اقتصادسنج| اکوپدیا؛ استفاده کودک از موبایل در بسیاری از موارد اجتناب ناپذیر است. گوشی موبایل یکی از پیشرفته‌ ترین تکنولوژی های بشر است که تمامی اقشار جامعه از آن استفاده می‌کنند. بهترین شیوه برخورد با تکنولوژی و گوشی هوشمند شناخت دقیق معایب و مزایای آن و آموزش استفاده درست از آن به فرزندانمان است. در ادامه این مطلب نحوه مدیریت گوشی و چگونه دور کردن فرزندانمان از موبایل را به شما آموزش می دهیم.

تعریف وابستگی به گوشی چیست؟

وقتی کودکی به موبایل هوشمند یا تبلت وابسته می‌ شود، ممکن است دائم خواهان استفاده از آن باشد و اگر این خواسته‌اش بر آورده نشود، ممکن است عصبانی یا ناراحت شود.گاهی اوقات کودکان چنان به استفاده از این وسایل و ابزارها وابسته می‌ شوند که نمی‌ دانند بدون آن ها چه باید بکنند و چگونه خود را سرگرم کنند.

برای کاهش علاقه شدید کودک به موبایل،گوشی را برای کودکان زیر ۲ سال ممنوع کنید

هر چقدر سن کودک در زمان شروع بازی‌ با گوشی کمتر باشد، زودتر وارد چرخه‌ منتهی به وابستگی به موبایل خواهد شد. بچه‌ هایی که به مزه‌ غذاهای فست فود عادت می‌کنند، اشتها و علاقه‌شان به خوراکی‌های سالم را از دست می‌ دهند. با الگویی مشابه بچه‌ها به انجام دادن سرگرمی‌ های خاصی عادت می‌ کنند.

آن دسته از کودکان که در سنین اولیه به انجام بازی‌ های فیزیکی عادت می‌ کنند، بیشتر احتمال دارد که به نوجوانانی شاد و خوشحال تبدیل شوند. از سوی دیگر، دسته‌ای که زودتر از ۱۸ ماهگی در معرض بازی‌ های موبایل قرار گرفته‌ اند و مسیر ترشح دوپامین در مغزشان فعال شده است، سرگرمی‌های دیگر را خسته‌ کننده می‌دانند. این دقیقا اتفاقی است که منجر به علاقه شدید کودک به بازی با موبایل می‌ شود.

راهکارهای دور کردن کودکان از موبایل 

۱_ محدود کردن زمان استفاده از گوشی

به طورکلی استفاده بیش از 2 ساعت در روز را توصیه نمی کنیم؛ و همچنین بهتره است در سنین کم برای کودک و نوجوان خود گوشی جداگانه تهیه نشود وبه آن ها اجازه بدهید تا از گوشی والدین خود استفاده کنند، تنظیم زمان کافی به والدین، این امکان را می‌دهد که زمان صرف شده برای کودک برای استفاده از گوشی را پیگیری و محدود کنند.

۲_ خودمان را الگو قرار دهیم

یکی از اشتباهات رایج والدین در تربیت فرزند استفاده بیش از اندازه نمایشگر های مختلف در خانه است، اگر فرزندان‌مان همیشه ما را گوشی به دست ببیند آن ها هم دوست دارند همانند ما باشند پس در مقابل کودکان کمتر از گوشی استفاده کنیم. اگر ما در تمام روز گوشی دست‌مان باشد فرزندان ما نیز کنجکاو می شوند و این عادت را الگوی خود قرار می دهند.

این وابستگی اگر از کنترل خارج شود اثرات بسیار مخربی خواهد داشت و آینده و زندگی کودکان را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. پس اگر می خواهید فرزندتان در زندگی حال و اینده اش موفق شود به هیچ وجه این مسئله را نادیده نگیرید.

۳_ موبایل را وسیله ای برای پاداش و تنبیه نکنید

نباید موبایل را وسیله ای برای مجازات یا پاداش قرار دهید. دنیای مدرن به گونه ای است که کودکان ما بازی کردن با موبایل را بیشتر از بازی کردن در بیرون از منزل ترجیح می دهند؛ اما شما نباید تن به خواسته های آن ها بدهید. زمانی که موبایل را وسیله ای برای پاداش یا تنبیه کنید، قطعاً ارزش آن برای کودکتان افزایش پیدا می کند.

