اقتصادسنج |تاکید بر قیمت‌گذاری دستوری و بی‌تفاوتی به چالش‌های تولید تایر خودرو در کشور اسباب دفع سرمایه‌ها از تولید و جذب آن به واردات را فراهم آورده است. تا جایی که امروز شمار شرکت‌های واردکننده تایر به ایران 14 برابر شرکت‌های تولیدکننده است.

سیدمحمد میرعابدینی، دبیر انجمن واردکنندگان تایر، فعالیت این تعداد واردکننده را تائید کرد و گفت: بیشتر از 140 شرکت در ایران واردات تایر را انجام می‌دهند. در حالی که شمار شرکت‌های تولیدکننده تایر در کشور به 10 شرکت می‌رسد؛ از این 10 مورد هم سه واحد لاستیک بایاس تولید می‌کنند و چون تولید لاستیک‌های بایاس منسوخ شده این شرکت‌ها هم در آستانه ورشکستگی قرار دارند. هفت تولیدکننده دیگر هم در تولید تایر سواری فعالیت دارند نه تایر باری.

بنا بر آنچه او شرح می‌دهد، اینکه بازار تایر در قبضه محصولات وارداتی باشد اتفاقی دور از انتظار نیست؛ اما همین تسلط نسبی محصولات خارجی به داخلی تولید تایر را با آسیب‌های جدی روبه‌رو و تولیدکنندگان را دلسرد کرده است. تا جایی که گاه حضور قدرتمند تایرهای خارجی را در جریان رو به ضعف نهاده تولید مقصر می‌دانند؛ ادعایی که البته واردکنندگان رد می‌کنند.

میرعابدینی اضافه کرد: در حال حاضر قیمت تایرهای ایرانی در بازار نصف قیمت تایرهای خارجی است؛ زیرا بر واردات تایر 32 درصد تعرفه وضع شده و نرخ محاسبات ارزش گمرکی آن هم براساس ETS و با دلار 28 هزار تومانی محاسبه می‌شود؛ پس شرایط برای واردکنندگان هم مطلوب نیست، اما متهم کردن واردکنندگان حربه‌ای شده که هر گاه تولید تایر به مشکلی برمی‌خورد، تولیدکنندگان به آن متوسل می‌شوند.

واردکننده مقصر نیست

اشکالات وارده بر فرآیند تولید تایر در ایران هر چه باشد نمی‌توان آن را بر گردن واردکنندگان انداخت؛ هر چند که برطرف نشدن این اشکالات بستر مناسبی برای توسعه واردات فراهم آورده باشد.

عباس عباسی ابیانه، مدیرعامل پیشین شرکت بارز، نیز این امر را تایید کرد و در این باره گفت: عملکرد واردکنندگان تاثیر مستقیمی بر تولید تایر در ایران ندارد.

تولید تایر در تنگنای قیمت‌گذاری دستوری

مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنعت تایر، در پاسخ به سوال که مشکل اصلی تایر چیست؟ گفت: صنعت تایر ایران در تنگنای قیمت‌گذاری دستوری گرفتار شده است.

وی افزود: تامین مواد اولیه تولید تایر چه از مبدا خارجی باشد و چه داخلی برای تولیدکننده امری دشوار  است. قیمت این مواد به طور مستمر نوسان دارد و در نتیجه آن قیمت تمام‌شده تولید هم افت و خیز پیدا می‌کند؛ در حالی که همزمان در فشار قیمت‌گذاری دستوری نمی‌تواند قیمت محصول نهایی را متناسب با نوسان قیمت مواد اولیه تغییر دهد.

او اضافه کرد: دولت قیمت‌گذاری محصول نهایی را ضابطه‌مند کرده اما مواد اولیه را نه. در نتیجه این شرایط تولیدکننده با نوسان قیمت تمام شده روبه‌روست؛ در حالی که قیمت فروش باید ثابت بماند. در حالی که اگر قرار است قیمت تایر برای مصرف نهایی به صورت دستوری تعیین شود پس قیمت مواد اولیه و تمام هزینه‌‎های زنجیره تامین هم باید دستوری باشد.

سخنگوی انجمن صنعت تایر خاطرنشان کرد: این شرایط از جاذبه صنعت تایر برای سرمایه‌گذاری کم می‌کند. اتفاقی که ارزش سهام شرکت‌ها را در بورس پایین می‌آورد. نتیجه تداوم این روند توقف فعالیت واحدهای تولید تایر است.

به گفته تنها از دهه 1370 خورشیدی تاکنون هیچ تولیدکننده جدیدی در صنعت تایر وارد نشده و عناوین نوظهور کنونی هم به همان تولیدکننده‌های پیشین برمی‌گردد که با نام تجاری جدید فعالیت خود را پیش می‌برند.

با این تفاسیر آنچه بلای جان تولید تایر در ایران شده همان قیمت‌گذاری دستوری است که از سوی نهادهای دولتی اعمال می‌شود. در پی همین سیاست اشتباه سرمایه‌ها از تولید می‌گریزد و به واردات روی می‌آورد؛ رویکردی که به خروج مستمر ارز از کشور می‌انجامد.

تجارت نیوز/