احتمالا برای شما هم پیش آمده که برای فروش سکه به طلافروشی مراجعه کنید و طلافروش سکه را با مبلغی کمتر از شما خریده باشد؛ برای مثال اگر قیمت روز سکه ۱۴میلیون تومان است، طلا فروش با مبلغ ۱۳میلیون و ۸۰۰ هزار تومان آن را از شما خریده باشد.
اقتصادسنج؛ احتمالا برای شما هم پیش آمده که برای فروش سکه به طلافروشی مراجعه کنید و طلافروش سکه را با مبلغی کمتر از شما خریده باشد؛ برای مثال اگر قیمت روز سکه ۱۴ میلیون تومان است، طلا فروش با مبلغ ۱۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان آن را از شما خریده باشد. در این مطلب به این موضوع که کدام نوع سکه برای سرمایه گذاری بهتر است؟ و تفاوت سکه ها در چیست؟ خواهیم پرداخت.
اگر به طلافروشی‌های مختلف مراجعه کنید، احتمالا این مبلغ متغیر خواهد بود؛ حال سوالی که مطرح می‌شود، این است که آیا چنین کاری منطقی و قانونی است یا خیر؟ آیا طلافروشان حق دارند سکه را با قیمتی کمتر از قیمت روز از شما بخرند؟
در بازار محصولات مختلف، شاید تنها طلا باشد که قیمت خاص و مشخصی دارد. قیمت بازار‌های داخلی بر اساس انس جهانی و قیمت ارز در کف بازار تعیین می‌شود و هرکسی نمیتواند بر اساس نظر شخصی خویش قیمت را لحاظ کند.
پس هنگام فروش، با توجه به قیمت روز سکه از شما خریداری می‌کنند و می‌توانند با تفاوت ۲۰ تا ۶۰ هزار تومان کمتر از قیمت روز، سکه را از شما بخرند؛ نه بیشتر.
خرید سکه از صرافی و طلا فروشی مشمول مالیات می‌شود یا خیر؟
خریداران سکه از بانک مرکزی از سال ۱۳۹۷ مشمول پرداخت مالیات هستند که خریداران سکه در سال گذشته تا پایان ۱۵ تیرماه سال جاری باید مالیات متعلقه بپردازند و اگر مالیات خود را در این مدت نپردازند، به مالیات متعلقه آن‌ها به ازای هر ماه دیرکرد معادل ۲.۵ درصد جریمه اضافه می‌شود.
همچنین، مؤدیانی که امکان پرداخت مالیات مقطوع را به صورت کامل تا ۱۵ تیر سال جاری ندارند، مالیات آن‌ها حداکثر تا چهار ماه به صورت مساوی قسط بندی می‌شود.
طبق دستورالعمل، کسی که بیش از پنج تا ۱۵ سکه از بانک مرکزی بخرد، باید به ازای هر قطعه سکه ۹۶۰ هزار تومان مالیات پرداخت کند و نسبت به مازاد ۱۵ تا ۲۵ سکه به ازای هر قطعه باید معادل یک میلیون و ۲۸۰ هزار تومان مالیات بپردازد.
علاوه بر این، نسبت به مازاد ۲۵ تا ۱۰۵ سکه به ازای هر قطعه باید معادل یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات پرداخت شود که نکته قابل توجه درباره مالیات سکه، افزایش قابل توجه رقم آن و کاهش سطح معافیت مالیاتی است.
در این راستا، تمامی اشخاص حقیقی خریدار سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۹۹ نسبت به دریافت حداکثر (۱۰۵) قطعه سکه اقدام کرده‌اند، باید حداکثر تا پایان ۱۵ تیر ماه سالجاری با مراجعه به سامانه عملیات الکترونیک مودیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی my.tax.gov.ir نسبت به پرداخت مالیات متعلقه اقدام کنند.
