مزایا و ویژگیهای ریال دیجیتال چه هستند؟
بعد از آشنایی با تعریف ریال دیجیتال، حالا نوبت به شناخت مزایا و ویژگیهای آن میرسد. برخی از مزایای ریال دیجیتال عبارتند از:
حذف واسطه بانکی
زمانی که اسکناس میان افراد مبادله میشود، شخص ثالثی وجود ندارد. اما زمانی که مثلا از کارت بانکی برای انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر استفاده میکنید، بانک به عنوان شخص سوم و واسطه حضور دارد و امکان انتقال وجه را فراهم میکند. در صورت استفاده از ریال دیجیتال، دیگر واسطهای در کار نیست و مانند مبادله اسکناس بین افراد، بدون حضور شخص سوم انجام میشود.
کاهش هزینههای تولیدی بانک مرکزی
با ورود ریال دیجیتال، نیاز به انتشار اسکناس و مسکوک توسط بانک مرکزی نیز کاهش پیدا میکند و این امر منجر به کاهش هزینههای تولیدی بانک مرکزی میشود.
افزایش سرعت مبادلات پولی
ریال دیجیتال نسبت به کارتهای اعتباری سرعت گردش بیشتری دارد و این یعنی استفاده از رمز ریال به افزایش سرعت مبادلات پولی کمک بسیاری خواهد کرد.
امنیت بالاتر
طراحی ریال دیجیتال به گونهای است که ردیابی وجوه به طور دقیق قابل انجام است و حتی در صورت سرقت اطلاعات رمز ریال و هک گوشی تلفن هوشمند توسط سارقین و هکرها امکان ردیابی وجود دارد و در نتیجه بالاترین سطح امنیت را میتوان برای رمز ریال در مقایسه با اسکناس و کارتهای اعتباری متصور بود.
فراهم آوردن یک انتخاب جدید برای شهروندان
شهروندان آزاد هستند تا پول و درآمد خود را به شکلهای مختلف نگهداری کنند و اغلب افراد ترجیح میدهند که از ترکیبی از اشکال مختلف دارایی (اسکناس، طلا، حساب بانکی و غیره) استفاده کنند. رمز ریال به عنوان یک شکل از دارایی، یک انتخاب جدید برای شهروندان فراهم میکند و مردم میتوانند بخشی از پول خود را به صورت رمز ریال نگهداری کنند.
مبارزه با پولشویی
ریال دیجیتال تحت نظارت بانک مرکزی و دولت خواهد بود. بنابراین، بانک مرکزی میتواند با توجه به دسترسی به تراکنشهای انجام شده و جزئیات آنها از جابهجایی پول در سطح کلان مطلع شود و علاوهبر این، مانع از ایجاد اختلال در نظم اقتصادی و بروز مشکلات مالی گوناگون شود.
هدف از طراحی رمز ریال چیست؟
طبق گفته معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، هدف از طراحی ریال دیجیتال در بانک مرکزی تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامهریزی و برنامهنویسی است که اصطلاحا به آن open money میگویند. از طریق این فرآیند، پول دارای موجودیت هوشمند خواهد شد. به عنوان مثال اگر شخصی تسهیلاتی را از بانک به صورت رمز ریال دریافت کند، این امکان برای بانک فراهم میشود که بتواند ببیند مبلغ موردنظر دقیقا در جایی سرمایهگذاری شده است که قبلا هدفگذاری شده بود یا خیر. این در حالی است که در مورد اسکناس و سایر روشهای انتقال وجوه امکان ردیابی هوشمند برای بانک وجود نداشت.
بگذارید برای جا افتادن مفهوم، یک مثال دیگر را مرور کنیم.
فرض کنید در خیابان مشغول قدم زدن هستید و ناگهان یک اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی از جیب شما بر زمین میافتد و شما متوجه این موضوع نمیشوید و به راه خود ادامه میدهید. شخص دیگری که پشت سر شما در حال حرکت بود، متوجه این موضوع شده و اسکناس شما را در جیب خودش میگذارد. به خانه میروید و میبینید که اسکناس خود را گم کردهاید. خب، حالا تکلیف چیست؟ میتوانید بفهمید که چه کسی اسکناس شما را برداشته است؟ قطعا خیر، چون قابلیت پیگیری وجود ندارد. ریال دیجیتال آمده است تا این نواقص را برطرف کند. به بیان بهتر، رمز ریال فضای نوآورانهای در عرصه پولی ایجاد خواهد کرد و در صورت پذیرش حداکثری آن، اندک اندک بساط سرقت، کلاهبرداری و فساد مالی برچیده خواهد شد.
آیا ریال دیجیتال ناقض حریم خصوصی است؟
از آنجایی که رمز ریال قابلیت رهگیری کامل تراکنشهای شهروندان را در اختیار بانک مرکزی و دولت قرار میدهد، عملا حریم خصوصی را از بین میبرد. همچنین، مخالفان ریال دیجیتال بر این باور هستند که قابلیت برگشتپذیری، کنترل کردن برداشت و روش خرج کردن پول و برداشت آنی مالیات نیز از دیگر اشکالات جدی واردشده بر ریال دیجیتال هستند.
آیا سرمایهگذاری بر روی ریال دیجیتال منطقی است؟
بر اساس آن چیزی که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده، ریال دیجیتال نماینده اسکناس فیزیکی ریال است که در فضای دیجیتال استفاده میشود و به عنوان ابزاری است که صرفا فرآیند پرداخت را تسهیل میکند. این یعنی رمز ریال فعلا یک گزینه و موقعیت سرمایهگذاری نیست. البته این احتمال وجود دارد که اگر پروژه فعلی خوب پیش برود، بعدها بانک مرکزی اقداماتی در این زمینه انجام دهد. هیچ چیز بعید نیست!
آیا ریال دیجیتال را میتوان استخراج کرد؟
در بسیاری از موارد زمانی که افراد واژه رمز ریال بانک مرکزی به گوششان میخورد، تصوری مشابه رمزارزها برای آنها ایجاد میشود. درصورتی که رمز ریال برخلاف بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، قابل استخراج نیست.
آیا برای رمز ریال محدودیت عرضه وجود دارد؟
عرضه ریال دیجیتال محدود نیست و این موضوع نگرانیهایی را ایجاد کرده است. البته بانک مرکزی اعلام کرده است که از فناوری مشابه عرضه رمزارزها برای انتشار رمز ریال استفاده خواهد کرد.
آیا این احتمال وجود دارد که شاهد گسترش ریالهای دیجیتال تقلبی باشیم؟
یکی از ریسکهایی که در حال حاضر وجود دارد، احتمال ایجاد انواع توکنهای جعلی با نام ریال دیجیتال در شبکههای مختلف و سوءاستفاده از عدم شناخت کافی شهروندان است. بسیار ضروری است که در این زمینه آموزشهای خیلی جدی توسط بانک مرکزی و بانکها به مردم ارائه شود. اما به طور کلی، مبارزه با ریالهای دیجیتال تقلبی بسیار سخت خواهد بود.