قیمت دلار امروز در حالی به انتظار مسیر تازه خود در آذرماه نشسته است که طی هشتمین ماه سال، روند ویژه‌ای را طی نکرد و در کف کریدور پنجم درجا زد. دیروز در نخستین روز آذرماه، قیمت دلار روی رقم 50 هزار و 100 تومان بسته شد. اما آیا قرار است دلار آذرماه را هم مانند آبان، بدون تحرک و منفعل طی کند؟
اقتصادسنج| قیمت دلار امروز در حالی به انتظار مسیر تازه خود در آذرماه نشسته است که طی هشتمین ماه سال، روند ویژه‌ای را طی نکرد و در کف کریدور پنجم درجا زد. دیروز در نخستین روز آذرماه، قیمت دلار روی رقم 50 هزار و 100 تومان بسته شد. اما آیا قرار است دلار آذرماه را هم مانند آبان، بدون تحرک و منفعل طی کند؟
قیمت دلار روز گذشته با کاهش ۲۰۰ تومانی در رقم ۵۰ هزار و ۱۰۰ تومان معامله شد. به نظر می‌رسد دلار نسبت به کاهش بیشتر تمایل نشان می‌دهد؛ اما با هر بار کاهش، روند تقاضا صعودی می‌شود و اجازه افت بیشتر را نمی‌دهد. معامله‌گران معتقدند ریتم کاهشی این اسکناس علاوه بر خواست سیاست‌گذار به اخبار مساعدی که در روزهای گذشته مخابره شد، مربوط می‌شود.
مدیریت دلار با تکرار سیاست خبردرمانی
فردین آقابزرگی کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه مانورها و اخبار سیاسی در هفته‌های گذشته قیمت دلار را به صورت محدود کاهش داده است گفت: «این سیاست، تکراری است و در گذشته نیز شاهد تاثیر لحظه‌ای و مقطعی چنین اقداماتی بر بازار ارز بودیم. باید توجه داشت، چنین اقداماتی معیار اثرگذاری بر تعیین قیمت دلار نیست.»
وی افزود: «اخبار، تاثیر گذرایی بر قیمت دلار دارند. از زمانی که دلار در کانال ۲۷ هزار تومانی بود تا به امروز، بارها و بارها با موج سواری بر اخبار، هفته‌ها و حتی ماه‌ها بازار ارز را فریز کرده‌اند.» این کارشناس اقتصادی به قیمت دلار در سایر بازارها اشاره کرد و گفت: « فعلا بازار لوازم الکترونیک و خانگی، خودرو و کالاهای مصرفی در حال مبادله اجناسشان با دلار بالای ۶۵ هزار تومان هستند و به نظر می‌رسد هدف اصلی ارز نیز محدوده‌های مذکور است.»
کاهش محدود دلار
وی خاطرنشان کرد: «مانورهای سیاسی اثر خود را در بازار از دست داده است. با اخبار و شوک‌هایی که در حال حاضر شاهد آن هستیم دلار دو تا سه هزار تومان پایین آمده و این اثر قابل توجهی محسوب نمی‌شود.»
آقابزرگی در پاسخ به اینکه چه اقدامی از سوی بانک مرکزی منجر به کاهش واقعی قیمت دلار می‌شود، اظهار کرد: «کاهش حجم نقدینگی، رشد تولید ناخالص ملی و برقراری مناسبات در سطح عالی اقتصاد با سایر کشورهای دنیا عواملی هستند که می‌توانند قیمت دلار را در محدوده متعادل‌تری نگه دارد.»
وی افزود: «بانک مرکزی پیوسته تاکید می‌کند که سعی می‌کنیم اخبار و اطلاعاتی را منتشر کنیم که انتظارات تورمی کنترل شود. اما عدم تطابق بین کاهش نرخ قیمت کالاهای اساسی و مصرفی و عدم تطابق آن با قیمت دلار این موضوع را تایید می‌کند که فریز دلار صرفا یک مساله شفاهی، روانی و نمایشی است.»
نوسانات کاهشی بی‌اهمیت
سجاد بوربور، دیگر کارشناس و فعال اقتصادی هم با اشاره به اینکه نسبت سپرده‌های بلندمدت کاهش پیدا کرده و پول به سمت سپرده‌های دیداری حرکت کرده است، خاطرنشان کرد: «این یعنی بازار همچنان تورمی خواهد بود و انتظارات تورمی بالاست. باید توجه داشت اگر قیمت دلار به زیر کانال ۵۰ هزار تومانی برگردد، فعالان اقتصادی برای خرید دلار یا طلا هجوم می‌آورند و اجازه افت قیمت بیش از این مقدار را نمی‌دهند.»
وی توضیح داد: «بر اساس تورم ناشی از تفاضل رشد نقدینگی و رشد اقتصادی، قیمت دلار به کانال‌های بالاتر ورود می‌کند. از طرفی صادرات ما نیز نمی‌تواند به اندازه‌ای مناسب وارداتمان را پوشش دهد؛ به همین دلیل دولت مانند دهه ۸۰ توانایی سرکوب دلار را نخواهد داشت.»
بازه‌های زمانی تغییرات قیمت دلار
بوربور به بازه زمانی تغییرات قیمت دلار اشاره کرد و گفت: «فاصله کنونی قیمت دلار تا کانال‌های بالاتر در برخی مواقع طی دو تا سه هفته رخ می‌دهد و کاهش‌های قیمتی را نیز در روند افزایشی شاهد خواهیم بود. این توقف‌ها اهمیت زیادی ندارد و دلار تا ۴۰ درصد نیز جای رشد دارد.»