همچنین، برای اینکه از مشمولیت خود برای پرداخت مالیات خرید سکه از بانک مرکزی اطلاع پیدا کنید، باید ابتدا در سامانه عملیات الکترونیک مودیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir ثبت نام کنید و اگر با درج کد ملی خود در این سامانه شما مشمول پرداخت مالیات باشید، به شما اعلام می‌شود.
سپس باید به سامانه پرداخت مالیات مقطوع و انتخاب تعداد اقساط مراجعه و مالیات خود را براساس سررسید قبوض پرداخت کنید.
علاوه بر این، کسانی که در سال ۱۳۹۸ سکه خریده‌اند، اما مالیات آن را نپرداخته‌اند نیز در صورتی که بیشتر از ۱۸۵ سکه خریده باشند، می‌توانند امسال اظهارنامه پر کنند و کسانی که کمتر از ۱۸۵ سکه خریداری کرده باشند نیز می‌توانند طبق دستورالعمل سال ۱۳۹۸ مالیات خود را بپردازند که برای اطلاع از دستورالعمل سال ۱۳۹۸ می‌توانید به لینک سایت مراجعه کنید.
در صورتی که سکه‌های خریداری شده به سرقت بروند، هر ادعایی در این زمینه باید مستدل و مستند به مدارک و شواهد متقن و روشن باشند. به ویژه در خصوص دارایی‌هایی که بیم ادعا‌های متقلبانه وجود دارد، این مستندات مدارک و شواهد باید قدرت اقناع کنندگی بسیار بالایی را برای حسابرسان مالیاتی داشته باشد.
از کجا سکه بخریم؟
خریداران سکه توجه داشته باشند حتما سکه را از رسته سکه فروشان و واحد‌هایی که دارای جواز سکه فروشی و جواز کسب از اتحادیه طلا و جواهر تهران هستند، خریداری کنند.
مردم همچنین دقت کنند کارت وکیوم سکه خریداری شده متعلق به همان واحد صنفی باشد و هولوگرامی که اتحادیه در اختیار سکه‌فروشان می‌گذارد حتما روی سکه باشد.
با اشاره به فعالیت حدود ۷۰۰ سکه‌فروش در سطح شهر تهران به هیچ‌عنوان از واحد‌های طلافروشی سکه خریداری نکنید به دلیل آنکه واحد‌های طلا فروشان حق وکیوم سکه را ندارند و خریداران دچار مشکلات متعددی می‌شوند.
وقتی طلافروشی سکه‌ای را از شخصی خرید می‌کند بدون آنکه کارشناسی شود که آن سکه بانکی است یا غیربانکی به مشتری بعدی می‌فروشد و در این میان هیچ مدرکی هم ردو بدل نمی‌شود و مشکلات بعدی پیش می‌آید.
کدام نوع سکه برای سرمایه گذاری بهتر است؟
اگر شک دارید که طلا بخرید یا سکه، بهترین کار این است که رفتار سکه و طلا را در سال‌های گذشته و اخیر بررسی کنید. طلا همواره شامل کارمزد است و اگر طلای زینتی خریداری کنید، باید اجرت ساخت آن را بپردازید؛ بنابراین درنهایت هزینه‌ای بیشتر از ارزش واقعی طلا می‌پردازید و هنگام فروش نیز هزینه کارمزد به شما تعلق نمی‌گیرد.
چهار نوع سکه رایج در بازار امروز کشورمان وجود دارد:
- سکه تمام بهار آزادی
- نیم سکه بهار آزادی
- ربع سکه بهار آزادی
- سکه گرمی
سکه طرح قدیم یا بهار آزادی چیست؟
به تمامی سکه‌هایی که از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۷۰ ضرب شده‌اند، سکه بهار آزادی یا سکه طرح قدیم می‌گویند. در اولین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، سکه‌های طلا با نام حضرت علی (ع) و عبارت بانک ملی ایران در یک‌طرف و تصویر حرم امام رضا (ع) و عبارت اولین بهار آزادی در طرف دیگر ضرب شد.
