اقتصادسنج | برای ایرانیانی که گزینه مهاجرت به ترکیه را روی میز دارند، این یک سوال مهم است که زندگی در این کشور چقدر هزینه دارد؟ خط فقر یک خانواده چهارنفره هم اکنون ۳۳ هزار و ۷۸۹ لیر در ماه است .به پول ایران در این روز حدود ۶۵ میلیون تومان است.

اگر هم کسی روی درآمد ایران برای مهاجرت به ترکیه حساب کرده، باید حواسش به نوسانات ارزی باشد. مثلاً امروز که هر لیر ترکیه حدود ۱۹۰۰ تومان است، شاید کسی محاسبه کند و به این نتیجه برسد که با درآمدی که از ایران دارد، می‌تواند در ترکیه زندگی کند ولی از کجا می‌داند که ۶ ماه بعد هر لیر ۳۰۰۰ تومان نخواهد شد؟

البته که هزینه‌ها بر اساس سبک زندگی و شهر به شهر و حتی محله به محله می‌تواند متفاوت باشد. با این حال می‌توان کلیاتی را در این باره مطرح کرد.

اول از همه به آخرین آمار منتشر شده درباره خط فقر در ترکیه توسط کنفدراسیون سندیکای کارگران ترکیه (Türk-İş) در ۳۰ ژوئن، می‌پرداریم که یک نمای عمومی در اختیار ما می‌گذارد.

طبق این گزارش خط فقر یک خانواده چهارنفره هم اکنون ۳۳ هزار و ۷۸۹ لیر در ماه است ( به پول ایران در این روز حدود ۶۵ میلیون تومان). به بیان دیگر اگر یک خانواده ۴ نفری ماهانه این مبلغ را نداشته باشد، رسماً جزو فقرا دسته بندی می‌شود.

این رقم بر پایه متوسط هزینه‌ها و درآمدها با میانگین کشوری است. بنابر این در شهر گرانی مانند استانبول، هزینه‌ها بالاتر نیز هست.

بنابراین اگر این حداقل درآمد ثابت برای خانواده‌ای وجود نداشته باشد، مهاجرت به ترکیه به معنای مهاجرت به زیر خط فقر در یک کشور غریب است.

نکته قابل توجه اینجاست که نرخ بیکاری در ترکیه نیز بالاست و به راحتی نمی‌شود در این کشور کار پیدا کرد. به ویژه کار برای خارجی‌ها بسیار سخت پیدا می‌شود، مگر در رشته‌های تخصصی که آن هم طی فرآیند پیچیده‌ای برای دریافت “اجازه کار” میسر است.

این گونه نیست که یک کارفرمای ترک به راحتی بتواند یک خارجی را جذب کند چرا که برای استخدام قانونی وی، باید دستکم ۵ شهروند ترک را استخدام و بیمه کند و سپس اجازه یابد یک خارجی را به کار گیرد.

بسیاری از کسانی هم که کار پیدا می‌کنند، حداقل حقوق را دریافت می‌کنند که به آن “عسکری اجرت” گفته می‌شود.

پس بدون داشتن زمینه شغلی یا منبع درآمدی تضمین شده و صرفا با این عنوان که “می روم و بالاخره کاری پیدا می‌کنم” نباید به ترکیه مهاجرت کرد؛ به ویژه در دو سال اخیر که این کشور شاهد تورم بسیار بالایی بوده و بسیاری از ایرانیان با عاجز ماندن در برابر هزینه‌های بالا، به کشورشان برگشته‌اند.

اگر هم کسی روی درآمد ایران برای مهاجرت به ترکیه حساب کرده، باید حواسش به نوسانات ارزی باشد. مثلاً امروز که هر لیر ترکیه حدود ۱۹۰۰ تومان است، شاید کسی محاسبه کند و به این نتیجه برسد که با درآمدی که از ایران دارد، می‌تواند در ترکیه زندگی کند ولی از کجا می‌داند که ۶ ماه بعد هر لیر ۳۰۰۰ تومان نخواهد شد؟

بنابر این اکتفای صرف به درآمد ریالی که ارزی ضعیف تر از لیر است، می‌تواند بسیار مشکل زا باشد مگر این که حاشیه امن درآمد ریالی به حدی باشد که مثلا تا دو یا سه برابر شدن قیم لیر در برابر ریال را پوشش دهد.

حتی اگر لیر تضعیف شود و لیر ۱۹۰۰ تومانی امروز مثلاً ۱۵۰۰ تومان بشود، به همان میزان گرانی و تورم در ترکیه ایجاد می‌شود چرا که در ترکیه نیز مانند ایران، نوسانات ارزی به شدت و سرعت روی قیمت کالاها و خدمات اثرگذار است. مثلاً وقتی قیمت دلار بالا می‌رود، ظرف ۲۴ ساعت بنزین و گازوئیل هم گران می‌شود و هکذا بقیه چیزها.

گذشته از این ها، هزینه‌های متعددی که بدوا به چشم نمی‌آیند بر خانواده‌ها تحمیل می‌شود مانند مالیات سالانه ملک، عوارض سالانه خودرو، هزینه‌های درمان که برای مهاجران فاقد بیمه کمرشکن است (گاه یک ویزیت معمولی برای یک دل پیچه ساده و یکی دو آزمایش و سونوگرافی و سرم در یک بیمارستان خصوصی ۱۵ تا ۲۰ هزار لیر هزینه دارد)، شارژ ساختمان، هزینه‌های آب و برق و گاز که بسیار بالاتر از ایران است و بر خلاف ایران که نوعاً این هزینه‌ها دیده نمی‌شوند، در ترکیه درصد قابل ملاحظه‌ای از هزینه‌های ماهانه مربوط به قبض‌ها هستند، هزینه گزاف بنزین (اکنون هر لیتر ۲۴ لیر) و تاکسی، هزینه‌های عبور از اتوبان‌های داخل شهری، هزینه مدارس غیر دولتی، تفریحات حداقلی در حد رسفتن به رستوران، افزایش اجاره و … که‌ای بسا در برآوردهای اولیه دیده نمی‌شود ولی واقعاً وجود دارند.

این نوشته البته در صدد توصیه به مهاجرت یا عدم مهاجرت نیست چرا که این، یک امر شخصی و خانوادگی است و هر کسی بر اساس مقتضیات و اهداف و برنامه‌های خودش تصمیم می‌گیرد؛ هدف این بود که اطلاعات بروزی در اختیارتان قرار دهیم و تاکید کنیم قبل از مهاجرت به ترکیه، از ثبات در آمدی خود – چه در ایران، چه در ترکیه و جاهای دیگر – مطمئن باشید و به امیدهای واهی، راهی دیار غربت نشوید.

عصرترکیه/