اقتصادسنج| بهترین سرمایه گذاری با پول کم چیست؟ سرمایه گذاری در ایران همواره یکی از دغدغه های خانواده ها بوده و هست. افراد همیشه به دنبال راهی هستند که از سرمایه خود سود کسب کنند و این مورد در شرایط تورم شدید تر می شود، چون مدام ارزش پول افراد در حال کاهش است. در سال ۱۴۰۲ روی کدام بازارها سرمایه گذاری کنیم؟/ طلا، سکه، دلار، مسکن؟

برای بسیاری از افراد این تصور به اشتباه وجود دارد که نمی توان سرمایه گذاری با پول کم را شروع کرد و الزاما باید مبالغ کلانی برای کسب بازدهی های قابل توجه در دسترس داشته باشند. اما واقعیت امر این است که در عصر حاضر که بازارها و ابزارهای مالی جدید در حال گسترش است این امکان وجود دارد که حتی با چند صد هزار تومان نیز سرمایه گذاری را شروع کرد و متناسب با آن بازدهی خوبی کسب کرد.

در سالهای اخیر نرخ تورم و قیمت اجناس روز به روز در حال افزایش، و قدرت خرید افراد نیز مدام در حال کاهش بوده است. شاید ۱۰ سال پیش (سال ۱۳۹۱) یک شخص میتوانست با ۱۰ میلیون تومان یک پراید بخرد اما در حال حاضر خرید خودرو با این مبلغ امکان پذیر نیست.

برای سرمایه گذاری همواره از خود می پرسیم” کجا سرمایه گذاری کنم که سود بیشتری کسب کنم؟” برای پاسخ به این سوال بهتر است بازارهای کنونی سرمایه گذاری با پول کم را بهتر بشناسیم.

فاکتورهای مهم در یک سرمایه گذاری چیست؟

•  نقدشوندگی سرمایه؛ چقدر طول می کشد برای سرمایه من تبدیل به پول نقد یا معادل آن شود؟

نقدشوندگی(Liquidity) یعنی اینکه دارایی خریداری شده یا سرمایه‌گذاری‌تان را با چه سرعتی و با چه قیمتی می‌توانید به پول نقد یا معادل آن تبدیل کنید. برای مثال اگر کسی سکه طلا داشته باشد، در هر زمانی به طلافروشی برود، می تواند سکه خود را بفروشد، پس سکه طلا نقدشوندگی بالایی دارد ولی ممکن است برای فروش سهام در بورس روزهای زیای در صف فروش منتظر بمانید یا برای فروش خانه، روزها باید دنبال مشتری باشیم، پس نقدشوندگی سکه طلا نسبت به خانه و سهام بیشتر است. پس نقدشوندگی بالا یک ویژگی خوب برای سرمایه گذاری است.

نقدشوندگی برای سرمایه های مختلف را می توان به ترتیب زیر بیان کرد:

1. سپرده بانکی: نقدشونده ترین سرمایه گذاری
2. ارز خارجی و ارز دیجیتال و طلا و سکه: براحتی می توانید طلا و دلار را به پول نقد تبدیل کنید، حتی در شرایط ریزش بازار
3. خودرو(البته در بازار ایران)
4. بورس: بورس از نظر نقدشوندگی بعد از بانک و طلا است.
5. املاک و مستغلات: فروش املاک و مستغلات به قیمت مناسب گاهی تا ماه‌ها طول‌ می‌کشد.

• اهداف سرمایه‌گذاری

فاکتور دوم هدف ما از سرمایه گذاری است، که ممکن است سود باشد و البته برای این سود باید میزان ریسک و خطری که برای سرمایه ما وجود دارد را نیز در نظر بگیریم.

• گاهی سرمایه گذاری ما برای حفظ ارزش دارایی انجام می شود، که برای این هدف در سرمایه گذاری های کم ریسک و با دانش مالی کم می توان موفق بود، مثل سرمایه گذاری در طلا و سکه.

• اما اگر هدف از سرمایه گذاری کسب سود از دارایی باشد(علاوه بر حفظ ارزش دارایی) باید میزان ریسک بالا در سرمایه گذاری را بپذیریم. معمولا سرمایه گذاری های با ریسک بالاتر، می تواند سود بیشتری به همراه داشته باشد، البته این قانون همیشه درست نیست. برای مثال سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال یکی از این سرمایه گذاری ها بحساب می آید.

