مهدی کوهستانی/ به گزارش «اقتصادسنج» اتریوم Ethereum پلتفرمی عمومی، متن‌باز، زنجیره بلوکی-محور با رایانش توزیع‌شده برای قرارداد هوشمند است. این پلتفرم ماشین مجازی تورینگ کامل اتریوم را فراهم می‌آورد و اسکریپت‌ها را با استفاده از شبکهٔ بین‌المللی گره‌های عمومی اجرا می کند. اتریوم همچنین یک توکن ارزرمز پایه به نام «اتر» ارائه می‌کند، که میان حساب‌ها قابل انتقال بوده و می‌تواند به گره‌های شرکت‌کننده برای محاسباتی که انجام داده‌اند پرداخت شود. «گَس»، سازوکار کار داخلی قیمت‌گذاری است که برای جلوگیری از اسپمینگ و مکان‌یابی منابع روی شبکه به کار گرفته می‌شود.

تاریخچه اتریوم

ایده اتریوم توسط ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ طی یک مقاله سفید ارائه شد. او در مجله بیت کوین فعالیت می‌کرد و اعتقاد داشت بیت کوین دچار کاستی هایی است که باید برطرف شود. در نهایت او در ژانویه ۲۰۱۴ به همراه چند توسعه دهنده دیگر ایده خود را کامل تر کرد و در ماه اوت همان سال، برای پیاده‌سازی پروژه خود جذب سرمایه کرد.

توکن اتریوم

اتر یک ارز رمزپایه است که در شبکه اتریوم از آن استفاده می‌شود. پس اگر قرار باشد در شبکه اتریوم تراکنشی انجام دهیم، باید از توکن اتر استفاده کنیم. دقیقاً مثل ارز دلار که از واحدهای کوچکتری به نام سنت تشکیل شده و بیت کوین که دارای واحدهای کوچکتری به نام میلی بیت و ساتوشی است، اتر هم دارای واحدهای کوچکتری با نام گذاری‌های مختلف است. واحدهای کوچکتر آتریوم را szabo (سابو) گویند؛ و تقسیم‌بندی آن به صورت زیر استگذشت

یک « اتر » برابر با یک میلیون سابو وی باشد.

تفاوت های اتریوم و بیت کوین

1:بیت‌کوین در سال ۲۰۰۸ به عنوان نخستین رمزارز دنیا آغاز به کار کرد و اتریوم شش سال پس از آن و در سال ۲۰۱۵ به دنیای کریپتوها معرفی شد.

2:بیت‌کوین توسط فردی ناشناس، با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد و معرفی شد و همچنان با گذشت حدود ۱۰ سال از معرفی این ارز دیجیتال، هویت این شخص همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد ولی در مقابل، اتریوم توسط ویتالیک بوترین ایجاد و راه اندازی شده است.

3:بیت‌کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و متن‌باز است که برای نخستین‌بار در دنیا از فناوری بلاک‌چین استفاده کرده است و در مقابل اتریوم یک پلتفرم متن‌باز مبتنی بر بلاک‌چین است که به توسعه‌دهندگان اجازه ساخت و توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را می‌دهد و ارز دیجیتال اتریوم با نام اتر شناخته می شود.

4: بیت‌کوین با هدف جایگزینی پول و سیستم پرداخت آنلاین بدون واسطه ایجاد شد و تنها به عنوان یک پول جهت خرید و فروش کالا و خدمات استفاده می شود ولی اتریوم بیشتر به عنوان بستر اجرای قراردادهای هوشمند، راه اندازی توکن های جدید و برگزاری ICO ها مورد استفاده قرار می گیرد.

6:زمان تکمیل یک بلاک که ارتباط مستقیم با زمان تایید تراکنش دارد، در اتریوم در حدود ۱۴ ثانیه و در بیت‌کوین این زمان حداقل ۱۰ دقیقه طول می کشد.

7:اتریوم یک مدل اقتصادی متفاوت با بیت‌کوین دارد. بلاک های پاداش بیت کوین هر چهارسال یکبار تقسیم می شوند اما در اتریوم این کار هر سال اتفاق می‌افتد

8:از نظر فنی، زبان برنامه‌نویسی استفاده شده در بیت‌کوین و اتریوم متفاوت است. الگوریتم رمزنگاری اتریوم Ethash و الگوریتم بیت‌کوین SHA-256 نام دارد.

