اقتصادسنج؛ به عقیده ریچارد هاس، ایران احتمالاً موضوع مسلط سال 2023 خواهد بود. به نظر او، با توجه به کمک [ادعایی] ایران به روسیه و تمایل ایالات متحده برای اجتناب از پرهیز از ایجاد یک راه نجات اقتصادی برای تهران، توافق هسته‌ای(برجام) 2015 احیا نخواهد شد. آیا واقعا سرنوشت برجام این خواهد بود؟ برجام چه می‌شود؟

از لارنس «یوگی» برا، بازیکن بیسبال آمریکایی به طور گسترده نقل می‌شود که می‌گوید: «پیش‌بینی کردن، به‌ویژه در مورد آینده دشوار است». چه او واقعاً این را گفته باشد یا نه، اما این نکته معتبر است. با این وجود، در اینجا ده پیش‌بینی که ریچارد هاس، تحلیل‌گر مشهور مسائل بین‌المللی و رئیس شورای روابط خارجی، برای جهان در سالی که تازه شروع شده ارائه کرده، آورده شده است:

جنگ ادامه دارد، هر چند در سطحی پایین‌تر

اول، جنگ در اوکراین، موضوعی که بر سال 2022 سایه افکنده بود، ادامه خواهد یافت، البته در سطحی کم‌تر. نه روسیه و نه اوکراین قادر به دستیابی به یک پیروزی نظامی کامل نخواهند بود، اگر پیروزی به عنوان تعیین تمام شرایط طرفین و حل‌وفصل ارضی یا سیاسی پس از جنگ تعریف شود.

اگر پیروزی به عنوان دستیابی به توافقی تعریف شود که هر دو دولت مایل به امضا و رعایت آن هستند، دیپلمات‌ها نیز به پیروزی دست نخواهند یافت. صلح به رهبرانی نیاز دارد که مایل و قادر به سازش باشند، دو عنصری که به طور آشکار (اگر به دلایل بسیار متفاوت) در هیچ کدام از دو طرف وجود ندارند.

تعویق تهاجم به سال‌های آینده

دوم، در حالی که بسیاری از سیاست گذاران بر روی پتانسیل جنگ بر سر تایوان متمرکز هستند، وقوع آن در سال 2023 بسیار بعید به نظر می‌رسد. چینی‌ها هم چنان در حال دست‌وپنجه نرم کردن با کرونا هستند و سیستم درمان‌شان با اختلال مواجه است که صلاحیت حزب کمونیست حاکم را مورد تردید قرار داده و اقتصاد کشور را کند کرده است.

چین به هیچ وجه از هدف خود برای به دست گرفتن کنترل تایوان، حتی در صورت لزوم به زور، دست برنداشته است. اما پکن در حالی که به افزایش فشار بر تایوان ادامه خواهد داد، به احتمال زیاد اقدام بسیار تهاجمی علیه تایپه را حداقل برای چند سال به تعویق انداخته است.

ظهور یک بازیگر ژئوپلیتیک تازه

سوم، داستان هیجان‌انگیز سال، ظهور دوباره ژاپن به عنوان یک بازیگر اصلی ژئوپلیتیک خواهد بود. رشد اقتصادی سومین اقتصاد بزرگ جهان، 1.5 درصد افزایش یافته و هزینه‌های دفاعی اکنون در مسیر دو برابر شدن قرار دارد و به 2 درصد تولید ناخالص داخلی می‌رسد.

ژاپن با داشتن یکی از تواناترین نیروهای نظامی منطقه، برای بازدارندگی یا در صورت لزوم دفاع در برابر تجاوز چین به تایوان، خود را بیش‌تر با آمریکا هماهنگ خواهد کرد. حتی بیش از آلمان، سال 2023 سال ورود ژاپن به دوران پس از جنگ جهانی دوم خواهد بود.

در انتظار هفتمین آزمایش هسته‌ای اون

چهارم، کره شمالی تقریباً به طور قطع هفتمین آزمایش هسته‌ای خود را علاوه بر آزمایش‌های موشکی مکرر انجام خواهد داد. نه کره‌جنوبی و نه ایالات متحده قادر به جلوگیری از چنین اقداماتی نخواهند بود، در حالی که چین، تنها کشوری که می‌تواند چنین اقداماتی را انجام دهد، استفاده از اهرم قابل توجه خود را متوقف نخواهد کرد تا مبادا همسایه خود را تضعیف کند و بی ثباتی در این کشور حاشیه‌ای را موجب شود.

