اقتصادسنج؛ «آقایی در استانبول زندگی می‌کند که یک کانال دلار فردایی دارد و ساعت 8 شبِ تعطیل، قیمت ارز را تعیین می‌کند.» این جدیدترین خبر درباره مرجع تعیین نرخ دلار در ایران از زبان وزیر اقتصاد است.

خبری که وزیر اقتصاد دولت در آن صراحتا می‌گوید قدرت و توان یک مدیر کانال تلگرامی خارج‌نشین بیش از دولت و تیم اقتصادی است که مدام وعده کاهش قیمت دلار و تورم را می‌دهد.

البته این اولین باری نیست که دولت مرجعیت قیمت‌گذاری دلار را از خود سلب و به فرد دیگری نسبت می‌دهد. از سال 91 که جمشید بسم‌اله و چهارپایه معروفش عامل تعیین قیمت ارز اعلام شد تا دولت روحانی که به گفته معاون اول دولت، برخی دشمنان داخلی و خارجی شبانه قیمت دلار را دستکاری می‌کردند.

حالا در دولت رئیسی هم فردی در ترکیه نشسته و با یک کانال تلگرامی قیمت دلار را شبانه تغییر می‌دهد. اما نکته مهمی که هر سه دولت قبلی به آن جواب نداده‌اند این است که چرا دولتی به این بزرگی نمی‌تواند قیمت دلار را مدیریت کند، اما دلالی خرده‌پا در چهار راه فردوسی و یا مدیر کانالی در استانبول می‌تواند به سادگی قیمت ارز را دستکاری کند و آن را به جایی برساند که کار به برکناری رئیس کل بانک مرکزی برسد!

واکنش قابل توجه در این باره مربوط به داود سوری، اقتصاددان است که به احسان خاندوزی پیشنهاد کرده «شما هم یک کانال بزنید و قیمت فردایی خودتان را اعلام کنید تا قیمت را پایین بیاورید.»

مرضیه محمودی، سردبیر تجارت‌نیوز هم در واکنش به این گفته خاندوزی نوشت: «اگر یک فرد با یک کانال از ترکیه توان کنترل بازار ارز را دارد اما شما و تیم اقتصادی دولت چنین توانی ندارید، همگی استعفا کنید و اجازه دهید چنین فردی اداره اقتصاد را بر عهده بگیرد.»

قیمت دلار را چه کسی تعیین می‌کند؟

ناگفته پیداست که در بازار ایران، بزرگترین منابع ارزی در اختیار بانک مرکزی است و این نهاد پولی می‌تواند در برخی مواقع بازار را کنترل کند. البته این راهکار بر خلاف تصور دولت و وزرای پیشین آن نه ساده است و نه همیشه جواب می‌دهد. اما قطعا توان دولت برای تاثیرگذاری بر قیمت دلار، بیش از مدیر یک کانال تلگرامی است.

از طرف دیگر، سیاست‌های پولی و ارزی دولت پیش از این به گونه‌ای بود که همه کارشناسان اقتصادی و بازارهای مالی پیش‌بینی کرده بودند که قیمت دلار تا پایان سال جاری به رقم 40 هزار تومان می‌رسد و رسید.

کنترل فنر ارز، کمبود منابع نفتی و ارزی کشور، تحریم‌ها، پیشی گرفتن واردات بر صادرات و تراز تجاری منفی و کسری بودجه همه جزو عواملی است که بر قیمت دلار اثر می‌گذارد و اگر دولت خواستار کاهش و یا ثبات نرخ ارز است، باید این مشکلات را به صورت ریشه‌ای حل کند. نه آنکه دنبال دستگیری دلالان ارزی چهارراه استانبول باشد و یا رسیدن دلار به کانال 44 هزار تومان را کار مدیر یک کانال تلگرامی بداند. چراکه اگر دلالان ارزی و مدیران کانال تلگرامی، عامل گرانی دلار بودند، بعد از دستگیری جمشید بسم اله در مهر 1391 تاکنون نباید قیمت دلار تغییری می‌کرد و جهش می‌یافت.

دلار 15 هزار تومانی، به سادگی آب خوردن

در حالی خاندوزی اعلام کرده که گرانی قیمت دلار، کار مدیر یک کانال تلگرامی است که پیش از این وزیر کابینه دولت سیزدهم در توییتی اعلام کرده بود دولت با ارزپاشی به میزان 300 میلیون دلار می‌تواند قیمت دلار را به کمتر از 15 هزار تومان برساند و دو ماه در همان سطح نگه دارد. تامین این مبلغ برای بانک مرکزی از آب خوردن راحت‌تر است.

این توییت معروف حجت عبدالملکی است که در دولت روحانی منتشر کرده و گفته بود دولت می‌تواند دلار را به زیر 15 هزار تومان برساند اما چنین کاری را انجام نمی‌دهد.

حالا در کنار سوالات بالا، سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر دولت روحانی می‌توانست با 300 میلیون دلار ارزپاشی دلار را 15 هزار تومان کند، چرا دولت رئیسی تاکنون نتوانسته با تزریق منابع بسیار زیاد به بازار ارز، دلار را ارزان کند.

از طرفی نه تنها نتوانسته که در برابر چنین اقدامی اظهارناتوانی کرده و گفته مدیریت بازار ارز ایران دست یک کانال تلگرامی است. با این تفاسیر، محمدرضا فرزین هم نمی‌تواند به سادگی قیمت دلار را مهار کند چراکه وزیر اقتصاد به ناتوانی این تیم اعتراف جدی کرده است.

تجارت نیوز/