به گزارش «اقتصادسنج»، بررسی یک پژوهش نشان دهنده ناامیدی ۵۰ درصد از بانوان برای یافتن شغل است که از تابستان سال گذشته تا تابستان سال جاری از بیکار به غیرفعال تبدیل شده اند.

این جریان می تواند بیانگر آن باشد که تعداد قابل توجهی از زنانی که در جست وجوی شغل بوده اند، از یافتن شغل مورد نظر خود ناامید شده و از تلاش برای شاغل شدن دست کشیده اند.

درست است که در سال های گذشته مشکلات مختلفی نظیر تحریم های اقتصادی و نابسامانی اقتصادی موجب شده به صورت کلی اشتغال کشور وضعیت مناسبی نداشته باشد؛ با این حال انتقال ۴۹/۴ درصدی مردان بیکار به وضعیت شاغل در بازه زمانی مذکور، بیان کننده وجود شکاف قابل توجه شغلی میان مردان و زنان و همچنین فراهم نبودن بستر مناسب برای اشتغال زنان است.

یکی دیگر از نکات قابل توجه در زمینه جریان اشتغال، حرکت از صنعت و کشاورزی به سوی خدمات است.

می توان حدس زد مشکلات مربوط به آب و منابع طبیعی در سال‌های گذشته و همچنین فرسوده شدن بخش صنعت در ایران می‌تواند توضیح دهنده این تحولات باشد.

مرکز آمار در گزارش «آمار جریان نیروی کار» به بررسی تغییرات در جریان نیروی کار پرداخته است.

اهمیت بالای آگاهی از پویایی بازار کار

این گزارش بیان می‌کند آگاهی از پویایی بازار کار از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به همین دلیل ابزارها و آگاهی از تغییرات نیروی کار در سطح فردی نیز مهم است.

زمانی که راهبرد اشتغال‌زایی اجرا می‌شود، بررسی عملکرد آن ضروری بوده و آگاهی از پویایی بازار کار در این زمینه نیز به کار می آید.

به همین دلیل است که در یک بازه زمانی در نظر گرفته شده، اندازه و ویژگی جمعیتی افرادی که اشتغال خود را از دست داده اند، اندازه و ویژگی جمعیتی افرادی که کار پیدا کرده اند و اندازه و جمعیت افرادی که وضعیت کار آن ها طی زمان در نظر گرفته شده تغییر کرده است، بسیار مهم و قابل بررسی است.

شاغل و بیکار کیست؟

بر اساس تعاریف گزارش های مرکز آمار، زمانی به فردی شاغل گفته می‌شود که آن فرد دارای سن ۱۵ سال و بیشتر بوده که در طول هفته مرجع طبق تعریف کار، حداقل یک ساعت کار کرده یا بنا به دلایلی به طور موقت کارش را ترک کرده باشد.

علاوه بر آن افرادی که برای اعضای خانوار خود که با وی نسبت خویشاوندی دارند کار می‌کنند اما مزدی دریافت نمی‌کنند، کارآموزانی که در هر دوره کارآموزی فعالیتی در ارتباط با فعالیت موسسه محل کارآموزی انجام می‌دهند، محصلانی که در هفته مرجع مطابق تعریف، کار کرده‌اند و تمام افرادی که در نیروهای مسلح به صورت کادر دائم یا موقت خدمت می‌کنند، از جمله گروه‌های شاغل محسوب می‌شوند.

از طرفی افراد بیکار کسانی هستند که با ۱۵ سال یا بیشتر دارای ۳ ضابطه به صورت هم زمان باشند.

این افراد در واقع باید در هفته مرجع فاقد کار باشند، در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن جویای کار بوده باشند و در هفته مرجع یا در هفته بعد از آن برای اشتغال مزدبگیری یا خوداشتغالی، آماده برای کار باشند.

علاوه بر آن، افرادی که به دلیل آغاز به کار در آینده یا انتظار بازگشت به شغل قبلی جویای کار نبوده، ولی جویای کار و آماده برای کار هستند نیز بیکار محسوب می شوند.

وضعیت فعالیت اقتصادی در یک سال گذشته

گزارش مذکور به بررسی آمارهای جریان جمعیت دارای ۱۵ سال و بیشتر بر اساس وضعیت فعالیت از تابستان سال گذشته تا تابستان سال جاری پرداخته است.

در این تحلیل آمارهای جریان بر حسب جنسیت، مناطق جغرافیایی، وضع اقتصادی و بخش های عمده فعالیت اقتصادی، بخش و اشتغال رسمی و غیررسمی ارائه شده است.

بر این اساس از میان جمعیت مشترک در تابستان سال گذشته و تابستان سال جاری ۳/۸ درصد بیکار و ۵۹/۹ درصد غیرفعال بوده اند.

وضعیت این افراد در تابستان سال جاری ۳۷/۴ درصد شاغل، ۳/۴ درصد بیکار و ۵۹/۲ درصد غیر فعال بوده است.

