اقتصادسنج؛ دولت برای سال آینده ۳۲ هزار میلیارد تومان از محل واردات خودرو و ۷ هزار میلیارد تومان از محل مالیات بر خودروهای لوکس درآمد پیش‌بینی کرده است.

در متن لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ که امروز منتشر شد، سه نکته درباره بازار خودرو به چشم می‌خورد:

۱- پیش بینی درآمد ۳۲ هزار میلیارد تومانی دولت از واردات خودرو در سال آینده: براساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ دولت در بخش درآمدها حقوق ورودی خودروها را در سال آینده حدود ۳۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته است. اگر بنا به واردات ۲۰۰ هزار خودرو در سال آینده باشد، یعنی دولت تصمیم دارد از واردات هر خودرو ۱۶۰ میلیون تومان درآمد کسب کند.

۲- دو تغییر در فرمول مالیات بر خودروهای لوکس: در لایحه بودجه ۱۴۰۲ خودروهای بالای یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد (نسبت به مازاد بر ۱.۵ میلیارد تومان) می‌شوند. این به معنای دو تغییر در فرمول مالیات بر خودروی لوکس است: اولا سال قبل خودروهای بالای یک میلیارد مشمول می‌شدند که این قیمت پایه در لایحه بودجه امسال ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است که احتمالا ناشی از افزایش شدید قیمت خودرو در ماه‌های اخیر است. ثانیا، شاهد حذف پلکانی بودن این مالیات هستیم. به طوری که تنها اعلام شده است . این در حالی است که سال گذشته فرمول مالیات بر خودروهای گران‌قیمت به این شکل بود که مالکان خودروهای لوکس تا ۱.۵ میلیارد نسبت به مازاد یک میلیارد تومان؛ یک درصد، تا مبلغ سه میلیارد نسبت به مازاد ۱.۵ میلیارد تومان؛ ۲ درصد و تا مبلغ ۴.۵ میلیارد نسبت به مازاد سه میلیارد تومان؛ سه درصد باید مالیات پرداخت می‌کردند.

۳- افزایش درآمد مالیات از خودروی لوکس با وجود تحقق اندک این مالیات در ۱۴۰۱: دولت از محل مالیات بر خودروهای گران‌قیمت درآمد ۷ هزار میلیارد تومانی برای خود در سال آینده پیش‌بینی کرده است.

مالیات بر خودروهای لوکس در قانون‌های بودجه ۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نیز وجود داشت. در دو سال نخست این مالیات اخذ نشد اما امسال دولت از این محل ۲۸۰ میلیارد تومان درآمد کسب کرد. این در حالی است که دولت رئیسی در سال ۱۴۰۱ درآمد ۵ هزار میلیارد تومانی از محل مالیات خودروهای لوکس پیش‌بینی کرده بود که تنها موفق به دریافت ۶ درصد از آن شد.

بر اساس آخرین گزارش از سوی سازمان امور مالیاتی، تعداد مشمولان مالیات بر خودروهای لوکس ۱۷۷ هزار و ۶۱۷ نفر هستند که ۳۷۰ هزار و ۱۱۳ خودروی گران‌قیمت دارند. از این تعداد، ۶۸ هزار و ۲۲۷ نفر برای بررسی وضعیت مالیات بر خودروهای خارجی مراجعه کرده‌اند که ۱۸ هزار و ۳۷ نفر مالیات را پرداخت کرده‌اند. ۱۴ هزار و ۸۵۲ نفر نیز نسبت به مالیات بر خودروهای گران‌قیمت خود اعتراض کرده‌اند. مالیات مطالبه شده از خودروهای گران‌قیمت ۲۳۰۰ میلیارد تومان بوده است که تنها ۱۲۸ میلیارد تومان مالیات دریافت شده است که معادل حدود ۶ درصد است.

انتقاد مهمی که نسبت به مالیات بر خودروهای لوکس وارد است آن است که بی‌کفایتی خود دولت عامل گرانی بسیاری این خودروهای خارجی است. در واقع دولت با ممنوع کردن واردات خودرو از سال ۹۷ موجب حبابی شدن بازار خودروهای خارجی شد به طوری که این خودروها در ایران ۳ الی ۴ برابر گران‌تر از بقیه کشورها قیمت می‌خورند. برای مثال، هیوندای i۲۰ ساخت ۹۷ که هم‌اکنون در ایران یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان قیمت دارد، مدل ۲۰۲۳ و نوی آن در امارات حدود ۱۷ هزار دلار قیمت دارد که با دلار ۴۰ هزار تومانی مساوی ۶۸۰ میلیون تومان می‌شود. حال آنکه خود تضعیف ریال و رشد قیمت دلار تا این سطح نیز به عملکرد ضعیف و سیاست‌گذاری‌های اشتباه دولت بازمی‌گردد. بنابراین، اخذ مالیات از خودروهای لوکس اگرچه با شعار اخذ مالیات از متمولان و عدالت اجتماعی انجام می‌شود، اما خود ذاتا ناعادلانه است. در ویدیوی زیر توضیحات بیشتری در خصوص مالیات بر خودروهای لوکس را می‌بینید که بخشی از برنامه چهارراه ۲۹ آذر ۱۴۰۰ است.

فردای اقتصاد/