سکه طرح جدید یا امامی چیست؟
ضرب سکه طرح جدید یا سکه امامی که از سال ۱۳۷۰ شروع شد و ادامه دارد. در یک طرف آن تصویر بنیان گذار جمهوری اسلامی و در طرف دیگر تصویر بارگاه امام رضا قرار گرفته است. نرخ تعیین کننده قیمت بازار، قیمت سکه طرح جدید است که بر روی سایر سکه‌ها مانند نیم سکه، ربع سکه و سکه یک گرمی تاثیر می‌گذارد.
سکه امامی بخریم یا بهار آزادی؟
این دو سکه از نظر وزن و عیار طلا هیچ فرقی با هم ندارند و فقط سال ضرب آن‌ها متفاوت است. هر دو سکه امامی و بهار آزادی عیار ۹۰۰ و وزن ۸.۱۳ گرمی دارند. اختلاف قیمت سکه طرح جدید و قدیم در بازار به رفتار خریداران و بالا بودن تقاضا برای خرید سکه طرح جدید برمی گردد و دلیل دیگری ندارد.
با مقایسه روند ارزش ریالی سکه‌ی بهار آزادی در مقایسه با سکه امامی متوجه می‌شویم که سکه امامی تا یک و نیم برابر بیشتر از سکه تمام بهار آزادی افزایش قیمت داشته است، در نتیجه برای خریداران و صاحبان خود، سود بیشتری دارد.
سکه گرمی چیست؟
سکه یک گرمی از سال ۱۳۹۰ به بعد ضرب شد. با افزایش قیمت سکه بسیاری از مردم برای هدیه دادن در مناسبت‌های مختلف به خرید سکه پارسیان روی آوردند؛ بنابراین بانک مرکزی تصمیم گرفت سکه‌ای جدید با عیار بیشتر نسبت به سکه پارسیان ضرب کند. حباب قیمت سکه گرمی بسیار زیاد است، بنابراین برای سرمایه گذاری مناسب نیست.
عیار سکه یک گرمی ۲۲ است، در حالیکه عیار سکه پارسیان ۱۸ است. برخلاف سایر سکه‌های رایج در بازار، تاریخ ضرب بر روی سکه‌های گرمی حک نشده است.
سکه پارسیان چیست و بهترین مارک سکه پارسیان کدام است؟
سکه پارسیان در حقیقت یک قطعه طلاست و سکه محسوب نمی‌شود. اما چون ظاهر آن شبیه سکه است، مردم آن را به عنوان سکه پارسیان میشناسند. این سکه‌ها وزن ثابتی ندارند، بنابراین روی جعبه پرس آن‌ها وزن درج شده است. وزن‌های متداول سکه‌های پارسیان به این صورت است: ۵۰ سوتی، ۱۰۰ سوتی، ۱۵۰ سوتی، ۲۵۰ سوتی، ۳۰۰ سوتی، ۵۰۰ سوتی، ۱ گرمی، ۱.۵ گرمی و ۲ گرمی؛ و عیار آن ۷۵۰ یا ۱۸ عیار است. این سکه‌ها بیشتر برای هدیه دادن محبوب شده اند.
بهترین مارک سکه پارسیان باید این ویژگی‌ها را داشته باشد:
۱. عیار سکه پارسیان در آن درج شده باشد.
۲. وزن آن به صورت دقیق لحاظ شود.
۳. وزن کسری یا اضافه بودن به صورت تقریبی تعیین گردیده باشد.
۴. سکه دارای هولوگرام باشد.
۵. آدرس و مشخصات واحد تولید در آن درج شده باشد.
قیمت سکه پارسیان = وزن سکه پارسیان * قیمت روز طلا ۱۸ عیار
فرق سکه بانکی و سکه غیربانکی چیست؟
وزن، شکل، عیار و بسته بندی سکه چهار عامل مهم و تعیین کننده برای تشخیص سکه بانکی از غیر بانکی است. وزن سکه‌های غیر بانکی دقیق نبوده و معمولآ کمتر می‌باشد. شکل سکه‌های بانکی و غیر بانکی را زمانی که در کنار همدیگر قرار دهیم قابل تشخیص هستند.