9:اتریوم با استفاده از الگوریتم هش خود به اسم Ethash اجازه استفاده از کارت های گرافیک (GPU) را به جای دستگاه ها و پردازنده های ASIC فراهم می کند امّا بیت کوین چنین امکانی را برای کاربران فراهم نکرده است و در حال حاضر استخراج بیت‌کوین تنها با دستگاه های بسیار قدرتمند ASIC ممکن خواهد بود.

10:استفاده ی خرده فروشان و فروشگاه های مجازی از بیت‌کوین به مراتب گسترده تر از اتریوم است، با این همه هواداران اتریوم باور دارند که میزان مصرف برق مورد نیاز برای استخراج اتریوم پایین تر از بیت کوین است و به همین دلیل این ارز گزینه بهتری برای انجام تراکنش های مالی است.

11:در اتریوم کارمزدها متناسب با پیچیدگی محاسباتی، پهنای باند استفاده شده و فضای ذخیره سازی محاسبه می‌شوند. اما کارمزد تراکنش‌های بیت‌کوین بر اساس اندازه و زمان محاسبه می‌شوند.

ارزش اتریوم

در حالیکه ارزش اتریم در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۸ به بالاترین حد خود (۱٬۴۳۲٫۸۸ دلار) رسید، ارزش آن طی ماه‌های بعد تا ۸۳٫۱۵ دلار کاهش یافت است.

استاندارد های بیت کوین

در خواست نظر ۲۰-اتریومی ERC-20 یا 20 Ethereum Request for Comment استانداردی فنی برای استفاده و پیاده سازی نشانه ها (tokens) درقرارداد های هوشمند زنجیره بلوکی اتریم است. ERC-20 استانداردی برای ارسال درخواست در زنجیره بلوکی اِتِریوم است، و ۲۰ عددی است که برای این درخواست اختصاص داده شده‌است. اکثر نشانه ها (tokens) که در بلوک‌های اتریم منتشر شده، با استاندارد ERC-20 سازگار می باشند. تا ۱۳ آوریل، ۲۰۱۹،در مجموع ۱۸۱,۴۰۵ نشانه (token) سازگار با ERC-20 در شبکه اصلی اتریم یافت شده‌است. ERC-20 یک لیست مشترک از قوانین برای نشانه‌های (tokens) اتریم را تعریف می‌کند که در اکوسیستم بزرگ اتریم دنبال می‌شود، به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا با دقت تعامل بین نشانه‌ها را پیش‌بینی کنند. این قوانین شامل چگونگی انتقال برچسب بین آدرس‌ها و نحوه دسترسی داده‌ها در هر کدام است. ERC-20 در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۵ توسط Fabian Vogelsteller پیشنهاد شد. یک لیست مشترک از قوانینی را تعریف می‌کند که یک نشانه اتریم (Ethereum token) اجرا می‌کند، و به توسعه دهندگان این امکان را می‌دهد تا چگونگی عملکرد نشانه‌های (token) جدید در اکوسیستم اتریم را برنامه‌ریزی نمایند. استاندارد ERC-20 بوسیله شرکت‌های سرمایه‌گذاری جمعی crowdfunding که در زمینه ارائه سکه‌های اولیه (ICO) به علت سادگی توسعه، بهمراه با پتانسیل آن برای قابلیت همکاری با سایر استانداردهای اتریم محبوبیت پیدا کرد.

اتریوم 2

اتریوم که یکی از بهترین پلتفرم‌های غیرمتمرکز و بستری برای اجرای قراردادهای هوشمند است، مراحل توسعه خود را یکی پس از دیگری طی کرده و حالا در آستانه یکی از بزرگ‌ترین تحولات خود قرار دارد. بنیاد اتریوم در حال راه‌اندازی دومین نسخه از این پلتفرم با نام اتریوم ۲.۰ است.

