علیرغم تمامی تلاش هایی که دولت برای کاهش تورم و بهبود وضعیت معیشتی خانوارها ظرف دو سال گذشته صورت داده و نتایج خوبی را هم به دست آورده است، اما روایت آماری از کالاها و خدمات پرتقاضای خانوارها، همچنان روند افزایشی دارد.
اقتصادسنج| علیرغم تمامی تلاش هایی که دولت برای کاهش تورم و بهبود وضعیت معیشتی خانوارها ظرف دو سال گذشته صورت داده و نتایج خوبی را هم به دست آورده است، اما روایت آماری از کالاها و خدمات پرتقاضای خانوارها، همچنان روند افزایشی دارد؛ به نحوی که ظرف یک سال گذشته تاکنون، در گروه‌های پوشاک و کفش، تفریح و فرهنگ، دخانیات، آموزش، مسکن، کالاها و خدمات متفرقه و ارتباطات میزان نرخ تورم نقطه‌ای روندی صعودی داشته است.
شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در تازه‌ترین گزارش مرکز آمار در دی ماه ۱۴۰۲ به حدود ۲۲۲.۷ رسیده است که نسبت به آذرماه سال جاری به میزان ۲.۶ درصد رشد داشته است. بر اساس داده‌ها در یک سال گذشته تاکنون در گروه‌های پوشاک و کفش، تفریح و فرهنگ، دخانیات، آموزش، مسکن، کالاها و خدمات متفرقه و ارتباطات میزان نرخ تورم نقطه‌ای روندی افزایشی داشته است.
شاخص قیمت مصرف‌کننده یکی از ابزارهایی است که اطلاعات مهمی درباره تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در بازه‌های زمانی مختلف ارائه می‌کند. این شاخص درک بهتری از تورم و میزان تغییرات هزینه زندگی در کشور را به همراه دارد. با افزایش میزان شاخص قیمت مصرف‌کننده در یک مقطع زمانی، میزان هزینه‌های یک خانوار برای سبدی از کالاها و خدمات افزایش می‌یابد. افزایش شاخص قیمت مصرف کننده به صورت افزایش نرخ تورم نمایان می‌شود.
شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در تازه‌ترین گزارش مرکز آمار در دی ماه ۱۴۰۲ به حدود ۲۲۲.۷ رسیده است که نسبت به آذر ماه سال جاری به میزان ۲.۶ درصد رشد داشته است.
با بررسی تغییرات شاخص قیمت مصرف کننده یا همان نرخ تورم نقطه به نقطه در گزارش مرکز آمار می‌توان دریافت که نرخ تورم نقطه به نقطه خانوارها در دی ماه سال جاری ۳۸.۵ درصد بوده است که نسبت به نرخ تورم نقطه‌ای آذر ماه سال جاری ۱.۶۶ واحد درصد کاهش یافته است. در واقع، تورم نقطه به نقطه کالاها و خدمات در طول ماه‌های پایانی امسال رو به کاهش بوده است.
گروه هتل و رستوران در بین سایر کالاها و خدمات با نرخ تورم نقطه‌ای ۵۵.۹ درصد دارای بیشترین نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه سال جاری بوده است. بعد از آن گروه کالایی پوشاک و کفش و گروه تفریح و فرهنگ به ترتیب با نرخ تورم نقطه‌ای ۴۶ درصد و ۴۳.۴ درصد در رتبه دوم و سوم بیشترین نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه ۱۴۰۲ قرار دارند.
گروه هتل و رستوران
تغییرات شاخص قیمت مصرف کننده در گروه هتل و رستوران از ۸۰.۵ درصد در دی ماه ۱۴۰۱ به ۵۵.۹ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و حدود ۲۴.۶ واحد درصد کاهش یافته است. کاهش تورم نقطه‌ای ناشی از کاهش هزینه‌های خانوار برای گروه رستوران و هتل در سال جاری است.
گروه پوشاک و کفش
نرخ تورم نقطه به نقطه برای گروه پوشاک و کفش توسط مرکز آمار در دی ماه ۱۴۰۲ حدود ۴۶ درصد گزارش شده و همچنین نرخ تورم نقطه‌ای برای این گروه در دی ماه ۱۴۰۱ حدود ۴۵.۷ درصد بوده است. در واقع نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه سال جاری نسبت به دی ماه سال گذشته حدود ۰.۲۶ واحد درصد بیشتر شده و مردم بیشتر هزینه می‌کنند.
گروه تفریح و فرهنگ
نرخ تورم نقطه‌ای برای گروه تفریح و فرهنگ از ۳۷.۱ درصد در دی ماه ۱۴۰۱ به ۴۳.۴ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۶.۲ واحد درصد بیشتر شده است. در واقع، هزینه خانوارهای کشور برای گروه تفریح و فرهنگ در دی ماه ۱۴۰۲ حدود ۶.۲ واحد درصد بیشتر از دی ماه ۱۴۰۱ بوده است.
