اقتصادسنج |شنبه ۱۴۰۱/۱۱/۰۱ که بسیاری به دلیل رند بودن تاریخ آن را خوش یمن می دانستند، بیشتر از آنکه برای مردم خوش یمن باشد برای دلار خوش شانسی آورد و تفاوت قیمت خرید و فروش دلار در بازار آزاد به هزار تومان رسید.

سال ۱۴۰۱ را قطعا باید سال موج سواری دلار نامید. موج سواری که نه به خودش استراحت داد نه به مردم. پس از آنکه محمدرضا فرزین در روز هشتم دی ماه پشت سکان هدایت بانک مرکزی نشست قیمت دلار در رکورد بی سابقه خود به سر می برد اما پس از انتشار خبر حضور او در بانک مرکزی در حالی که چارت تکنیکال دلار نیز خبر از اصلاح قیمت دلار می داد قیمت دلار با اصلاح ۱۵۰۰ تومانی در کانال ۴۰ هزار تومان قرار گرفت.

اما این اصلاح قیمت ۲۰ روز بیشتر دوام نیاورد و دلار از تاریخ ۲۷ دی ماه از قطار پیشرفت پیاده شده، سوار هواپیمای پیشرفت شد و همچنان نیز در حال اوج گرفتن است. بررسی های نشان می دهد که امروز با وجود بالا رفتن قیمت دلار، خریدار وجود دارد اما فروشنده بسیار کم است و در عین حال تفاوت عدد خرید و فروش دلار نیز تا لحظه نگارش این گزارش به هزار تومان رسیده است. این تفاوت قیمت دلار در بازار آ زاد با دلار نیمایی به ۱۶ هزار تومان رسیده است. اکنون پرسش مهم اینجاست که دلیل افزایش قیمت دلار چیست؟

حباب سکه

حباب قیمت سکه همواره یکی از تعیین کننده ترین سیگنال های افزایش قیمت دلار بوده است. قیمت سکه در بازار، قیمت اونس جهانی، حق الضرب بانک مرکزی از اعداد تعیین کننده عدد حباب سکه هستند. یک ماه پیش از تنش اخیر قیمت دلار نیز، محاسبه نرخ دلار سکه خبر از افزایش قیمت دلار می دادند. هفته گذشته نیز محاسبه قیمت دلار سکه، نشان از افزایش قیمت دلار در بازار آزاد داشت.

تشدید تحریم ها علیه ایران

سیگنال های بین المللی همواره از اثرگذارترین دلایل آشفتگی بازار ارز بوده اند. اتحادیه اروپا در آخرین اقدام مداخله جویانه علیه ایران، رای به تحریم سپاه پاسداران به عنوان یکی از مهمترین نهادهای نظامی ایران داد. پیام این تحریم برای بازار داخلی، منزوی تر شد ایران در عرصه بین المللی بوده و همین امر موجب عدم اعتماد بازار به ریال و رفتن سرمایه ها به سمت خرید ارز و طلا شده است.

البته اتحادیه اروپا در عین حال به بازنگشتن به برجام رای منفی داد که این خبر همچنان می تواند امید را به بازار ارز برگداند.

تفاوت نرخ ارز نیمایی با بازار آزاد

یکی از مهمترین مواردی که همواره فساد زا بوده و موجب بهم ریختگی بازار شده، دو نرخی بودن ارز بوده است. تصمیمی که سال گذشته برای تغییر آن از واژه «جراحی اقتصادی» یاد کرد و رای به حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی داد اما با نشستن محمدرضا فرزین بر مسند ریاست کل بانک مرکزی، مجددا این تصمیم بازگشت اما این بار با نرخ دلار ۲۸هزار ۵۰۰ تومانی. محاسبه تفاوت این نرخ طبیعتا دلیلی برای بالا رفتن قیمت دلار بوده، چرا که صادرکنندگان با توجه به این میزان تفاوت نرخ رغبتی به بازگرداندن ارز به بازار ندارد در عین حال واردکنندگان از این میزان تفاوت نرخ سود بسیار کلانی می برند.

با اینکه پیش از این گفته شده بود که تعیین کنندگان نرخ ارز ادمین چند کانال تلگرامی خارج از ایران هستند اما به نظر می رسد آنچه واقعیت دارد این است که سیاست های اجرایی دولت چه در عرصه بین المللی و چه در عرصه داخلی، مهمترین دلیل آشفتگی نرخ ارز است.

فراز/