«اتریوم ۲.۰» (Ethereum ۲.۰) که با نام‌های «Eth2» و «سرنیتی» (Serenity) نیز شناخته می‌شود، به‌روزرسانی بعدی در بلاک چین اتریوم است. این به‌روزرسانی بزرگ در چند فاز مختلف (فاز صفر، فاز یک و فاز دو) منتشر خواهد شد. فاز صفر در ۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ ( ۱۱ آذر ۹۹) راه‌اندازی می‌شود. هر فاز، عملکرد و کارایی اتریوم را از جنبه‌های مختلف بهبود خواهد بخشید. در آستانه این اتفاق بزرگ، سوالات زیادی ذهن کاربران اتریوم را به خود مشغول کرده است. وب‌سایت «Consensys» به بخش زیادی از این سوالات پاسخ داده است. برای اطلاع از پاسخ این سوال‌ها با ارزدیجیتال همراه باشید.

اتریوم ۲.۰ نام به‌روزرسانی بزرگ اتریوم است که طبق وعده تیم اتریوم، پیشرفت‌های چشم‌گیری را برای این شبکه به ارمغان می‌آورد. دو مورد از این پیشرفت‌ها، «اثبات سهام» و «شاردینگ» هستند که در نهایت باعث به افزایش شدید سرعت تراکنش‌ها و کاهش کارمزدها می‌شوند. اثبات سهام جایگزینی برای استخراج در اتریوم است. به‌بیان ساده، در این روش افرادی که بخواهند در کار تأیید تراکنش‌ها و ساخت بلاک مشارکت کنند، دیگر نیاز نیست سخت‌افزار استخراج و برق تهیه کنند. آنها می‌توانند به‌جای این کار اتر خریداری کنند و به شبکه اختصاص دهند و شبکه هم نسبت به دارایی این افراد، به آنها پاداش می‌دهد. البته استخراج اتریوم همچنان تا مدت‌ زیادی ادامه خواهد داشت. اتریوم ۲.۰ چند فاز اصلی دارد که فاز صفر آن ۱ دسامبر ۲۰۲۰ راه‌اندازی می‌شود. در این فاز اثبات سهام فعال می‌شود، اما همچنان استخراج هم به‌صورت موازی ادامه پیدا می‌کند. در فاز دو استخراج پایان می‌یابد که زمان اجرای آن هنوز مشخص نیست. برای شرکت در اثبات سهام اتریوم، شما دو راه دارید؛ فعالیت مستقیم و فعالیت غیرمستقیم. در روش مستقیم باید کلاینت (نرم‌افزار) اصلی اتریوم ۲.۰ را از سایت رسمی دانلود کنید و حداقل ۳۲ اتر (بیش از ۱۶,۰۰۰ دلار در زمان به‌روزرسانی این مطلب) به شبکه اختصاص دهید. همچنین باید حداقل یک کامپیوتر خانگی با سخت‌افزارهای نسبتاً قدرتمند داشته باشید و کامپیوتر شما همیشه روشن باشد. بنابراین شرکت در اثبات سهام به‌صورت مستقیم برای کمتر کسی امکان‌پذیر است. در روش غیرمستقیم، باید صبر کنید تا به‌روزرسانی پیاده‌سازی شود و صرافی‌هایی مانند بایننس و کیف پول‌ها، امکان سهام‌گذاری را برای کاربران خود فراهم کنند. به این ترتیب قادر خواهید بود با هر مقدار سرمایه‌ای در اثبات سهام اتریوم شرکت کنید. سود اثبات سهام اتریوم هنوز مشخص نیست و به‌صورت لحظه‌ای می‌تواند تغییر کند، اما تخمین زده می‌شود که سالانه بین ۴ الی ۱۰ درصد باشد. فراموش نکنید اثبات سهام بیشتر برای افرادی مناسب است که در اتریوم سرمایه‌گذاری بلندمدت انجام داده‌اند و می‌خواهند در مدت سرمایه‌گذاری خود، از پاداش اثبات سهام هم بهره‌مند شوند. نیاز نیست سرمایه‌گذاران و فعالان عادی اتریوم برای به‌روزرسانی اتریوم ۲.۰ کاری انجام دهند و در تمام کیف پول‌های معتبر و صرافی‌ها، این به‌روزرسانی انجام خواهد شد.

تفاوت اتریوم 1 و اتریوم 2 در چیست؟!

