اقتصادسنج؛ افزایش شدید قیمت برنج ایرانی منجر به رشد 139 درصدی واردات برنج خارجی شد؛ اتفاقی که پس از سال 94 یک رکوردشکنی در واردات برنج محسوب می‌شود. آیا افزایش واردات برنج خارجی می‌تواند زمینه افزایش هر چه بیشتر برنج ایرانی را در پی داشته باشد؟

طبق آمار گمرک در 11 ماهه سال جاری حدود یک میلیون و 643 هزار تن برنج وارد کشور شده است. این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با یک رشد 139 درصدی همراه بوده است. آیا واردات برنج خارجی زنگ خطری برای تولید برنج ایرانی خواهد بود؟

نکته قابل توجه در آمار 11 ماهه کمرگ این است که این حجم از واردات برنج از سال 94، بی‌سابقه بوده و می‌توان به رکوردشکنی ورود برنج خارجی به بازار ایران نام برد که حدود دو میلیون دلار ارزبری داشته است.

افزایش 2 برابری قیمت جهانی برنج ایرانی

سروش مرزبان، فعال بازار برنج، در گفتگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: قیمت جهانی هر کیلو برنج ایرانی 1.8 دلار بود، اما در سال گذشته به طور بی‌سابقه‌ای این قیمت به 3.4 دلار در هر کیلو رسید.

بنا به گفته او، این افزایش قیمت به جایی رسید که رنکینگ قیمت برنج ایرانی به لحاظ گرانی در رتبه چهارم جهان قرار گرفت. این بدان معناست که مداخله سیاسی و اقتصادی در قیمت برنج صورت گرفته است.

مرزبان اضافه کرد: زمانی که قیمت برنج ایرانی از 38 هزار تومان به حدود 150 هزار تومان رسید، در عمل دیگر بازار کشش نداشت و در نهایت قیمت برنج ایرانی حدود 90 هزار تا 110 هزار تومان باقی ماند. حال دولت برای اینکه قیمت برنج داخلی بیش از این افزایش پیدا نکند، اقدام به واردات برنج با حجم بسیار زیاد کرد.

او کشت برنج با این قیمت را همچنان مقرون‌به‌صرفه دانست و گفت: با تورم بیش از 50 درصدی قطعا شاهد کاهش قیمت برنج ایرانی نخواهیم بود، اما می‌توان نرخ رشد قیمت برنج را با سیاست‌های متفاوتی کنترل کرد.

مرزبان با بیان اینکه تولید کشاورزی یک حوزه سودآور نیست، تصریح کرد: ارزش کشاورزی به سودآوری اقتصادی نیست، بلکه به امنیت غذایی و سلامت جامعه است. برخی از کشورهای توسعه‌یافته بین 20 تا 100 درصد به بخش کشاورزی خود یارانه می‌دهند.

این فعال بخش خصوصی خاظرنشان کرد: اگر دولت یارانه را به جای مصرف‌کننده در بخش تولید تزریق کند در این صورت می‌توان روی قیمت‌ها کنترل داشته باشد. اما در این بین این سوال مطرح می‌شود که آیا در نظام حکمرانی ما قدرت نظارتی قوی وجود دارد؟ آیا بانک اطلاعاتی از مشخصات دقیق کشاورزان در دسترس است؟

واردات برنج خارجی چه تاثیری بر بازار داخل خواهد داشت؟

مرزبان همچنین رکوردشکنی واردات برنج خارجی را زنگ خطری برای تولید داخل دانست و افزود: این اتفاق انگیزه کشاورزان برای تولید را کاهش می‌دهد و هر کاهش عرضه‌ای به‌تبع خود افزایش قیمت را به دنبال خواهد داشت.

وی گفت: متاسفانه شاهدیم در گیلان کشاورزان در حال فروش اراضی خود هستند؛ چراکه زمین تبدیل به کالا شده است و دیگر ابزار تولید نیست.

او تاکید کرد: اگر برنج سود مناسبی با توجه به تورم موجود برای کشاورز نداشته باشد، درعمل انگیزه تولید از بین خواهد رفت و مجدد باید به سمت افزایش واردات برنج برویم که این امر پیامد منفی اجتماعی به دنبال خواهد داشت.

مرزبان با بیان اینکه قیمت جهانی برنج اختلاف زیادی با قیمت برنج ایرانی ندارد، تاکید کرد: ساز و کار مشخصی برای این حجم از واردات وجود ندارد.