• میزان تحمل ریسک فردی

به عنوان یک اصل کلی، هرچقدر انتظار بازدهی بیشتری از یک سرمایه‌گذاری داشته باشیم، احتمالا ریسک آن نیز بالاتر است. علاوه بر این، بعضی‌ها با نوسانات بازار راحت نیستند و نمی‌توانند افت و خیزهای بازارهایی مانند بورس را تحمل کنند. در بازارهایی مانند بورس، همیشه زیان وجود دارد ولی سرمایه‌گذار حرفه‌ای زیان‌های خود را با سودها پوشش می‌دهد.

اگر تحمل زیان ندارید و با هر نوسان بازار، قلب‌تان شروع به تند زدن می‌کند شاید بهتر باشد به دنبال سرمایه‌گذاری کم‌ریسک باشید. اگر شخصی هستید که مایلید برای رسیدن به بازدهی بالاتر در آینده، مقدار زیان موقتی را متحمل شوید، پس سرمایه‌گذاری‌های پرریسک را امتحان کنید.

قانون ریسک/بازده در بازارهای مالی می گوید: رابطه ریسک و بازده بیان می‌کند که اگر بخواهید بازده بالاتری به دست آورید، باید ریسک بیشتری را هم تحمل‌کنید و اگر نمی‌خواهید ریسک کنید، پس بازدهی سرمایه گذاری شما هم زیاد نخواهد بود.

درست مانند الاکلنگ، هرچقدر الاکلنگی که سوار شوید کوچک‌تر باشد، هنگام بازی ارتفاع شما از زمین نیز کمتر می‌شود و درنتیجه هیجانی نیز به شما وارد نمی‌شود.

آیا با پول کم هم می شود در ایران سرمایه گذاری کرد؟

اقتصاد ایران در شرایط تورم است، تورم بالای ۴۰%. این به معنای گرانی هر ساله کالا هست و همچنین کاهش ارزش پول ملی و در نتیجه کاهش ارزش دارایی ایرانی ها. در این بین سرمایه گذاری میتواند جلوی این کاهش قدرت خرید را بگیرد اما سوال اصلی که به شدت مهم میباشد این است که آیا با پول کم هم میتوان در ایران سرمایه گذاری کرد.

برای پاسخ به این سوال باید به بررسی بازارها بپردازیم که در کدام از این بازارها میتوان با پول کم سرمایه گذاری کرد تا قدرت خرید پول کم کاهش پیدا نکند.

بهترین سرمایه گذاری با پول کم در سال ۱۴۰۲ در ایران چیست؟

عده ای ازمردم به سمت بازار مسکن می روند، برخی به سمت بازار سکه و طلا می روند، برخی وارد سرمایه گذاری در بازار پر خطر دلار می شوند و برخی افراد هم که سواد بورس را دارند وارد بازار سرمایه گذاری بورس می شوند. البته قبل از این گزینه ها بانک همواره گزینه اول پیش روی افراد است و در صورت نداشتن جذابیت کافی افراد به سمت بازارهای موازی می روند.

بازارهایی مثل ارز دیجیتال و خودرو هم که بدلیل شرایط داخلی ایران برای سوداگری و کسب سود جذاب شده است، هدف برخی سرمایه ها است. اما کدام بازارها برای سرمایه گذاری ما بهتر است؟

معمولا افرادی در سرمایه گذاری بیشترین سود را می برند که قادر به پیش بینی وتحلیل بازار باشند و قبل از اینکه دیگر افراد بفهمند، رشد یک بازار را پیش بینی کنند.

• سپره گذاری در بانک:

سپرده گذاری در بانک در ایران در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ شمسی برای همه افراد امری شناخته شده بود و اگر فردی مقداری سرمایه داشت، ترجیح می داد در بانک سرمایه گذاری کند

کند(بدلیل سود بالایی که بانک ها بر روی سپرده ماهانه پرداخت می کردند). اما شرایط کنونی کمی متفاوت شده است، با کاهش سود سپرده های بانکی و پایان کار موسسه های غیر مجاز در چند سال اخیر، بانک دیگر جذابیت سابق خود برای سپرده گذاری را ندارد.

زیرا از طرفی مقدار تورم کنونی اقتصاد ایران خیلی بیشتر از سود سپرده های بانکی است، دوما با کاهش ارزش پول ملی و وجود بازارهای کمی با ریسک بیشتر ولی سوددهی خیلی بالاتر نسبت به بانک، افراد سعی می کنند در بازارهای موازی مانند بورس و طلا سرمایه گذاری کنند.

بانک یک سرمایه گذاری کاملا امن و بدون خطر است و دانش مالی برای سرمایه گذاری نمی خواهد، اما سود آن نسبت به تورم سالانه کمتر است و جذابیت کمی برای سرمایه گذاری دارد.