اثبات سهام

در حال حاضر، اتریوم ۱.۰ از مکانیزم«اثبات کار» (PoW) یا همان استخراج (ماینینگ) استفاده می‌کند. این مکانیزم برای ساخت بلاک‌ها در بلاک چین، از توان محاسباتی فیزیکی ماینرها و برق (کار) استفاده می‌کند. در اتریوم ۲.۰، مکانیزم اجماع این ارز دیجیتال به «اثبات سهام» (PoS) به‌روزرسانی خواهد شد. اثبات سهام امنیت، مقیاس‌پذیری و بهره‌وری انرژی را در اتریوم بهبود می‌بخشد. مکانیزم اثبات سهام به‌جای اتکا به نیروی برق و عملکرد فیزیکی ماینرها، به سپرده‌های مالکان اتر متکی است. در ادامه نحوه شرکت در اثبات سهام اتریوم توضیح داده شده است.

نقشه راه اتریوم ۲.۰ چگونه است و چند فاز دارد؟

طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، پیاده‌سازی اتریوم ۲.۰ حداقل سه فاز خواهد داشت؛ فاز صفر، ‌فاز ۱ و فاز۲. انتظار می‌رود که فاز صفر در دسامبر ۲۰۲۰ و فازهای ۱ و ۲ در سال‌های بعد منتشر شوند. در مورد فازهای بعدی هنوز به‌صورت رسمی تاریخی مشخص نشده است.

فاز صفر

در فاز صفر که اولین مرحله از پیاده‌سازی اتریوم ۲.۰ است،‌ «بیکن چین» (Beacon Chain) اجرا خواهد شد. بیکن چین، دفتر ثبت اطلاعات اعتبارسنج‌ها را مدیریت می‌کند و مکانیزم اجماع اثبات سهام را در اتریوم ۲.۰ پیاده‌سازی خواهد کرد. زنجیره فعلی اتریوم نیز که از مکانیزم اثبات کار استفاده می‌کند،‌ به فعالیت خود ادامه خواهد داد تا شکافی در پیوستگی داده‌ها به وجود نیاید.

فاز ۱

فاز ۱ که دومین مرحله از اتریوم ۲.۰ است،‌ به احتمال زیاد در سال ۲۰۲۱ به مرحله اجرا درخواهد آمد. مهم‌ترین اتفاقی که در این فاز خواهد افتاد،‌ ادغام زنجیره‌های شارد است. همان طور که اشاره شد، شاردینگ مکانیزمی برای بهبود مقیاس‌پذیری است که بلاک چین اتریوم را به ۶۴ زنجیره جداگانه تقسیم خواهد کرد. به این ترتیب تراکنش‌ها، ذخیره‌سازی اطلاعات و پردازش آنها با سرعت بیشتری انجام خواهد شد. در بدترین حالت، شاردینگ باعث خواهد شد سرعت پردازش تراکنش‌ها و داده‌ها در اتریوم ۲.۰، حدود ۶۴ برابر سریع‌تر از اتریوم ۱.۰ باشد. اما طراحی زنجیره‌های شاردینگ به گونه‌ای انجام شده است که اتریوم ۲.۰ در عمل صدها برابر سریع‌تر از اتریوم ۱.۰ باشد.

فاز ۲

نهایتاً فاز ۲ که سومین و آخرین مرحله از راه‌اندازی اتریوم ۲.۰ است،‌ احتمالاً در سال ۲۰۲۱ یا ۲۰۲۲ اجرا خواهد شد. در حال حاضر اطلاعاتی که درباره این فاز داریم،‌ بسیار کمتر و مبهم‌تر از دو فاز قبلی است؛ اما می‌دانیم که این فاز شامل اضافه‌کردن حساب‌های اتر و قابلیت انتقال و برداشت، پیاده‌سازی انتقال‌ها در شاردهای متقاطع، فراخوان قراردادها، ساخت محیط‌هایی برای اجرای برنامه‌های مقیاس‌پذیر در بستر اتریوم ۲.۰ و واردکردن زنجیره اتریوم ۱.۰ در یکی از شاردهای اتریوم ۲.۰ برای پایان‌دادن به فعالیت مکانیزم اثبات کار است. مانند هر برنامه دیگری،‌ اتریوم هم نیاز دارد که همواره به‌روزرسانی شود. به این معنی که بعد از اتمام فاز ۲، پروسه پیشرفت اتریوم به پایان نخواهد رسید و تحقیقات و توسعه بعد از اجرای کامل اتریوم ۲.۰،‌ چه چیزی تغییر خواهد کرده بیشتری در انتظار اتریوم خواهد ببود طبق برنامه از پیش‌ تعیین‌شده،‌ فاز صفر در سال ۲۰۲۰ اجرا می‌شود. پیش‌بینی می‌شود فاز ۱ در سال ۲۰۲۱ و فاز ۲ و به‌روزرسانی‌های بعد از این فاز در سال ۲۰۲۱ یا بعد از آن پیاده‌سازی شوند.