۴_ یک برنامه بچینید که خودتان هم بتوانید به آن پایبند باشید

با کودک خود صحبت کنید. با یک دیگر محدودیت هایی را برای استفاده از موبایل تعیین کنید، مثلا می توانید سوالات این چنینی از او بپرسید: معمولاً دوست داری چه کارهایی با موبایل انجام دهی؟ آیا زمان هایی هست که ترجیح می دهی به جای هر کاری تلویزیون ببینی یا بازی ویدیویی انجام دهی؟ به نظرت استفاده از موبایل را باید چه زمان هایی ممنوع کنیم؟

زمانی که با کودک خود مشورت کردید و با یک دیگر به توافق رسیدید، قطعاً باید این قانون را رعایت کنید و در آن زمان هایی که اجازه ندارید، هر دو از موبایل استفاده نکنید. مثلاً هنگام صرف غذا، هنگام خواب، هنگام بازی های فیزیکی و غیره. در نتیجه با انجام این کار کودک شما زمان بیشتری دارد تا به انجام کار های دیگری بپردازد. هدف اصلی ما این است که کودک نسبت به انتخاب هایش مخصوصاً در مورد استفاده از موبایل آگاهانه تر رفتار کند و بتواند ابزارهای دیگری را جایگزین آن کند که برایش فواید بیشتری دارند.

۵_ کودک خود را تشویق کنید تا کاری را انجام دهد که آن را دوست دارد

زمانی که کودک موبایل را کنار می گذارد، اکنون زمان سرگرمی واقعی است. فعالیت فیزیکی قطعاً لذت بیشتری از انجام هر کار دیگری برای کودک دارد. فقط باید کودک تان را تشویق کنید که علاقه های واقعی خود را بشناسد. مثلاً دوچرخه سواری، اسکیت سواری، اسکی، شنا یا بازی گلف می تواند تجربه لذت بخش تری برای کودک باشد؛ به شرطی که امکان شناخت علاقه را به او بدهید. انجام این کار به کودک کمک می کند که با ورزش هم میانه ی بهتری پیدا کند. احتمالاً از لحاظ فیزیکی فعال تر می‌شود و انجام فعالیت فیزیکی به بخش ضروری زندگی او تبدیل خواهد شد.

۶_ استفاده از موبایل در ماشین را ممنوع کنید

با لحاظ آسیب هایی که استفاده از گوشی موبایل و تبلت در خودروی در حال حرکت به چشم وارد می کند تا حد ممکن فرزندتان را از این عادت یعنی استفاده از گوشی تلفن همراه داخل ماشین دور کنید و تعیین کنید که هیچ کس حق استفاده از موبایل را داخل خودرو ندارد به جز مواقع ضروری و تماس.

۷_ بازی های دیگر را جایگزین بازی‌های مجازی کنید 

به عنوان یک پدر و مادر وظایف این روزهای شما علاوه بر این که گوشی های همراه را به دست بچه هایتان بدهید و به دنبال کارتان بروید این است که اتفاقا گوشی ها را بگیرید و بازی های دیگری جایگزین گذراندن وقت بچه ها در اینترنت و فضای مجازی کنید. بازی هایی که خیلی از ما هنوز به خاطر داریم اما بچه هایمان هیچ چیز از آن ها نشنیده اند.

از جمله این بازی ها می توان به ادا بازی با اعضای خانواده، درست کردن کاردستی های مختلف براساس سنین بچه ها، کشیدن نقاشی و خطاطی، اسفنج بازی ، بازی با گواش و گل بازی، دوچرخه سواری و قایم موشک در فضای حیاط و دیگر محیط های امن اشاره کرد.

مضرات استفاده از موبایل و تبلت برای کودکان

قبل از آن‌ که به ارائه راه‌کار برای دور کردن موبایل از کودکان بپردازیم؛ بهتر است شما را با مضرات استفاده از موبایل و تبلت برای کودکان آشنا کنیم تا بتوانید به اهمیت این موضوع پی ببرید.

کاهش تمرکز

کودکانی که بیش از اندازه لازم از تبلت و موبایل برای بازی استفاده می‌کنند؛ تمرکز بسیار پایینی دارند. هر چند که با شرایط حاکم بر جامعه امروزی نمی‌توان کودک را از استفاده و کار با این وسایل منع کرد اما می‌توان با محدود کردن ساعات استفاده از تبلت و موبایل، آسیب‌های این وسایل را به حداقل رساند. توجه کنید برای دور کردن موبایل از کودکان باید روش‌هایی را در نظر بگیرید که موجب استرس کودک نشود، همچنین برای ساعاتی که کودک قرار نیست از موبایل یا تبلت استفاده کند باید جایگزین‌ های هیجان انگیزی در نظر بگیرید.