• بورس:

بورس یکی از بازارهایی است که در چند سال اخیر جزو بازارهای هدف جریان نقدینگی شده است و سود خوبی نیز برای افراد کاربلد در بورس به همراه داشته است(البته با کاهش شاخص بورس خیلی از افراد سرمایه خود را از دست دادند) اما بازار بورس جزو بازارهای با ریسک بالا محسوب می شود اگر مهارت تحلیل بازار را بخوبی ندانید. بنابراین افراد مبتدی در این بازار بهتر است مبالغ زیادی را وارد این بازار نکنند و یا از یک متخصص برای سرمایه گذاری خود کمک بگیرند.

پس بازار بورس را می توان اینطور گفت:

• ریسک بالا و متوسط
• نیاز به سرمایه زیاد ندارد
• دانش مالی و تحلیل بالایی نیاز دارد
• نقدشوندگی متوسط دارد

• مسکن:

بازار مسکن در کل دنیا جزو بازارهای اصلی حساب می شود و البته در ایران نیز جزو بازار های اصلی حساب می شود. اما با توجه به اینکه این بازار نیاز به سرمایه بالایی دارد همه افراد نمی توانند وارد این بازار شوند و در این بازار سرمایه گذاری کنند.

در ابتدای سال ۹۸ قیمت مسکن خیلی بالا بود اما به دلیل رکود این بازار شاهد کاهش قیمت ها بوده ایم. کاهش قیمت ها در شرایطی که تورم شدید است و ارزش پول ملی در حال کاهش است برای سرمایه گذاران این بازار خوشحال کننده نبوده است. علاوه بر این بازار مسکن نقدشوندگی(liquidity) پایینی دارد، نیاز به سرمایه بالا برای ورود به این بازار هم از معایب آن است که مانع از ورود خیلی از سرمایه گذاران، مخصوصا سرمایه گذاران با سرمایه کم به این بازار شده است.

ویژگی های سرمایه گذاری در بازار مسکن:

• نیاز به سرمایه بالا دارد
• نیاز به دانش مالی و تحلیل بالایی ندارد
• بازار کم خطر و مطمئنی است.
• نقدشوندگی پایینی دارد.

• ارز و دلار:

بازار ارز و مخصوصا دلار یکی از بازارهایی است که به دلیل نوسانات شدید افراد زیادی را به سمت خود کشاند. اما بازار دلار به دلیل امنیتی بودن آن تحت نظارت دائم دولت است و در هر زمانی که تمایل داشته باشد می تواند قیمت را کم و یا زیاد کند. بازار ارز در ایران جزو بازارهای شدیدا پرریسک حساب می شود، مخصوصا از زمانی که بازار ارز از حالت تعیین قیمت توسط دولت به بازار شناور تبدیل شده است.

ویژگی های بازار ارزهای خارجی و دلار:

• ریسک بالا در نوسانات
• نیاز به دانش مالی متوسط دارد
• نقدشوندگی بالایی دارد
• نیاز به سرمایه بالایی ندارد

• سرمایه گذاری در خودرو

اگرچه در سایر کشورها خودرو به عنوان یک کالای مصرفی محسوب می شود، در ایران سرمایه گذاری در این بازار بسیار مورد توجه قرار گرفته است. عموما برای ورود به بازار خودرو به  تخصص زیادی نیاز نیست و مدل های متداول خودرو به آسانی معامله می گردند. بنابراین، یک سرمایه گذاری مطمئن و با حاشیه سود معقول است.

نوسان قیمت وسایل نقلیه تحت تاثیرعواملی نظیر میزان عرضه و تقاضا، هزینه های نگهداری، هزینه های تعمیرات، بیمه، قیمت مواد اولیه، مالیات، تکنولوژی ساخت و البته قیمت دلار … می باشد. خودرو ممکن است دچار استهلاک، تصادف و یا حتی سرقت گردد و به همین دلیل تخصیص سرمایه خود به آن دارای ریسک است. همچنین محل نگهداری خودرو همواره یکی از دغدغه های سرمایه گذاران است.

ویژگی های سرمایه گذاری در بازار خودرو:

• ریسک متوسط دارد
• با مبالغ کم نمی توان وارد این بازار شد
• هزینه های نگهداری سرمایه زیاد است
• نقدشوندگی بالایی دارد
• نیاز به دانش مالی بالایی ندارد.

• سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال(ریسک بالا)

بازار ارزهای دیجیتال یکی دیگر از مقاصد بزرگ سرمایه‌گذاران در دنیای سرمایه‌گذاری است. این بازار مالی بسیار بزرگ بوده و از سراسر دنیا طرفداران خاص خود را دارد. به دلیل حجم این بازار فعالیت در آن نیاز به مهارت و تجربه معاملاتی بالایی دارد. در ایران صرافی های ارز دیجیتال نوبیتکس و والکس پیشتازان صرافی های ارزهای دیجیتال هستند و عده زیادی از مردم در رمز ارزها سرمایه گذاری کرده اند.

ارز دیجیتال به دلیل اینکه مانند ارزهای فیات(fiat money) محدودیت‌های دست و پا گیر نداشته و انجام معامله در مبالغ بالا را حتی با هویت گمنام و بدون امکان ردیابی تراکنش‌ها ایجاد می‌کند.

ویژگی های بازار ارزهای دیجیتال:

• نیاز به سرمایه زیادی ندارد
• نیاز به دانش مالی و تحلیل بالا دارد
• بازاری پرریسک بحساب می آید
• نقدشوندگی بالایی دارد

• طلا و سکه:

طلا و سکه برای افراد معمولا شناخته شده تر از بازارهایی نظیر بورس است. بازار طلا را معمولا به بازار جوهرات زینتی می شناسیم اما در واقع بازار های دیگری نیز در جریان است که سعی می کنیم در این نوشته این بازارها را برای مخاطب معرفی کنیم تا بتواند تصمیم درست تری برای سرمایه گذاری بگیرد.

• نکته مهمی که برای ورود به این بازار بهتر است در نظر بگیریم این است که بازار طلا در ایران با قیمت های جهانی تغییر می کند و دولت نقش چندانی در تعیین قیمت ها ندارد( به جز بازار سکه). همچنین طلا در ایران حباب قیمتی سکه دارد که بسته به میزان عرضه و تقاضا این حباب کم و زیاد می شود.

سرمایه گذاری با پول کم در صندوق های طلا در بورس:

صندوق سرمایه گذاری طلا از جمله صندوق های مبتنی بر کالا می باشد به این معنی که دارایی این صندوق در یک دارایی کالایی سرمایه گذاری می شود و ارزش واحد های صندوق متناسب با تغییرات قیمت آن کالا تغییر می کند. در ایران رایج ترین صندوق کالایی، صندوق های مبتنی بر اوراق گواهی سپرده سکه طلا هستند.

سرمایه گذاری در صندوق های طلا مزایای قابل توجهی نسبت به خرید سکه طلا یا طلای آب شده و جواهر آلات به صورت فیزیکی دارد که از جمله آن ها می توان به سهولت خرید و فروش واحد های سرمایه گذاری در بورس، امنیت بالا و عدم ریسک سرقت و شفافیت اطلاعات اشاره کرد. همچنین به دلیل خرد بودن واحدهای صندوق، این امکان به سرمایه گذار داده می شود که با کمترین مبالغ هم بتواند در طلا سرمایه گذاری کند.

کدام یک از بازارهای طلا (سکه، جواهرات طلا، طلای آب شده) برای سرمایه گذاری بهتر است؟

• بازار سکه:

بازار سکه تقریبا توسط دولت اداره می شود و می تواند با عرضه و تقاضا این بازار را کنترل کند و بازار پرریسک محسوب می شود. حباب سکه که بدلیل تقاضای بیشتر نسبت به عرضه در سکه ایجاد می شود، یکی از روش هایی است که دلالان سود کسب می کنند، به همین دلیل سکه جزو موارد پر ریسک است . بنابراین از جنبه ریسک بازاری پرریسک است ولی مزیت هایی مانند قابلیت نقدشوندگی در هر زمان و سرمایه گذاری مطمئن را دارد.

• بازار طلا و جواهرات زینتی:

بازار جواهرات طلا هم که خرید آن از گذشته های خیلی دور همواره بخشی از فرهنگ ایرانیان بوده است و خانواده ها از جواهرات طلا علاوه بر زیبایی، برای سرمایه گذاری نیز استفاده می کرده اند.

این بازار مزیت هایی نظیر توانایی انجام همزمان هم سرمایه گذاری و هم استفاده از زیورآلات طلا را دارد ولی معایب آن می توان به سود ۷ درصدی طلافروشان و اجرت ساخت و همچنین ۹% مالیاتی که بر اجرت ساخت و سود فروشنده(طبق قانون جدید محاسبه قیمت طلا در سال ۱۴۰۰) تعلق می گیرد. کارگاه های ساخت طلا، که علاوه بر قیمت طلا باید پرداخت شود اشاره کرد و همچنین پس از استفاده دیگر قیمت نو را به شما پرداخت نخواهند کرد.