بعد از اجرای کامل اتریوم ۲.۰،‌ چه چیزی تغییر خواهد کرد؟

اتریوم ۲.۰ در درجه اول مقیاس‌پذیری،‌ توان عملیاتی و امنیت شبکه عمومی اتریوم را بهبود خواهد بخشید. اتریوم ۲.۰ به هیچ وجه داده‌های ثبت‌شده، سوابق تراکنش‌ها و مالکیت افراد بر اترهای شبکه اتریوم ۱.۰ را از بین نخواهد برد. بیکن چین که به نوعی ستون فقرات اتریوم ۲.۰ است،‌ به‌گونه‌ای طراحی شده است که قابلیت پیاده‌سازی روی اتریوم ۱.۰ را داشته باشد تا به این طریق پیوستگی داده‌ها حفظ شود. جوزف چو (Joseph Chow)، یکی از توسعه‌دهندگان این شبکه، مثال قابل‌فهمی در رابطه با تفاوت بین اتریوم ۱.۰ و اتریوم ۲.۰ مطرح کرده است. او اتریوم ۱.۰ را به یک جاده تک‌لاینه و اتریوم ۲.۰ را به یک بزرگراه تشبیه کرده است.

چگونه می‌توانم یک اعتبارسنج در اتریوم ۲.۰ باشم؟

تغییر از مکانیزم اثبات کار به اثبات سهام، فرصت بی‌نظیری برای درآمدزایی در اختیار دارندگان اتر قرار خواهد داد. دارندگان اتر می‌توانند به‌عنوان اعتبارسنج در شبکه اتریوم فعالیت کنند و با سپرده‌گذاری اترهای خود و تأیید اعتبار بلاک‌های جدید، از این شبکه پاداش دریافت کنند. هر فرد می‌تواند با واریز کردن ۳۲ اتر، به یک اعتبارسنج در شبکه تبدیل شود. این کار به دو روش قابل انجام است. در روش اول، شخص می‌تواند نود اعتبارسنج خود را اجرا کرده و اترهای خود را در شبکه سپرده‌گذاری کند. روش دوم، سپرده‌گذاری از طریق یک ارائه‌دهنده خدمات سهام‌داری اتریوم است. ارائه‌دهندگان این خدمات احتمالا چند هفته یا چند ماه پیش از راه‌اندازی اتریوم ۲.۰ وارد بازار خواهند شد. فعالیت این نهادها مشابه همان استخرهای استخراج در مکانیزم اجماع اثبات کار است.

دریافت پاداش از سپرده‌گذاری در اتریوم ۲.۰ چگونه است؟

هر سپرده‌گذار، برای پیشنهادِ ایجاد و تأیید بلاک بعدی در زنجیره، پاداش خواهد گرفت؛ به شرطی که بلاک‌های ایجاد شده معتبر باشند. میزان جوایز به‌صورت پویا و با توجه به وضعیت شبکه در آن لحظه تعیین خواهد شد. نرخ صدور پاداش شبکه، تابعی از میزان اتر سپرده‌گذاری‌شده و میانگین درصد اعتبارسنج‌های آنلاین است. میزان پاداش اعتبارسنجانی نیز که به‌صورت فردی کار می‌کنند به تعداد کل نودهای اعتبارسنج و زمان اجرا شدن یک نود اعتبارسنج بستگی دارد. پاداش منهای جریمه هر اعتبارسنج در پایان هر دوره که معادل ۳۸۴ ثانیه یا ۶.۵ دقیقه است، به کیف پول وی واریز می‌شود. در نتیجه ممکن است پاداشی که انتظار دریافت آن را دارید، با پاداشی که دریافت می‌کنید متفاوت باشد.