عیار سکه‌های بانکی از سکه‌های غیربانکی بیشتر است. سکه‌های غیر بانکی بسته بندی ندارند و آدرس روی آن درج نشده، در حالی که سکه‌های بانکی بسته بندی می‌شوند و روی آن‌ها تبلیغات نیز انجام می‌شود.
سکه‌های غیربانکی حباب قیمتی ندارند، اما توصیه می‌کنیم سکه‌های بانکی بخرید تا موقع فروش مشکلی برایتان پیش نیاید.
ربع سکه بخریم یا نیم یا تمام؟
اگر بازدهی انواع سکه را بررسی کنیم، نتیجه نشان میدهد که سکه‌هایی با قیمت پایین‌تر (مثل سکه‌های گرمی و نیم سکه) افزایش قیمت بیشتری در کوتاه مدت و بلندمدت داشته اند. اما سکه تمام بهار آزادی ضرب سال ۸۶ بالاترین قیمت سکه را در بین انواع دیگر سکه دارد؛ و سرمایه گذاران معتقدند این سکه بهترین انتخاب برای سرمایه گذاری در بازار سکه است. حباب سکه نیز براساس قیمت این سکه تعیین می‌شود.
- تمام سکه بهار آزادی با عیار ۹۰۰ و وزن ۸.۱۳ گرمی
- نیم سکه بهار آزادی با عیار ۹۰۰ و وزن ۴.۰۷ گرمی
- ربع سکه بهار آزادی با عیار ۹۰۰ و وزن ۲.۰۳ گرمی
- سکه یک گرمی بهار آزادی با عیار ۹۰۰ و وزن ۱.۰۱ گرمی
بهترین نوع سکه برای سرمایه گذاری کدام است؟
نوسان قیمتی: نوسان قیمت سکه تمام بهار آزادی نسبت به سایر سکه‌ها بیشتر است و هر چقدر نوسان قیمتی بیشتر باشد، سود نیز میتواند بیشتر شود.
تقاضا: تقاضا برای سکه‌های طرح جدید نسبت به سایر سکه‌ها بیشتر است و در بین آن‌ها ربع سکه که قیمت پایین تری دارد پر تقاضا‌تر است. البته تقاضای سکه تمام بهار آزادی نیز در بازار قابل توجه است.
حباب قیمتی: حباب قیمتی سکه گرمی نسبت به سایر سکه‌ها بیشتر است؛ بنابراین ریسک سرمایه گذاری آن نیز بیشتر است.
رفتار قیمت: باید نمودار رفتار قیمتی گذشته را بررسی کرد. در کوتاه مدت سرمایه گذاری روی سکه یک گرمی و ربع سکه مناسب‌تر است و در طولانی مدت همه انواع سکه‌ها سود ده هستند.
هنگام خرید سکه به چه نکاتی توجه کنیم؟
- نوسان قیمت سکه تمام از سایر سکه‌ها بالاتر است.
- حباب سکه گرمی نسبت به ربع سکه، نیم و حتی تمام سکه بسیار بالاتر است.
- آخرین سکه امامی ضرب شده، به صورت معمول بالاترین تقاضا در بازار را به خود اختصاص میدهد.
- تاریخ ضرب تمامی انواع سکه‌های جدید، باید از سال ۱۳۸۶ به بعد باشد، وگرنه در زمان فروش، طلا فروشان با قیمت پایین تری از شما خریداری خواهند کرد.
سکه تاریخ پایین بخریم یا نه؟
یادتان باشد برای خرید سکه به سال ضرب آن توجه کنید. تاریخ ضرب سکه‌ها در قیمت سکه‌های طرح جدید تأثیر می‌گذارد، اما بر روی سکه‌های طرح قدیم بی‌تأثیر است. بالاترین قیمت سکه مربوط به سکه تمام بهار آزادی ضرب سال ۸۶ است.
