اقتصادسنج؛ با رسیدن سود خرید دلار سهمیه‌ای به ۱۰ میلیون تومان، رکورد حجم معاملات ارز توافقی شکسته شد. بیشتر شدن شکاف دلار توافقی با آزاد، سود خرید دلار با کارت ملی را افزایش داد.

بررسی داده‌های بازار متشکل ارزی نشان می‌دهد که روز گذشته حجم معاملات دلار توافقی با گذر از مرز ۲۷ میلیون دلار، رکوردی جدید ثبت کرده است.

از اواخر شهریورماه که بازار متشکل ارز داده‌های معاملات دلار توافقی را منتشر می‌کند به طور متوسط در این بازار روزانه میلیون دلار معامله می‌شود. در مجموع هم طی حدود سه ماه و نیم اخیر مجموعا ۱.۳ میلیارد دلار توافقی معامله شده است.

خریداران دلار میلیونی شدند؟

معاملات دلار توافقی به این صورت است که صرافی‌های مجاز بر اساس میزان سفارش‌های خرد ثبت شده توسط خریداران دلار با کارت ملی اقدام به خرید ارز می‌کنند. به این ترتیب می‌توان حجم معاملات دلار توافقی را برابر با حجم خریدهای دلار سهمیه‌ای با کارت ملی دانست. هر فرد در طول سال می‌تواند حدود ۲۱۰۰ دلار به صورت مجاز و از طریق کارت ملی خریداری کند. به این ترتیب اگر فرض کنیم که خریداران به طور متوسط حدود ۱۰۰۰ دلار از سهمیه خود را خریداری کرده باشند، با توجه به معامله ۱.۳ میلیارد دلار در این سامانه، می‌توان گفت که حداقل یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر طی حدود سه ماه گذشته دلار سهمیه‌ای خود را دریافت کرده‌اند.

یارانه بگیریم یا دلار یارانه‌ای؟

دلار سهمیه‌ای از همان ابتدا قیمتی پایین‌تر از بازار آزاد داشت. این اختلاف قیمت مدت‌ها حدود ۱۰۰۰ تومان بود و سود خرید دلار سهمیه‌ای نسبت به بازار غیررسمی هم حدود ۲ میلیون تومان بود.

اما دو اتفاق بازار دلار با کارت ملی را داغ کرد. نخست تداوم و شدت گرفتن التهاب بازار ارز که باعث افزایش تقاضا در کل بازار شد و سپس بیشتر شدن شکاف دلار توافقی با آزاد بود که سود خرید دلار با کارت ملی را افزایش می‌داد.

اوج تقاضای خرید دلار سهمیه‌ای هم در نیمه نخست آبان بود که قیمت ارز به سرعت افزایش می‌یافت و اختلاف دلار توافقی با بازار آزاد هم مدام بیشتر می‌شد. در نهایت در ۱۱ آبان با رسیدن سود خرید ۲۰۰۰ دلار سهمیه‌ای به ۶ میلیون تومان رکورد معامله بیش از ۲۶.۵ میلیون دلار ارز توافقی در بازار متشکل ارزی شکسته شد. بعد از این اتفاق بود که اخباری منتشر شد مبنی بر احتمال قطع یارانه کسانی که با کارت ملی اقدام به خرید ارز می‌کنند.

همین خبر ناگهان تقاضا را در بازار متشکل کاهش داد و البته به بخش‌های غیرشفاف‌تر مثل بازار طلا، بازار غیررسمی ارز و حتی بازارهایی مثل خودرو هدایت کرد. دو روز بعد از اعلام این خبر تقاضای دلار توافقی با رسیدن به حدود ۵ میلیون دلار، افت ۸۰ درصدی را تجربه کرد.

اما با تداوم التهاب ارزی دوباره تقاضا برای خرید دلار سهمیه‌ای بیشتر شد تا نهایتا در روز گذشته رکوردی جدید ثبت کرد. به این ترتیب به نظر می‌رسد اختلاف ۱۰ میلیون تومانی خرید ۲۰۰۰ دلار با کارت ملی در قیاس با خرید دلار از بازار آزاد باعث شده تا بسیاری از افرادی که پیش‌تر نگران قطع شدن یارانه ۳۰۰ هزار تومانی خود بودند برای کسب سودی که حالا به اندازه نزدیک به ۳ سال یارانه شده است، اقدام به خرید دلار کنند.

فردای اقتصاد/