کاهش تحرک

تحرک در کودکان بسیار مهم است. چرا که اگر به اندازه کافی در طول روز تحرک نداشته باشند هماهنگی خوبی میان اندام‌ های آن‌ ها شکل نمی‌ گیرد. این موضوع به قدری جدی و حائز اهمیت است که می‌تواند در آینده باعث بروز مشکلات حرکتی و حسی برای کودکان شود. استفاده از تلبت و موبایل در بازه‌های طولانی مدت باعث می‌شود بدن بدون حرکت باقی بماند و تحرک روزانه بسیار کاهش یابد. به همین علت بهتر است ساعت استفاده از تبلت و موبایل کنترل شود. برای جبران این تحرک می‌توانید کودک عزیزتان را در باشگاه‌های ورزشی ثبت نام کنید.

ارزش گذاری کاذب

اگر کودکتان به بلوغ در رشد اخلاقی نرسیده باشد، ممکن است رفتار‌هایی غیر معقول نشان دهد. برای مثال هنگامی که تبلت در دست اوست احساس می‌کند از برتری بیشتری نسبت به دوستان خود برخوردار است و یا به خاطر داشتن این ابزار، به هم سن و سالانش پز بدهد.

کاهش اعتماد به نفس

یکی از مهم‌ ترین دلایلی که روانشناسان کودک به خاطر آن والدین را به دور کردن موبایل از کودکان دعوت می‌کنند، مسئله اعتماد به نفس است. کودکانی که بیش از حد از تلفن همراه استفاده می‌کنند از رشد اجتماعی جا می‌ مانند و برای همین احساس سرخوردگی و کاهش اعتماد به نفس خواهند داشت. این موضوع می‌تواند آینده تحصیلی، کاری و شخصی آن‌ها را دچار تحولات منفی کند.

بروز اختلال در رشد اجتماعی

رشد اجتماعی یکی از رشد هایی است که باید در سال‌ های اولیه زندگی شکل بگیرد. کودکانی که در این سن و سال بیش از حد مشغول به تلفن همراه باشند، نمی‌توانند از رفتار بزرگ‌تر‌ هایشان الگو بگیرند و یا اصطلاحا فرایند اجتماعی شدن را طی کنند. به همین علت در برقراری ارتباط کلامی و تعامل با اطرافیان و سایر هم سن و سال‌هایشان دچار مشکل خواهند شد.

کاهش خلاقیت

خلاقیت نیاز به پروراندن دارد تا به اوج شکوفایی برسد، استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی مانند موباید یا تبلت می‌تواند پرورش خلاقیت در کودک را دچار مشکل کند. بسیار مهم است که کودک یاد بگیرد تا یک چیزی بسازد که بتواند با آن خودش را سرگرم کند اما استفاده از تکنولوژی مانند یک لقمه آماده و وسوسه انگیز است که کودک برای آن هیچ تلاشی نکرده است و فقط با یاد گیری یک سری قوانین می‌توان از آن استفاده کرد. این کار باعث می‌شود که کودک از توانایی حل مسئله و خلاقیت خوبی برخوردار نشود.

عدم رشد توانایی‌های کلامی

یکی دیگر از مواردی که باعث می‌شود والدین به فکر دور کردن موبایل از کودکان باشند این است که کودک از نظر کلامی بسیار عقب می‌ماند. همان طور که می‌دانید هرچه بچه توانایی کلامی بهتری در دوران کودکی کسب کند، در آینده نیز توانایی مذاکره بهتری خواهد داشت. استفاده بیش از حد از تبلت و موبایل باعث می‌شود شور و شوقی برای برقراری ارتباطات اجتماعی و کلامی در بچه‌ها وجود نداشته باشد به همین علت ممکن است به کودکان آسیب‌های اجتماعی و عاطفی جبران ناپذیری وارد شود.

سخن پایانی

در دنیای امروز به‌ خاطر گسترش چشم گیر فناوری و وسایل الکترونیکی، وابستگی بیش‌ از حد فرزندان به گوشی رواج زیادی یافته است. این وابستگی اگر از کنترل خارج شود، می‌تواند اثرات مخربی در پی داشته باشد و آینده و زندگی کودکان را به‌ شدت تحت‌ تأثیر قرار دهد. پس اگر خواهان موفقیت فرزندان در حال و آینده‌شان هستید؛ به‌ هیچ‌ وجه نباید این مسئله را نادیده بگیرید. از هر راه‌کاری که به فکرتان می‌رسد برای حل این مشکل استفاده کنید.

سهیلا حسن وند|