البته در ایران بازار طلای کم اجرت و بدون اجرت هم وجود دارد که فقط سود فروشنده را پرداخت می کنید و مالیات و اجرت ساختی نمی پردازید. بعد از سکه طلای بدون اجرت و طلای کم اجرت سود خوبی دارد، که این موارد را می توان کم ریسک تر از طلای آب شده دانست و با گرفتن فاکتور طلا از طلافروشی، نگرانی بابت اصل بودن طلا نداشت. کم سود ترین طلا هم می توان طلای زینتی دانست که سنگ های قیمتی ندارد و سنگ های مصنوعی دارد که حدود ۳۰% بیشتر از قیمت طلا خریداری می شود.

• طلای آب شده:

ازار طلای آبشده است که با توجه به آمار رئیس اتحادیه طلا و جواهر در سال ۹۷ و سال ۹۸ حدود ۸۰ درصد کل معاملات بازار طلا مربوط به آبشده بوده است و این روند در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نیز ادامه داشته است. طلای آبشده در واقع به طلای ذوب شده که از جواهرات کهنه بدست می آید گفته می شود.

این عبارت در سال های اخیر بیشتر از قبل ذکر می شود و سایت های اطلاع قیمت در کنار قیمت دلار و گرم طلای ۱۸ عیار، قیمت آب شده را نیز عنوان می کنند. بنابراین می توان به اهمیت طلای آب شده در ایران پی برد. جالب است بدانید که طلای آبشده فقط در ایران با این عنوان شناخته می شود و در کشورهای توسعه یافته معمولا طلا به صورت شمش های استاندارد و همراه مالیات است.

سرمایه گذاری روی طلای آب شده، سرمایه گذاری که ویژگی های پرسودترین، قابلیت نقدشوندگی سریع و اگر از جای معتبری طلای آب شده بخریم، کم خطر ترین همزمان را دارد.

اما چرا آبشده برای سرمایه گذاران جذاب است؟

• خرید و فروش طلای آب شده هیچ گونه مالیاتی ندارد.
• خرید و فروش آبشده هیچ گونه اجرت ساختی ندارد.
• قیمت طلای آبشده علاوه بر سود تغییرات دلار، سود تغییرات قیمت جهانی طلا را نیز در بر داشته است.
• حمل ونقل آن نسبت به بقیه دارایی ها راحت تر است و قابلیت نقد شوندگی تحت هر شرایطی را دارد.

البته حتما باید توجه داشته باشید که اگر می خواهید در این بازار سرمایه گذاری کنید یا از یک متخصص در این حوزه کمک بگیرید و یا از طلافروشی های معتبر اقدام به خرید کنید و یا ویژگی های طلای آب شده و روش شناسایی اصل بودن آن را قبل از هرگونه اقدامی یاد بگیرید.

خلاصه و نتیجه گیری؛ بهترین سرمایه گذاری با پول کم در سال ۱۴۰۲ چیست؟

با توجه به مطالب متوجه شدیم که سرمایه گذاری تنها سود سرمایه گذاری نیست و بستگی به موارد زیادی دارد، از جمله میزان خطرپذیری ما برای سرمایه گذاری. اگر نمی خواهید ریسک زیادی انجام دهید و بدنبال کسب سود کم و همچنین حفظ ارزش سرمایه خود هستید، طلا و طلای آب شده و سکه، مسکن، بانک می تواند گزینه های خوبی برای شما باشد. اگر کمی ریسک پذیر هستید و دانش مالی خوبی هم دارید و تحلیل بازار بلدید، بازار بورس، ارزهای دیجیتال می تواند گزینه خوبی باشد.

با ۱۰ میلیون تومان کجا سرمایه گذاری کنم؟

اگر فردی کم ریسک و ریسک گریز باشید، توصیه ما به شما صندوق درآمد ثابت در بورس است. یعنی در یک سال بدون ریسک خاصی عایدی خوبی کسب کنید. اما اگر حس می‌کنید روحیه ریسک پذیری دارید، توصیه ما به شما ورود به سهام یا صندوق سهام و یا طلای آب شده است.

با ۵۰ میلیون تومان کجا سرمایه گذاری کنم؟

با ۵۰ میلیون تومان می توان طلای آب شده یا طلای بدون اجرت گرفت. همانطور که توضیح دادیم، طلا می تواند ارزش دارایی را حفظ کند و همزمان با افزایش نرخ جهانی طلا، شما علاوه بر سود افزایش قیمت در بازار های داخلی، سود افزایش قیمت اونس جهانی طلا را نیز خواهید داشت. گزینه دوم هم می تواند صندوق های درآمد ثابت در بورس باشد.