وی افزود: «پنج درصد بالاتر یا ۶ درصد پایین و دو درصد بالا، نوسان است و نباید فعال اقتصادی را گول بزند که ما ذره‌بین برداریم و ریز شویم که بگوییم مثلا ۶ درصد رقم زیادی است!»
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به اینکه روند صعودی دلار چگونه می‌تواند مهار شود گفت: «غیر از سرکوب دلار توسط دولت هیچ کاری از دست دولت برنمی‌آید. توجه داشته باشید ما دلار را باید به مثابه کالا در نظر بگیریم؛ مگر تورم روی همه کالاها و خدمات تاثیر نمی‌گذارد؟»
وی ریشه رشد نقدینگی را ناشی از کسری بودجه ساختاری دولت عنوان کرد و توضیح داد: «دولت مادامی که کسری بودجه ساختاری داشته باشد به هیچ عنوان نمی‌تواند نقدینگی را کنترل کند. در نتیجه تورم را نه تنها روی دلار بلکه بر قیمت همه کالاها شاهد خواهیم بود.»
کام شیرین سیاست‌گذار ارزی با جو مساعد اخبار
عبدالله مشکانی کارشناس اقتصادی با اشاره به جو مثبت اخبار در روزهای جاری و سرکوب قیمت دلار توسط سیاست‌گذار گفت: «فعلا جو اخبار مثبت است و دولت نیز عموما برای اینکه بتواند به مردم نشان دهد که قیمت‌ها را کنترل می‌کند تمایل به سرکوب نرخ ارز دارد.»
وی به آزادسازی بخشی از منابع ارزی ایران از عراق اشاره کرد و افزود: «قرار نیست این منابع به بازار ارز تزریق شود. اما جو روانی که در بازار ایجاد شده قیمت‌ها را پایین آورده است . باید توجه داشت این محدوده برای دلار پایدار نیست و ماندگاری کوتاه‌مدتی دارد.»
دلار سقف قیمتی را می‌شکند؟
آیا دلار در سال جاری سقف قبلی را خواهد شکست؟ مشکانی در پاسخ به این سوال گفت: «امسال بعید است که دلار سقف قبلی را رد کند. احتمالا در سال جاری همین منطقه ۵۰ تا ۵۱ هزار تومانی با اندکی افزایش یا کاهش برای این اسکناس حفظ می‌شود؛ اما با توجه به رشد نقدینگی احتمالا نیمه دوم سال آینده دلار سقف قبلی را خواهد شکست.»
وی با بیان اینکه اصل مشکل اقتصاد ایران رشد نقدینگی و رشد پایه پولی بالاست، خاطرنشان کرد: «چالش‌های پیش روی اقتصاد، متاثر از کسری بودجه است. کسری بودجه نیز متاثر از تحریم است. باید توجه داشت این موضوعات در اقتصاد کشور در کوتاه‌مدت قابل حل نیست. در کوتاه‌مدت نه مشکل کسری بودجه و نه فشاری که تحریم‌ها بر اقتصاد کشور آورده، هیچکدام مرتفع نمی‌شوند.»
این کارشناس اقتصادی افزود: «در صورت برداشته‌شدن تحریم‌ها اگر بخشی از منابع ارزی آزاد شود در کوتاه‌مدت می‌توان قیمت دلار را در کانال‌های پایین‌‌تر قیمتی دید؛ اما در میان‌مدت و بلندمدت قیمت ثابت نمی‌ماند.»
دلار سقف‌شکنی می‌کند؟
برزو حق‌شناس، دیگر کارشناس اقتصادی نیز با اشاره به ماندگاری دلار در کانال ۵۱ هزار تومانی طی هفته گذشته گفت: «با توجه به شرایط بازار، احتمال برگشت قیمت دلار به کف کریدور ۵۰ هزار تومانی بالا بود که در این صورت سمت تقاضا باید تقویت می‌شد.»
وی با تاکید بر اینکه تلاش بانک مرکزی برای شکستن محدوده ۵۱ هزار تومانی موفقیت‌آمیز بود، خاطرنشان کرد: «نهاد تصمیم‌گیر با ترزیق اخبار، کف ۵۱ هزار تومانی دلار را شکست و شاید بتواند در ادامه هفته با خبردرمانی این محدوده را برای اسکناس آمریکایی حفظ کند.»
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: «برخی خبرها نظیر دسترسی ایران به منابع آزادشده در عراق و معافیت‌هایی که اخبار آن در هفته گذشته منتشر شد، تکراری است و در گذشته نیز وجود داشته است؛ اما اینکه بانک مرکزی سعی دارد با خبرسازی بازار ارز را مدیریت کند، نگران‌کننده است.»
وی تصریح کرد: «از ابتدای سال نسبت به جریان‌سازی اخبار برای کنترل قیمت دلار هشدار داده شده و آنچه تا پیش از این اهرم کنترل بازارهای مالی بود در حال از دست رفتن است.» حق‌شناس قیمت دلار در هفته آینده را پیش‌بینی کرد و گفت: «فعلا برای آذرماه این احتمال وجود دارد که قیمت دلار بالای محدوده ۵۲ هزار تومان حرکت کند و به بازه ۵۴ تا ۵۵ هزار تومان نزدیک شود.»
وی پیش از این احتمال برگشت قیمت دلار به کف کریدور ۵۰ هزار تومانی را داده و گفته بود:«تحت تاثیر خبرهایی که از سوی بانک مرکزی تزریق می‌شود احتمال این وجود دارد که دلار در کف کانال ۵۰ هزار تومان نوسان کند و در ادامه به کانال ۵۱ هزار تومان برگردد.»