بنابراین بیشترین کاهش در جمعیت بیکار و بیشترین افزایش در جمعیت غیرفعال مشاهده می شود.

همچنین جمعیت بیکار در تابستان سال ۱۴۰۱ به میزان ۰/۴ درصد کاهش یافته است.

در واقع این کاهش نرخ بیکاری مربوط به جا به جایی بیکاران در تابستان ۱۴۰۰ به وضعیت غیرفعال در تابستان ۱۴۰۱ است.

ناامیدی ۵۰ درصد از بانوان برای یافتن شغل

نکته قابل توجه در مورد جریان فعالیت اقتصادی، انتقال حدود ۵۰ درصدی زنان از وضعیت بیکار به غیرفعال است که نشان دهنده ناامیدی ۵۰ درصد از بانوان برای یافتن شغل است.

این مساله می تواند بیانگر آن باشد که در طول یک سال گذشته بسیاری از زنان در جست و جوی شغل، از یافتن شغل موردنظر ناامید شده و از جست و جوی شغل دست کشیده اند.

براساس این گزارش، وضع فعالیت غیرفعال مرد و زن با مقدار ۹۱/۴ درصد از تابستان ۱۴۰۰ به تابستان ۱۴۰۱ دارای بیشترین میزان پایداری در وضع فعالیت است.

همچنین برای مردان، وضع فعالیت شاغلان با میزان ۹۰ درصد و برای زنان وضع فعالیت غیرفعال با میزان ۹۵/۱ درصد دارای بیشترین ماندگاری در وضع فعالیت است.

کمترین ثبات در وضع فعالیت نیز مربوط به بیکاران با مقدار ۳۴ درصد است. این میزان برای مردان ۳۲/۳ درصد و برای زنان ۳۷/۳ درصد است.

البته لازم به ذکر است برای مردان ۴۹/۴ درصد از بیکاران تابستان گذشته در تابستان سال جاری به شاغل تبدیل وضعیت داشته اند و ۱۸/۲ درصد به غیرفعال تبدیل شده اند.

این در حالی است که ۱۳ درصد از زنان بیکار به شاغل و ۴۹/۷ درصد به غیرفعال تبدیل وضع فعالیت داشته‌اند.

همچنین بیشترین درصد جا به جایی در وضع فعالیت با میزان ۳۷/۵ درصد، به وضع فعالیت بیکار به شاغل از تابستان ۱۴۰۰ به تابستان ۱۴۰۱ مربوط است.

در مردان تغییر وضع فعالیت از بیکار به شاغل با مقدار ۴۹/۴ درصد و در زنان تغییر وضع فعالیت از بیکار به غیرفعال با مقدار ۴۹/۵ درصد بیشترین درصد تغییرات در وضع فعالیت است.

بنابراین بیشترین تغییرات در وضعیت فعالیت مربوط به بیکاران است که این وضعیت، بی ثبات‌ترین وضع فعالیت محسوب می شود.

کمترین میزان انتقال در وضع فعالیت مربوط به تغییر از وضع فعالیت غیرفعال به بیکار با میزان ۱/۲ درصد است.

 انتقال از بخش صنعت و کشاورزی به خدمات

بر اساس تعاریف گزارش، بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی شامل بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات است.

بر اساس بررسی های این گزارش، از میان شاغلان مشترک تابستان سال گذشته و تابستان سال جاری ۱۶/۵ درصد از افراد در بخش کشاورزی، ۳۳/۹ درصد در بخش صنعت و ۴۹/۶ درصد در بخش خدمات مشغول به فعالیت بوده اند.

این مقادیر برای بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی در تابستان سال جاری ۱۶/۲ درصد در بخش کشاورزی، ۳۲/۹ درصد در بخش صنعت و ۵۰/۹ درصد در بخش خدمات بوده است.

بنابراین می توان گفت بیشترین جا به جایی شاغلان از بخش های کشاورزی و صنعت به بخش خدمات بوده است.

بررسی ماندگاری اشتغال در بخش خدمات با میزان ۹۱/۱ درصد دارای بالاترین مقدار است.

اشتغال در بخش های کشاورزی با ۸۴/۷ درصد و صنعت با ۸۲/۶ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

بیشترین درصد انتقال در بخش های عمده فعالیت اقتصادی مربوط به تغییر اشتغال در بخش صنعت به خدمات از تابستان ۱۴۰۰ به تابستان ۱۴۰۱ با میزان ۱۳/۲ درصد است.

علاوه بر آن، کمترین میزان اشتغال به انتقال از بخش خدمات به کشاورزی با میزان ۱/۶ درصد بوده است.

می توان گفت دلایلی نظیر مشکلات مربوط به آب و منابع طبیعی و همچنین سرعت بالای مستهلک شدن صنایع از دلایل اصلی این انتقال است.