اخیرا خبری مبنی بر ممنوعیت فصلی برنج منتشر شده است؛ هرچند شنیده‌ها حاکی از این است که این تصمیم با فشار نمایندگان استان‌های شمالی در مجلس شورای اسلامی گرفته شده و هنوز ابلاغ رسمی نشده اما در مجموع به نظر می‌رسد دولت از تجربیات سال‌های قبل درس نگرفته است.
اقتصادسنج | اخیرا خبری مبنی بر ممنوعیت فصلی برنج منتشر شده است؛ هرچند شنیده‌ها حاکی از این است که این تصمیم با فشار نمایندگان استان‌های شمالی در مجلس شورای اسلامی گرفته شده و هنوز ابلاغ رسمی نشده اما در مجموع به نظر می‌رسد دولت از تجربیات سال‌های قبل درس نگرفته است.
به‌تازگی معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی در جلسه بررسی مشکلات کشاورزان بابل اعلام کرده است که برای حمایت از شالیکاران شمال کشور و بازگشت تعادل به بازار عرضه و تقاضای برنج، واردات این محصول غذایی به کشور تا اطلاع ثانوی ممنوع شده و ثبت سفارشی انجام نخواهد شد.
اما شنیده‌ها حاکی از این است که تا کنون ممنوعیت برنج ابلاغ رسمی نشده و فقط به شکل عمومی اعلام شده است. همچنین برخی معتقدند این تصمیم با فشار نمایندگان استان‌های شمالی در مجلس شورای اسلامی گرفته شده است. بنابراین هنوز می‌توان امید داشت که این تصمیم تغییر کند.
به طور کلی ممنوعیت واردات برنج از مردادماه تا آبان‌ماه در کتاب قانون مقررات واردات و صادرات قید شده، اما وزارت جهادکشاورزی و ستاد تنظیم بازار می‌توانند این ممنوعیت را در یک سال حذف کرده یا کاهش دهند. برای مثال با توجه به تجربیات تلخ سال ۱۴۰۰، سال گذشته ممنوعیت فصلی واردات برنج لغو شد.
اما در سال ۱۴۰۰ با وجود آنکه قیمت برنج ایرانی نزدیک به برنج خارجی بود، به دلیل محدودیت ایجادشده برای واردات، قیمت‌ها در بازار افزایش زیادی پیدا کرد. چراکه طبق گفته‌های مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی در همان زمان، خشکسالی ۵۰ سال گذشته و آسیب جدی آن به کشت‌های مختلف کشاورزی از جمله برنج، باعث کاهش حدود ۱۸ تا ۱۹ درصدی تولید برنج داخلی شده بود و از طرف دیگر انجمن واردکنندگان برنج از ذخیره کم برنج خارجی خبر داده بود و چند بار خواستار کاهش زمان دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج شده بود. اما هیچ کدام از این موارد مورد توجه قرار نگرفت و در نهایت قیمت برنج افزایش یافت.
کاهش واردات برنج در سال جاری
در سال جاری نیز با توجه به شرایط ارزی کشور و محدود شدن واردات، واردکنندگان در ماه‌های ابتدایی نتوانسته‌اند بیش از ۳۰۰ هزار تن برنج وارد کنند. اما نیاز وارداتی کشور به طور متوسط ۱.۵ میلیون تن در سال است.
همچنین واردات برنج در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال‌های قبل، حدود ۵۰ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که با بازگشت حجاج و رسیدن ماه محرم، احتمالا تقاضا برای برنج افزایش می‌یابد. علاوه بر تامین کسری برنج از محل واردات، با توجه به ارزان بودن برنج خارجی، این نوع، مورد استفاده دهک‌های پایین جامعه است. بنابراین ممنوعیت و محدودیت ورود این کالا، امنیت غذایی قشر ضعیف جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
اهمیت برنج خارجی در سفره دهک‌های اول
طبق اعلام انجمن واردکنندگان برنج سفره حداقل شش دهک اول کشور یعنی معادل نیمی از مصرف‌کنندگان برنج، وابسته به برنج‌های وارداتی است که قیمت به مراتب کمتری از تولیدات داخلی دارند. اما به نظر می‌رسد این موارد چندان مورد توجه مسئولان نیست و این احتمال وجود دارد که باز هم شرایط بازار برنج در سال ۱۴۰۰ تکرار شود.