گروه دخانیات
نرخ تورم نقطه‌ای برای گروه دخانیات از ۳۲.۸ درصد در دی ماه ۱۴۰۱ به ۴۳.۴ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۱۰.۵ واحد درصد بیشتر شده است. در واقع، هزینه خانوارهای کشور برای گروه دخانیات در دی ماه ۱۴۰۲ حدود ۱۰.۵ واحد درصد بیشتر از دی ماه ۱۴۰۱ بوده است.
گروه آموزش
تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه آموزش در دی ماه ۱۴۰۱ حدود ۳۳.۹ درصد بوده و سپس در دی ماه ۱۴۰۲ به ۴۲.۲ درصد رسیده که حکایت از افزایش۸.۲ واحد درصدی است. بنابراین می‌توان گفت، خانوارهای کشور به میزان ۸.۲ واحد درصد بیشتر از دی ماه ۱۴۰۱ در دی ماه ۱۴۰۲ هزینه آموزش پرداخت می‌کنند.
گروه مسکن
هزینه خانوارهای کشور در گروه مسکن در یک سال گذشته افزایش یافته است. به طوری که نرخ تورم نقطه به نقطه در گروه مسکن از ۳۳.۹ درصد در دی ماه ۱۴۰۱ به ۴۰.۶ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۶.۶ واحد درصد افزایش پیدا کرده است. افزایش هزینه‌های مسکن از جمله قیمت مسکن و میزان اجاره‌بها را می‌توان ناشی از نوسانات نرخ ارز، افزایش نرخ رشد قیمت مصالح ساختمانی و غیره دانست.
گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها
هزینه خانوارهای کشور در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در یک سال گذشته کاهش یافته است. به طوری که نرخ تورم نقطه به نقطه در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از ۷۰.۵ درصد در دی ماه ۱۴۰۱ به ۳۸.۹ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۳۱.۶ واحد درصد کاهش پیدا کرده است.
گروه کالاها و خدمات متفرقه
تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه کالاها و خدمات متفرقه در دی ماه ۱۴۰۱ حدود ۳۵.۲ درصد بوده و سپس در دی ماه ۱۴۰۲ به ۳۸.۵ درصد رسیده که حکایت از افزایش۳.۲ واحد درصدی است. بنابراین می‌توان گفت، خانوارهای کشور به میزان ۳.۲ واحد درصد بیشتر از دی ماه ۱۴۰۱ در دی ماه ۱۴۰۲ هزینه کالاها و خدمات متفرقه پرداخت می‌کنند.
گروه مبلمان و لوازم خانگی
نرخ تورم نقطه‌ای برای گروه مبلمان و لوازم خانگی از ۳۵.۴ درصد در دی ماه ۱۴۰۱ به ۳۴.۳ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۱.۱واحد درصد کمتر شده است. در واقع، هزینه خانوارهای کشور برای گروه مبلمان و لوازم خانگی در دی ماه ۱۴۰۲ حدود ۱.۱ واحد درصد کمتر از دی ماه ۱۴۰۱ بوده است.
گروه بهداشت و درمان
تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه بهداشت و درمان در دی ماه ۱۴۰۱ حدود ۵۲.۶ درصد و در دی ماه ۱۴۰۲ حدود ۳۲.۸ گزارش شده است. این یعنی هزینه‌های خانوار برای بهداشت و درمان در دی ماه ۱۴۰۲ نسبت به دی ماه ۱۴۰۱ به میزان ۱۹.۸ واحد درصد کمتر شده است.
گروه حمل و نقل
هزینه خانوارهای کشور در گروه حمل و نقل در یک سال گذشته کاهش یافته است. به طوری که نرخ تورم نقطه به نقطه در گروه حمل و نقل از ۴۲ درصد در دی ماه ۱۴۰۱ به ۲۹.۹ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۱۲.۱ واحد درصد کاهش پیدا کرده است.
گروه ارتباطات
در نهایت نرخ تورم نقطه‌ای در گروه ارتباطات در دی ماه ۱۴۰۱ به میزان ۱۳ درصد بوده و در دی ماه ۱۴۰۲ به ۲۳.۲ درصد رسیده است. در واقع نرخ تورم نقطه‌ای در گروه ارتباطات در دی ماه ۱۴۰۲ نسبت به دی ماه سال گذشته ۱۰.۱ واحد درصد بیشتر شده است. افزایش هزینه‌های ارتباطات در سال جاری ناشی از افزایش تعرفه اینترنت بوده است.