اصطکاک در روابط ترنس‌آتلانتیک

پنجم، روابط ترنس‌آتلانتیک (روابط میان آمریکا و اروپا)، که فعلاً به دلیل تمایل مشترک برای ایستادگی در برابر تهاجم روسیه و کمک به اوکراین قوی‌تر شده، به دلیل نارضایتی اروپایی‌ها از حمایت‌گرایی اقتصادی آمریکا و نارضایتی آمریکایی‌ها از وابستگی اقتصادی مستمر قاره سبز به چین، از اصطکاک فزاینده‌ای رنج خواهد برد. این روابط هم‌چنین ممکن است از اختلافات در حال ظهور بر سر میزان حمایت نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک از اوکراین و سطح هزینه‌های دفاعی آسیب ببیند.

حرکت کند اقتصاد جهانی

ششم، اقتصاد جهانی احتمالاً کندتر از آن‌چه اکثر ناظران در حال حاضر پیش‌بینی می‌کنند، رشد خواهد کرد. صندوق بین‌المللی پول رشد کلی 2.7 درصدی را پیش‌بینی می‌کند، اما واقعیت می‌تواند به‌خاطر اثرات منفی سوء‌مدیریت چین بر همه‌گیری کووید-19 و مسیر حرکت فدرال رزرو ایالات متحده، که به نظر می‌رسد مصمم به ادامه افزایش نرخ بهره برای کاهش تورم باشد، کم‌تر باشد. بی‌ثباتی سیاسی در بخش‌هایی از آفریقا و آمریکای لاتین، رویدادهای شدید آب و هوایی، و اختلالات زنجیره تامین نیز می‌تواند بر عملکرد اقتصاد جهانی تاثیر بگذارد.

گرمایش فراتر از انتظارات

هفتم، کنفرانس سالانه تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد -COP28- که قرار است در دبی تشکیل شود هم‌چنان ناامید کننده خواهد بود. با توجه به نگرانی‌های اقتصادی کوتاه‌مدت بر ملاحظات آب‌وهوایی میان‌مدت و بلندمدت، اثرات گرمایش جهانی احتمالاً بیش از پیش‌بینی‌ها بدتر می‌شوند.

خشن‌تر شدن روابط

هشتم، روابط اسرائیل و فلسطین با گسترش شهرک‌سازی‌های اسرائیل و بسته شدن فضای دیپلماسی برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی، خشن‌تر می‌شود. در عوض، آینده‌ای که می‌توان آن را پندار «راه‌حل [به اصطلاح] تک‌دولتی» توصیف کرد، به واقعیت نزدیک‌تر خواهد شد.

دهلی دوستان را ناامید می‌کند

نهم، هند به ناامید کردن کسانی که اتفاقات بزرگی را برای آن پیش‌بینی می‌کنند، ادامه خواهد داد. هند به خرید تسلیحات و نفت از روسیه ادامه خواهد داد و به موضع عدم تعهد ادامه خواهد داد، آن هم در حالی که به دنبال دریافت کمک بیش‌تر از غرب علیه چین است. و در داخل، خطر این است که هند به تدریج غیرلیبرال‌تر شده و سیاست‌های افراط‌گرایانه هندو را در پیش خواهد گرفت.

توافق هسته ای(برجام) احیا نمی‌شود!

در نهایت، ایران احتمالاً موضوع مسلط سال 2023 خواهد بود. اعتراضات در پس زمینه بدتر شدن وضعیت اقتصادی رخ داده است. به نظر می‌رسد که با توجه به کمک نظامی [ادعایی] ایران به روسیه و تمایل ایالات متحده برای اجتناب از پرهیز از ایجاد یک راه نجات اقتصادی برای حکومت، توافق هسته ای(برجام) 2015 احیا نخواهد شد. برنامه اتمی ایران احتمالا به توسعه خود ادامه خواهد داد و ممکن است ایران در برابر خطر مواجهه با حمله خارجی خواستار اتحاد ملی شوند.

همه اینها ممکن است سال جدید مبارکی را ایجاد نکند، اما سالی پر هیجان را تضمین می‌کند.

اکوایران/