اقتصادسنج | بازار شیر خشک در روزهای گذشته با کمبود مواجه شده است. آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند قاچاق این محصولات به کشورهای همسایه، ازجمله عراق، افغانستان و پاکستان دلیل اصلی این کمبود شناخته می‌شود. حال دولت برای جلوگیری از قاچاق این محصول که یارانه قابل‌توجهی هم به آن تعلق می‌گیرد، قصد دارد فروش آن را مشروط به ارائه کد ملی کند.

حدود یک ماهی است که شیر خشک در بازار با کمبود جدی مواجه شده است؛ داروخانه‌ها علت نبود شیر خشک را عرضه قطره‌چکانی تولیدکنندگان مطرح می‌کنند. از طرف دیگر تولیدکنندگان عنوان می‌کنند که تولید شیر خشک ۲۰ درصد نسبت به گذشته رشد کرده، اما هر چه تولید می‌کنند پاسخگوی نیاز بازار نیست.

در این بین اما فعالان صنفی از قاچاق شیر خشک یارانه‌ای به کشورهای همسایه خبر می‌دهند؛ به‌ویژه عراق، پاکستان و افغانستان مشتریان پر و پاقرص شیر خشک یارانه‌ای ایران هستند و دلالان هم راه‌های ورود به این کشورها را به‌خوبی شناسایی کرده‌اند.

در این بین تولیدکنندگان معتقدند که با واقعی‌سازی قیمت شیر خشک می‌توان قاچاق آن را به حداقل رساند. اما زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که دولت به راهکار دیگری دست پیدا کرده و آن هم فروش شیر خشک مشروط به ارائه کد ملی است.

کمبود شیر خشک در بازار به‌رغم افزایش ۲۰ درصدی تولید

هانی تحویل‌زاده، دبیر انجمن شیر خشک ایران، کمبود شیر خشک در داروخانه‌ها را تائید کرد و گفت: این کمبود در حالی صورت گرفته که تولید شیر خشک در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۲۰ درصد رشد داشت.

او افزود: قیمت‌گذاری دستوری و قیمت پایین شیر خشک، منجر به این شده تا شاهد قاچاق شیر خشک و مصرف آن در جای غیردرست باشیم.

وی با بیان اینکه سال گذشته ۷۰ میلیون قوطی شیر خشک تولید شد، عنوان کرد: حتی سال گذشته ارز بیشتری گرفتیم و در تامین ارز مشکلی نداشتیم؛ اما با وجود تولید بیشتر همچنان شاهد مازاد تقاضا در بازار هستیم که این نشان از قاچاق شیر خشک به خارج از کشور دارد.

او تاکید کرد: در هیچ مقطع زمانی شاهد مصرف ۷۰ میلیون قوطی شیر خشک در کشور نبودیم؛ حتی اویل انقلاب که مصرف شیر خشک به اوج خود رسید، میزان مصرف سالانه ۶۰ میلیون قوطی بود که دلیل آن هم یارانه‌ای بودن شیر خشک شناخته می‌شد. هر زمان کالایی یارانه‌ای می‌شود قطعا مصرف غیرمجاز پیدا می‌کند.

این فعال صنفی تصریح کرد: قیمت شیر خشک در حال حاضر از قیمت یک قوطی کنسرو پایین‌تر است؛ از همین رو طبیعی است که به سمت مصرف غیردرست (در بخش لبنیات) و یا قاچاق برود و به مصرف نوزادان نرسد.

فروش عمده شیر خشک به سودجویان توسط داروخانه‌ها

تحویل‌زاده تصریح کرد: در حال حاضر برخی از سودجویان اقدام به خرید شیر خشک به صورت انبوه از داروخانه‌ها می‌کنند.

او در ادامه به افزایش نظارت‌ها برای جلوگیری از فروش انبوه شیر خشک خبر داد و گفت: قرار است که پروسه ثبت سفارش توسط داروخانه‌ها در سامانه تیتک صورت بگیرد و از این پس نیز داروخانه بر اساس کد ملی اقدام به فروش شیر خشک به خانواده‌هایی که دارای نوزاد هستند، کنند.

دبیر انجمن شیر خشک ایران خاطرنشان کرد: در حال حاضر قیمت شیر خشک در ایران زیر یک دلار است، در حالی که قیمت شیر خشک در خارج از کشور بالای ۳.۵ دلار است؛ بدین ترتیب این فرصت برای سودجویان فراهم شده تا اقدام به قاچاق آن به خارج از کشور کنند.

وی با بیان اینکه عمده شیر خشک ایران به عراق، پاکستان و افغانستان قاچاق می‌شود، تشریح کرد: با توجه به افزایش قیمت مواد غذایی در داخل کشور مانند برنج، خانواده بیشتر ترجیح می‌دهند دو سال کامل را به کودکان خود شیر خشک بدهند.

او افزود: اما در گذشته به دلیل اینکه قیمت شیر خشک آزاد بود، بیشتر خانواده ترجیح می‌دادند در اولین فرصت نوزادان خود را به سمت غذای سفره هدایت کنند.

قیمت شیر خشک باید واقعی شود

دبیر انجمن شیر خشک ایران به ضرورت واقعی‌سازی قیمت شیر خشک تاکید و خاطرنشان کرد: در حال حاضر کارخانه‌ها سه شیفت و با زیان در حال تولید هستند. ما بارها تاکید کرده‌ایم که تفاوت قیمت هر زمان بیشتر شود در پی آن قاچاق نیز افزایش خواهد یافت.

او پیشنهاد داد که حدود پنج سال قیمت شیر خشک را آزاد کنند تا جلوی قاچاق گرفته و از طرفی مصرف آن منطقی شود.