براساس داده‌ها در یک سال گذشته تاکنون در گروه‌های پوشاک و کفش، تفریح و فرهنگ، دخانیات، آموزش، مسکن، کالاها و خدمات متفرقه و ارتباطات میزان نرخ تورم نقطه‌ای روندی افزایشی داشته است. رشد قیمت‌ها در این بخش‌ها می‌تواند ناشی از نوسانات نرخ ارز، افزایش نقدینگی، افزایش هزینه‌های تولید و عوامل تولید در برخی از گروه‌ها (مانند تولید پوشاک و کفش، ساخت مسکن ) و غیره باشد. اما دولت‌ها می‌توانند با اتخاذ سیاست‌های مناسبی تا حدی از افزایش سرسام‌آور تورم جلوپیری نمایند، به طوری که با تامین کسری بودجه و اصلاح نظام بانکی قادر خواهند بود تا حدی نقدینگی را کنترل نمایند و مانع از افزایش تورم شوند.
تغییرات شاخص کل قیمت مصرف‌کننده
نمودار زیر روند زمانی تغییرات شاخص کل قیمت مصرف‌کننده طی سال‌های ۱۳۹۱ الی ۱۴۰۲ را براساس داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد. بر طبق داده‌ها نرخ تورم نقطه به نقطه از ۳۳.۹ درصد در دی ماه ۱۳۹۱ به ۳۸.۵ درصد در دی ماه ۱۴۰۲ رسیده و حدود ۴.۵ واحد درصد افزایش داشته است. مردم در دی ماه سال جاری به میزان ۴.۵ واحد درصد بیشتر از دی ماه سال ۱۳۹۱ هزینه کالاها و خدمات اساسی را می‌پردازند.
خانوارهای کشور در فروردین ماه ۱۳۹۲، فروردین ماه ۱۳۹۸، دی ماه ۱۳۹۹، فروردین ماه ۱۴۰۰، دی ماه ۱۴۰۱ و فروردین ماه ۱۴۰۲ شاهد بیشترین میزان نرخ تورم نقطه‌ای در یازده سال گذشته بوده‌اند.
نرخ تورم سالانه در دهک‌های هزینه‌ای
با بررسی وضعیت نرخ تورم در دهک‌های هزینه‌ای می‌توان مشاهده کرد که نرخ تورم سالانه در دهک هزینه‌ای اول در سال جاری به ۴۰.۶ درصد رسیده است. همچنین، نرخ تورم سالانه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات این دهک به ۴۲.۶ درصد و نرخ تورم سالانه کالاهای غیر خوراکی و خدمات به ۳۸.۷ درصد سیده است.
از سوی دیگر در دهک هزینه‌ای دهم میزان نرخ تورم سالانه به ۴۵.۲ می‌باشد و نرخ تورم سالانه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات این دهک به بیشترین میزان در بین سایر دهکها یعنی ۴۹.۹ درصد رسیده است. همچنین، نرخ تورم سالانه کالاهای غیر خوراکی و خدمات هم ۴۳.۷ درصد است.
در واقع می‌توان گفت، نرخ تورم سالانه در دهک هزینه‌ای دهم نسبت به دهک هزینه‌ای اول ۴.۶ واحد درصد بیشتر است. از طرف دیگر، نرخ تورم سالانه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در دهک هزینه‌ای دهم حدود ۷.۳ واحد درصد بیشتر از دهک اول بوده است و این بدان معنی است که دهک هزینه‌ای دهک به میزان ۷.۳ بیشتر از دهک هزینه‌ای اول هزینه می‌پردازند.
همچنین، نرخ تورم سالانه کالاهای غیر خوراکی و خدمات در دهک هزینه‌ای دهم حدود ۵ واحد درصد بیشتر از دهک اول بوده است.
نرخ تورم در کدام استان‌ها بیشتر است؟
با بررسی میزان نرخ تورم نقطه به نقطه در دی ماه سال جاری می‌توان دریافت که میزان نرخ تورم نقطه‌ای در ۱۲ استان کمتر از نرخ تورم ۳۸.۵ درصدی کل کشور است. از سوی دیگر، نرخ تورم نقطه‌ای در ۱۹ استان بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور است.
استان‌های یزد، کردستان، ایلام، کرمانشاه و اصفهان به ترتیب با داشتن نرخ تورم نقطه‌ای معادل ۴۶.۱ درصد، ۴۴.۶ درصد، ۴۴ درصد، ۴۳.۸ درصد و ۴۳.۴ درصد دارای بیشترین میزان نرخ تورم نقطه به نقطه در بین سایر استان‌ها هستند.
استان‌های سیستان و بلوچستان، زنجان، تهران، خراسان شمالی و مازندران به ترتیب با داشتن نرخ تورم نقطه‌ای معادل ۲۷.۱ درصد، ۳۴.۴ درصد، ۳۴.۶ درصد، ۳۶.۷ درصد و ۳۷.۲ درصد دارای کمترین میزان نرخ تورم نقطه به نقطه در بین استان‌های کشور هستند.
