اقتصادسنج؛ آن‌چنان‌که اعضای کمیسیون برنامه و بودجه می‌گویند سال آینده باید در انتظار یک لویاتان‌مالیاتی به همان اندازه و هیبتی باشیم که توماس هابز آن را به استعاره برای دولت قوی به‌کار برده بود. طبق برآورد یکی از نمایندگان، درآمدهای مالیاتی در بودجه ۱۴۰۱ حدود ۵۲۷ هزار میلیارد تومان ذکر شده بود که این رقم احتمالا در بودجه ۱۴۰۲ و براساس پیشنهاد سازمان امور مالیاتی به رقم ۸۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. به نظر می‌رسد این اقدام برای جبران کمبود درآمدها است.

بودجه ۱۴۰۲ که باید تا ۱۵ آذر ماه به مجلس می‌رسید؛ هنوز از سوی دولت تقدیم مجلس نشده، اما برخی اخبار در خصوص اعداد و ارقام آن منتشر شده است. روز گذشته «اکو ایران» اعلام کرد که قیمت دلار در بودجه ۲۶ هزار تومان است، ۱۶ آبان ماه نیز روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «نخستین گمانه از دلار بودجه» اعلام کرده بود که قیمت دلار در بودجه بیش از ۳۰ هزار تومان نخواهد بود.

همچنین برخی اخبار میزان صادرات نفت را روزانه۴/ ۱ میلیون بشکه اعلام کردند که «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «رونمایی پارلمانی از بودجه ۱۴۰۲» به این موضوع پرداخته است. مالیات یکی از نقاط چالش‌برانگیز بودجه در سال‌های اخیر محسوب می‌شود که همیشه بر سر آن بحث زیاد است. در حالی که درآمدهای مالیاتی در بودجه سال جاری حدود ۵۲۷ هزار میلیارد تومان است شاهد افزایش چشمگیر درآمدهای ناشی از مالیات در بودجه سال ۱۴۰۲ هستیم.

در همین خصوص جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: «بر اساس آنچه سازمان امور مالیاتی اعلام کرده برای سال آینده می‌توانند ۸۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی داشته باشند.» در صورت پذیرفته شدن رقم پیشنهادی سازمان امور مالیاتی از سوی دولت شاهد افزایش ۲۷۳هزار میلیارد تومانی درآمدهای مالیاتی در سال آتی خواهیم بود.

دلار در بودجه ۱۴۰۲ چند در نظر گرفته می‌شود؟

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه دولت قیمت دلار را در بودجه بالا در نظر نمی‌گیرد، گفت: دولت عدد بالایی برای دلار در نظر نمی‌گیرد چون در این شرایط درآمدهایش زیاد نشان داده می‌شود و هزینه‌های زیادی در مجلس برای آن تراشیده می‌شود. از سوی دیگر اگر دولت قیمت بالایی برای دلار در بودجه در نظر بگیرد پالسی به بازار است که دولت می‌خواهد قیمت ارز را افزایش دهد.

بنابراین دولت، قیمت دلار را زیر ۳۰ هزار تومان درنظر می‌گیرد. او با اشاره به برخی اخبار در مورد قیمت هر بشکه نفت در بودجه ۱۴۰۲، گفت: ۸۰ دلار برای نفت در بودجه عدد بالایی است و احتمال تحقق آن کم است. بنابراین باید قیمت هر بشکه نفت را ۶۰ دلار در نظر بگیرند. صادرات ۴/ ۱میلیون بشکه بالا است و ۲/ ۱ میلیون بشکه منطقی‌تر به‌نظر می‌رسد.

از سوی دیگر بهروز محبی نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: با توجه به برآوردی که از فروش نفت در ماه‌های اخیر داریم و رسیدن دلارهای فروش نفت، دولت مشکلی در تامین ارز در کشور ندارد و شرایط‌مان بسیار مساعد است.

او با اشاره به جلسه روز یکشنبه مجلس ادامه داد: مجلس این هفته با حضور وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی ابعاد افزایش قیمت دلار را بررسی می‌کند. در سال‌های اخیر مساله عمده‌ای که منجر به افزایش قیمت دلار شده مساله عرضه و تقاضا بود، اما آینده را مثبت می‌بینیم.

این نماینده مجلس در خصوص میزان صادرات نفت در بودجه سال آینده، تاکید کرد: صادرات نفت با میعانات در حال حاضر از مرز ۲/ ۱ میلیون بشکه گذشته است و این مقدار واقعی است. باید دید دولت چقدر توان افزایش استخراج نفت را دارد. مجلس نیز با توجه به واقعیت باید تصمیم بگیرد و بر اساس اطلاعات دقیق قیمت نفت تعیین شود. تعیین هر بشکه نفت ۷۰ دلار در بودجه سال جاری منطقی بود و آنچه در بازار جهانی اتفاق افتاد بالاتر از این قیمت بود.

همچنین محمدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات گفت: برای تعیین قیمت دلار در بودجه باید وضعیت بازار و درآمدهای ارزی را دید و بدون در نظر گرفتن این موارد نمی‌توان رقمی را اعلام کرد.

