مدیرکل نیاز به برگزاری کمیسیون برای تشخیص علت آن باشد، دیگر هزینه از طرفین دعوی اخذ نمی شود.

نتیجه ی برجای مانده از اعتراض

پس از ثبت اعتراض و سپری کردن مراحل فوقانی صورت جلسه‌ای تنظیم خواهد شد و تمامی اعضای هیئت وارسی کننده باید صورت جلسه را به امضاء رسانند. پس از این صورت جلسه به امضاء معاون پزشکی و بالینی و یا مدیر کل نهاد کمیسیون‌ها در استان می‌رسد. نهایتاً به مراجع قضایی ارسال خواهد شد.

در نتیجه

با توجه به موارد بیان شده در قسمت فوقانی متن توصیه می‌کنیم پیش از اقدام در راستای اعتراض به رأی پزشکی قانونی حتماً با یک مشاور و یا وکیل پایه یک دادگستری در این راستا مشورت نمایید. این‌گونه قطعاً طی مدّت زمانی کوتاه به بهترین نتیجه‌ها دست خواهید یافت.