اقتصادسنج| بررسی‌های به عمل آمده در حوزه بانکی ایران نشان می‌دهد که عملیات وام‌گیری با پروسه سختی روبه‌رو شده است و برای دریافت وام در حوزه‌های مختلف از جمله وام‌های ازدواج، وام مسکن، خودرو، کالا و… باید از مسیری صعب‌العبور گذر کرد.

این گزارش با عنوان «عملیات غیرممکن وام‌گیری» سعی داشت مخاطبان  با این فرد تماس برقرار کرده و در‌خواست ۲۰۰ میلیون وام کرده است. شخص ثالث ( بنگاه یا موسسه فروش وام) به او توصیه کرده است که برای دریافت خالص ۲۰۰ میلیون وام باید وامی به مبلغ ۳۰۰ میلیون درخواست کند.

-چرا؟

-زیرا ۱۰۰ میلیون معادل یک‌سوم وام متعلق به موسسه و فرد فروشنده است.

-سود این وام چقدر است؟

-سود آن معادل ۱۸‌درصد است و باز‌پرداخت آن ۱۰ساله.

-چه مدارکی موردنیاز است؟

-مدارک موردنیاز برای اخذ وام شامل: دو ضامن کسر از حقوق، سند ملکی، سفته به مبلغ کل وام و…

-چقدر زمان‌ می‌برد تا وام به دست من برسد؟

– طی ۱۵ تا ۲۰ روز کاری. البته ذکر این نکته ضروری است که ابتدا وام به حساب شخص فروشنده واریز می‌شود، فروشنده پس از برداشت سود خود و موسسه مابقی پول را به حساب شما واریز می‌کند.

با توجه به گزارش فوق باید به این مساله اشاره کرد که این شرایط در مورد تمامی وام‌ها به صورت یکسان است جز وام ازدواج. دلیل این امر این است که وام‌های ازدواج با وام ۴‌درصد در اختیار زوجین قرار می‌گیرد و همچنین هنگام فروش نیز ‌درصد بیشتری نسبت به سایر وام‌های ذکر شده به شخص فروشنده و موسسه تعلق می‌گیرد. در طرف دیگر این بازار سیاه نیز از جمله بانک‌های قرض‌الحسنه این امر مشاهده می‌شود.

یعنی افراد صاحب امتیاز بانکی با فروش امتیاز خود به افراد دیگر و برداشت سود خود از آنها در حال دلالی وام‌های بانکی هستند. به طور مثال برای اخذ ۱۲۰ میلیون وام، باید با پرداخت ۱۵ میلیون تومان امتیاز صاحب امتیاز را خریده و با پرداخت حدود ۳ میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان به موسسه این وام حدود ۱۵ تا ۲۰ روز کاری ( البته اگر موسسه قصد کلاهبرداری نداشته باشد) به شما تعلق خواهد گرفت. وام‌های مربوط به موسسات ذکرشده همراه با سفته‌ای به مبلغ کل وام است و این امر ریسک را چند برابر کرده است.

مزایا و معایب این روش چیست؟

با توجه به تعریف و کارکرد این بازار باید گفت که در این بازار هم فروشنده و  هم خریدار با توجه به موقعیت زمانی خود سود می‌برند. شخص سوم که موسسه و رابط میان آن دو است هیچ ضرری را متحمل نخواهد شد. شخص فروشنده نیز به دو دلیل وام خود را می‌فروشد: دلیل اول ‌فراهم نشدن مدارک بانکی از جمله ضامن و سند ملکی و…که در حال حاضر امری سخت محسوب می‌شود.دلیل دوم ایجاد راهی جدی برای کسب درآمد و دلالی پرسود. شخص خریدار نیز که نیاز فوری به این وام برای خرید خانه، ماشین و مراسم و… دارد چون با مدت زمان کوتاهی می‌تواند به این وام دست پیدا کند، با این عملکرد مطلوبیت لازم را به دست آورده و به نظر می‌رسد که هر سه از عملکرد خود راضی هستند.

از مزایای دیگر این بازارها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که با توجه به کسری تسهیلات بانکی، این روش سریع‌ترین زمان دریافت پول است؛ زیرا با توجه به شرایط تورمی کشور و همچنین افزایش روزانه هزینه‌ها در بخش کالا و خدمات، تاخیر در اخذ وام تا زمان پرداخت تسهیلات، مبلغ مورد نظر روز‌به‌روز ارزش زمانی خود را از دست خواهد داد.

بنابراین این امر با توجه به سود پرداختی به موسسه و شخص فروشنده و همچنین پرداخت سود ۱۸‌درصد آن، امری مطلوب برای شخص خریدار تلقی می‌شود. از معایب آن می‌توان به کلاهبرداری‌های متعدد، سودجویی افراد نالایق در دستگاه‌های بانکی و همچنین رواج دلالی در این بازار سیاه اشاره کرد.

این افراد نالایق بعضا از متصدیان بانک‌ها بوده که در حال در‌آمدزایی در این بخش هستند، چرا که به نظر می‌رسد در این شرایط و مشاهده بازار سیاه در اخذ وام، این بازار و صف طولانی متقاضیان وام در کشور نیازمندتوضیحات و شفاسازی مسوولان شبکه بانکی هستند.

لازم‌ است توضیح داده شود آیا آنها با تسلط لازم و کافی در این بخش قادر به مدیریت و هماهنگی وام‌های مورد نظر هستند و راه و چاه بانکی را به فرد خریدار توضیح می‌دهند؟