میرتاج‌الدینی همچنین در خصوص میزان صادرات نفت در بودجه ۱۴۰۲، گفت: در سال جاری صادرات نفت بیش از گذشته بود و تحقق پیدا کرد. درآمد ارزی نیز نزدیک به دو برابر سال گذشته شد. بنابراین می‌توانیم وضعیت نفت در بودجه را بیش از سال گذشته در نظر بگیریم. بنابراین میزان صادرات نفت در بودجه سال ۱۴۰۲ باید حداقل ۴/ ۱میلیون بشکه باشد. قیمت نفت برای سال آینده نیز باید با توجه به پیش‌بینی‌ها به تصویب برسد و به نظر می‌رسد همچون سال گذشته ۷۰ دلار در نظر گرفته شود.

از سوی دیگر جبار کوچکی‌نژاد، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه بودجه ۱۴۰۲ یکی از بودجه‌های چالشی کشور است، گفت: دولت و مجلس باید در تصویب بودجه ۱۴۰۲ دقت کنند. احتمالا قیمت هر بشکه نفت در بودجه ۱۴۰۲، ۷۰ تا ۷۵دلار بسته می‌شود. همچنین قیمت دلار هم ۲۶ تا ۲۸ هزار تومان بسته می‌شود.

سهم مالیات در بودجه آینده چقدر است؟

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا درآمدهای بودجه واقع‌بینانه است، گفت: باتوجه به اقداماتی که در بحث مالیات در دولت انجام شده، گروه‌های مختلفی سعی می‌کنند که به درآمدهای واقعی اشخاص برسند. بنابراین درآمدهای مالیاتی منطقی و واقع‌بینانه است.

او ادامه داد: احتمالا بر اساس آنچه مدیران سازمان امور مالیاتی اعلام کردند در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۵۰هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی می‌توانیم داشته باشیم و حدود ۱۵۰ هزار میلیارد هم مالیات بر واردات کالا می‌توانیم بگیریم. مجموعا در سال آینده می‌توانیم ۸۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی داشته باشیم. البته این پیشنهاد سازمان امور مالیاتی است و اطلاعی ندارم که این پیشنهاد در لایحه دولت پذیرفته شده یا خیر. اما جمع‌بندی سازمان امور مالیاتی این بود که در سال آینده باتوجه به تمهیداتی که اندیشیده‌اند و کارهایی که انجام می‌دهند می‌توانند بخش قابل توجهی از بودجه را از طریق درآمدهای مالیاتی تامین کنند.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه در خصوص تاثیر بودجه ۱۴۰۲ در تورم گفت: باید تلاش بر این باشد که خیلی بودجه ۱۴۰۲ به صورت انبساطی دیده نشود و تلاش دولت باید بر این باشد که هزینه‌هایش را کاهش بدهد تا به تورم دامن نزند.

همچنین بهروز محبی نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه در تحقق درآمدهای مالیاتی موفقیت خوبی داشتیم، گفت: در مجلس طرح مالیات بر عایدی سرمایه مطرح است و به زودی بحث در مورد آن شروع می‌شود. ما پایه‌های مالیاتی را باید به صورت جدی افزایش دهیم. از سوی دیگر با گسترش نقدینگی و عدم توزیع متوازن ثروت در کشور مواجه هستیم. متاسفانه همچنان شاهد فرار مالیاتی هستیم و عده زیادی به وظیفه خود عمل نمی‌کنند.

او افزود: در حوزه اجرا باید توجه شود برخی از مالیات‌هایی که مجلس مصوب کرد مانند مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر ماشین‌ها و خانه‌های لاکچری متاسفانه خیلی عملیاتی نشده است. باید برای اجرای این مصوبات مجلس فکری کرد و این موضوع موجب پایدار شدن منابع درآمدی می‌شود. این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: مالیات بر عایدی سرمایه باید مورد توجه باشد و کسانی که نفع زیادی می‌برند باید مالیات پرداخت کنند که مبتنی بر مالیات بر سود است. در این شرایط ما می‌توانیم آرامش را به کشور برگردانیم و مباحث‌های پایه‌ای را در کشور پیگیری کنیم.

محبی گفت: اگر منابع را واقعی ببینیم و مصارف را متناسب با منابع تعریف کنیم قطعا اتفاقات خوبی در کشور رقم می‌خورد. اگر دولت سیاست‌های پایدار را پیش بگیرد شاهد افزایش افسارگسیخته تورم نخواهیم بود.

از سوی دیگر میرتاج‌الدینی با بیان اینکه درآمدهای بودجه ۱۴۰۱ واقع‌بینانه بود، گفت: درآمدهای بودجه سال جاری عملا تحقق پیدا کرد. ما بودجه ۱۴۰۲ را خیلی خوش‌بینانه نخواهیم بست تا بودجه محقق شود. او تاکید کرد: وابستگی بودجه به نفت را کاهش دادیم و درآمدهای نفتی را به سمت کارهای عمرانی، زیر‌ساختی و توسعه‌ای سوق می‌دهیم، بنابراین با این رویکرد انتظارات تورمی را پایین می‌آوریم. یکی از شاخص‌های بودجه این است که آثار تورمی نداشته باشد.

دنیای اقتصاد/