اقتصادسنج؛ فصل سرد سال به میانه رسید و در حالی که شاهد رالی دسته‌جمعی بازار بودیم که گزینه‌های سفته‌بازی با اختلاف گوی سبقت را از بورس ربودند. زمستان به نیمه رسید و ۴۵ روز از سردترین فصل سال در حالی سپری شد که افزایش انتظارات تورمی به رالی دسته‌جمعی بازارها انجامیده و در این میان سکه توانسته گوی سبقت را از دیگر رقبایش برباید.

آنگونه که بررسی‌ها نشان می‌دهد سکه امامی در نیمه نخست زمستان حدود ۳۳ درصد گران‌تر شده تا با وجود حباب بیش از ۴میلیون تومانی همچنان در میان صاحبان پول پرطرفدار باشد. این در حالی است که دلار به عنوان یک سیگنال دهنده تاریخی به بازار سکه، با اختلاف نسبت به این مسکوک ارزشمند، در نیمه نخست زمستان، تنها ۱۳.۴ درصد افزایش قیمت را تجربه کند. واقعیت این است که محدودیت‌های کمتر معاملاتی در بازار سکه نسبت به دلار و دخالت‌ کمتر سیاستگذار در آن سبب شده تا بیشتر مورد توجه صاحبان سرمایه قرار گیرد.

در میان دیگر کالاها، خودروهای داخلی در ۴۵ روز ابتدایی زمستان ۱۰.۴ درصد گران‌تر شده‌اند و در رتبه آخر نیز شاخص‌های بورسی جای می‌گیرند. آمارها حکایت از رشد ۹.۴ درصدی شاخص هم‌وزن بورس در ۱.۵ ماه سپری شده از فصل سرد سال دارد. شاخص کل اما با ۴.۱ درصد افزایش ارتفاع، جایگاه بعدی را به خود اختصاص داده است.

بازار سکه؛ بازار برنده از ابتدای ۱۴۰۱

اگر نگاهی به بازدهی بازارها از ابتدای سال جاری تا پایان نیمه نخست زمستان بیندازیم، به رشد بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت سکه امامی برخورد می‌کنیم. قیمت دلار نیز در این بازار زمانی ۷۱.۱ درصد افزایش یافته و خودروهای داخلی نیز ۶۶.۱ درصد گران‌تر شده‌اند. در بازار سهام به عنوان یک بازار مولد اما شاخص هم‌وزن ۴۰ درصد و شاخص کل تنها ۱۴ درصد افزایش ارتفاع داده است.

سفته‌بازی برنده شد

بازارها همواره نسبت به وقایع پیش‌نگر بوده و به اصطلاح فعالان مالی، سرمایه‌گذاران آینده را خریداری می‌کنند. از این رو می‌توان با رصد حال و هوای فعلی بازارها و رفتارشناسی فعالان آن‌ها، به وضوح آینده را دید و جهت‌یابی کرد. به این معنی که نه‌تنها اخبار و تحولات گذشته اقتصادی و سیاسی تاثیر خود را بر روند بازارها و رفتار معامله‌گران گذاشته، بلکه تحولات مورد انتظار نیز به طور همزمان بر بازار تاثیرگذارند. به عبارتی فعالان بازارها با پیش‌نگری تحولات آتی، آن را با وزن زیادی وارد تحلیل‌های خود می‌کنند.

بالا بودن انتظارات تورمی را می‌توان اصلی‌ترین منشا تکاپوی صاحبان پول و رشد قیمت دارایی‌ها عنوان کرد. سرمایه‌گذارانی که برای حفظ ارزش پول در دست خود و در امان ماندن از گزند تورم به هر دری می‌زنند. ضمن آنکه به نظر می‌رسد صاحبان سرمایه انتظار ندارند که در آینده نزدیک تورم مسیری کاهشی را در پیش بگیرد و همین عامل رشد دسته‌جمعی و یکپارچه بازارها در ماه‌های گذشته به شمار می‌رود.

با این حال رشد بازارهای سفته‌بازی متناسب با رشد تورم و انتظارات تورمی است اما رشد بازار مولدی همچون بورس متناسب با تورم به اضافه رشد است و به همین دلیل در بلندمدت که همزمان رشد و تورم وجود داشت شاهد سبقت بورس از بازارهای سفته‌بازی بودیم. در حال حاضر اما وضعیت متفاوت است. پیش افتادن بازارهای سفته‌بازی (شامل بازار ارز، طلا، مسکن و خودرو) از بورس (سرمایه‌گذاری) در کسب بازدهی حکایت از انتظار برای یک رشد منفی دارد.

انتظار برای رشد منفی را می‌توان به طور خاص در روابط خارجی به ویژه تحریم‌ها و برجام جستجو کرد. متغیری که چشم‌انداز آتی آن از نظر بسیاری از فعالان اقتصادی تیره و تار بوده و امید چندانی نیز به رفع تحریم‌ها و احیای توافق هسته‌ای حداقل در آینده نزدیک وجود ندارد. این مهم چشم‌انداز اقتصادی و در نتیجه رشد را منفی کرده است. ضمن آنکه قانون‌گذاری و رگولاتوری که همان سیاست‌گذاری داخلی است نیز دورنمای چندان مطلوبی ندارد.