آیا قیمت سکه وکیومی و باز با هم تفاوت دارد؟
در خرید و فروش سکه هیچ تفاوت قیمتی بین سکه باز و سکه بسته بندی شده وجود ندارد. شاید مردم تصور کنند که سکه وکیوم شده اعتبار بیشتری دارد، اما این تفکر صحیح نیست و در معاملات تفاوتی بین دو سکه وجود ندارد.
اما برای واحد‌های صنفی دارای مجوز فروش سکه وکیوم‌دار با هولوگرام اجباری شده است و آن هولوگرام تضمین اصل بودن سکه است. به طور کلی سکه وکیوم شده بانکی (با وکیوم سالم!) مطمئن‌ترین و امن‌ترین روش خرید سکه است.
حباب سکه چیست و چطور ایجاد می‌شود؟
احتمالا تاکنون واژه حباب به گوشتان خورده است. در بازار‌های مالی گاهی وقت‌ها با حباب روبرو می‌شویم. اگر بخواهیم به زبان ساده حباب را تعریف کنیم، باید بگوییم حباب یعنی اختلاف قیمت یک دارایی در بازار با ارزش ذاتی آن. وقتی شرایطی پیش می‌آید که مردم برای خرید یک کالا یا خدمات یا دارایی صف بکشند یا از آن استقبال کنند، قیمت آن در آن منطقه بالا می‌رود.
این افزایش قیمت ناشی از فشار تقاضاست نه این که قیمت ذاتی آن بالا رفته باشد. به این ترتیب اختلاف قیمت یک کالای مورد معامله با مقداری که ارزش داشت برای آن پرداخت کنیم، فاصله پیدا می‌کند. در مورد طلا، این اختلاف و حباب در واقع در مقایسه با ارزش طلای مورد مبادله در جهان سنجیده می‌شود.
فرمول محاسبه حباب سکه
با توضیحی که دادیم حالا می‌خواهیم به فرمول محاسبه حباب سکه بپردازیم. گفتیم حباب به معنی اختلاف قیمت معاملاتی و ارزش ذاتی سکه است؛ بنابراین فرمول محاسبه حباب سکه به این صورت درمی‌آید که ارزش طلای معادل یک سکه را برحسب دلار بازار آزاد به دست بیاوریم و با قیمت مورد معامله در بازار داخلی مقایسه نماییم. در زیر فرمول محاسبه ارزش ذاتی سکه را مشاهده می‌کنید:
به فرمول بالا مقدار اندکی هم به عنوان حق ضرب سکه اضافه می‌شود. این مقدار چیزی در حدود ۵ هزار تومان است.
سکه امامی بخرم یا ربع سکه؟
با توجه به فرمولی که در بالا دیدیم، کافی است وزن را همان طور که گفته شد برحسب نیم سکه یا ربع سکه یا سکه امامی قرار دهیم. سپس نرخ دلار در بازار آزاد و قیمت هر اونس طلا را نیز در معادله جای می‌دهیم. به عنوان مثال برای هر سکه امامی که ۸.۱۳۳ گرم است، با فرض دلار ۴۱ هزار تومانی و قیمت جهانی ۱۸۸۹ دلاری خواهیم داشت: که تقریبا برابر است با ۱۸ میلیون و ۲۳۰ هزار تومان. این در حالی است که قیمت معاملاتی سکه امامی در بازار (در ۲۱ دی ۱۴۰۱) حدود ۲۱ میلیون تومان است. به این ترتیب، سکه امامی حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان حباب دارد.
تکرار همین فرمول برای سکه‌های مختلف با وزن‌های متفاوت نشان میدهد حباب برای نیم سکه حدود ۳ میلیون تومان، برای ربع سکه بیش از ۳.۵ میلیون تومان و برای سکه یک گرمی بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.
با این حساب‌ها، در این شرایط مشخص می‌شود که سکه امامی بخرم، ربع سکه بخرم یا سکه گرمی؟
