اقتصادسنج| بازار طلا و جواهر از بازارهای جذاب و بزرگ در ایران است که سرمایه‌گذاری در آن همواره از بهترین روش‌ها برای حفظ و افزایش ارزش سرمایه بوده است. با این اوصاف، بازار طلا و جواهر مانند هر بازار تجاری و اقتصادی دیگری، اصطلاحات مخصوص به خود را دارد که شاید به گوش بسیاری از ما نخورده باشد اما شناخت و آگاهی از این اصطلاحات برای کسانی که در این بازار سرمایه‌گذاری کرده یا قصد ورود به این بازار را دارند یک الزام است و می‌تواند برایشان مفید واقع شود. درواقع، دانستن این اصطلاحات به خریداران و سرمایه گذاران در بازار طلا کمک می‌کند که حواسشان موقع خرید جمع باشد و با دل قرص خرید کنند و ضرر هم نکنند.
در جدول زیر، سعی شده است اصطلاحات رایج بازار طلا و جواهر به زبان ساده توضیح داده شود
|
اصطلاح |
تعریف |
|
آبکاری طلا |
آبکاری با طلا فرایندی است که برای جلوگیری از خوردگی و تغییر رنگ فلزات در طول زمان استفاده می‌شود. در این فرایند، یک لایه طلا بر روی فلزات از جنس دیگر مانند پلاتین، نقره و مس قرار داده می‌شود. در واقع، جواهراتی که آبکاری می‌شوند طلای خالص نیستند. |
|
اجرت طلا |
به مزدی که بابت ساخت و دستمزد سازندگان طلا باید پرداخت شود، اجرت یا کارمزد طلا می‌گویند. اجرت طلا هنگام خرید طلای زینتی یا مصنوعات طلا روی قیمت نهایی طلا محاسبه می‌شود اما در هنگام فروش طلا به طلافروش محاسبه نمی‌شود. بنابراین، اگر قصد سرمایه‌گذاری در بازار مصنوعات طلا را دارید بهتر است طلاهای با اجرت پایین را خریداری کنید. |
|
انگ طلا |
به مشخص کردن میزان خلوص طلا با مقیاس عیار، انگ طلا می‌گویند که با درج حرف K انگلیسی روی زیورآلات نشان داده می‌شود. به عبارت دیگر، به شماره یا کدهایی که برای شناسایی طلا بر روی طلا حک می‌کنند، انگ می‌گویند. بهتر است طلای آب‌شده، انگ شده باشد تا عیار و اصالت آن مطمئن باشد. توجه داشته باشید طلایی که انگ ندارد، ممکن است تقلبی باشد. |
|
عیار طلا |
عیار، واحد اندازه‌گیری خلوص طلا است. عیار ۲۴ عیار کامل طلا است. در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، عیار مصنوعات طلا ۱۸ یا ۷۵۰ است که ۷۵ درصد آن طلای خالص و ۲۵ درصد باقیمانده، فلزات دیگر است. |
|
ری‌گیری |
ری‌گیری، فرایندی است که در آزمایشگاه‌ها روی طلاهای آب‌شده انجام می‌شود تا عیار آن مشخص شود. در این فرایند، قطعه کوچکی از طلای آب‌شده با قیچی مخصوص بریده و در آزمایشگاه‌های عیارسنجی که به ری‌گیری معروف هستند، محک زده می‌شود تا عیار آن به طور دقیق مشخص شود. |
|
حباب طلا |
به اختلاف قیمت میان قیمت تثبیت‌شده طلا در ایران و انس جهانی طلا، حباب طلا می‌گویند. درواقع، حباب طلا، نشانگر آن است که طلا قیمتی غیرواقعی دارد و قیمت طلا با ارزش آن همخوانی ندارد. معمولا زمانی که تقاضا بیشتر از عرضه باشد، حباب منفی به وجود می‌آید. هر چه حباب منفی کمتر باشد، سرمایه‌گذاری در طلا واقع‌بینانه‌تر است. |
|
سوت طلا |
سوت، کوچک‌ترین واحد اندازه‌گیری طلا است. هر ۱۰۰۰ سوت برابر با یک گرم است. برای خواندن سوت، عدد بعد از ممیز را سوت در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال، عدد ۴/۳۳۰ به صورت ۴ گرم و ۳۳۰ سوت خوانده می‌شود. |
|
مثقال طلا |
مثقال از رایج‌ترین واحدهای اندازه‌گیری وزن طلا است. هر مثقال برابر با ۴.۳۳۱ گرم طلای ۱۸ عیار است. |
|
انس |
انس یا اونس که آن را معمولاً با نماد OZ نشان می‌دهند، واحد اندازه‌گیری بین‌المللی برای فلزات گرانبهایی مانند طلا و نقره است. هر انس معادل ۳۱.۱۰۳۵ گرم است. در معاملات بازار طلا، منظور از تغییر انس، تغییر قیمت یک انس طلا در بازار جهانی است. |
|
گرم |
هر گرم ۱۰۰۰ سوت و هر ۱۰۰۰ گرم معادل یک کیلوگرم است. |
|
مظنه طلا |
مظنه طلا که به آن فی هم گفته می‌شود، بر اساس طلای ۱۷ عیار (۷۰۵) است. برای تبدیل مظنه طلا به گرم ۱۸ طلا باید ابتدا عدد مظنه را به عدد ۴.۶۰۸۳ (هر مثقال طلای ۱۷ عیار برابر با ۴.۶۰۸۳ گرم است) تقسیم کنیم. عدد حاصل برابر با قیمت یک گرم طلای ۱۷ عیار است. در مرحله بعد، این عدد را بر عدد ۷۰۵ (۷۰۵ خلوص طلای ۱۷ عیار است) تقسیم و در عدد ۷۵۰ (۷۵۰ خلوص طلای ۱۸ عیار است) ضرب می‌کنیم. عدد به‌دست‌آمده برابر با قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار است. |
|
قیراط |
قیراط، واحد اندازه‌گیری وزن سنگ‌های قیمتی مانند یاقوت و زمرد و الماس است و برای طلا استفاده نمی‌شود. هر قیراط برابر با ۲۰۰ سوت است. |
|
فاکتور طلا |
فاکتور طلا، سند طلا و جواهرات فرد خریدار است که باید شامل سربرگ طلافروشی، نام و آدرس دقیق طلافروشی، نام و مشخصات کامل خریدار، مشخصات جزئی کالای خریداری‌شده با همه متعلقات شامل سنگ و نگین و غیره، وزن کالا، عیار، اجرت ساخت، مالیات، قیمت روز طلا، قیمت کل به عدد و حروف و مهر و امضای رسمی واحد طلافروشی باشد. توجه داشته باشید که فروش طلای بدون فاکتور سخت است و واحدهای مجاز طلافروشی، طلای بدون فاکتور را خریداری نمی‌کنند. |
|
شمش طلا |
شمش طلا، قطعه‌ای مکعبی از طلای خالص است که عیار آن بین ۹۹۵ تا ۹۹۹.۹ است و در وزن و ابعاد مختلف توسط کارخانه‌های مخصوص تولید و در معاملات استفاده می‌شود. |
|
مسکوکات طلا |
به انواع سکه‌های طلا که زیر نظر بانک مرکزی ساخته و ضرب می‌شوند، مسکوکات طلا می‌گویند. |
|
مصنوعات طلا |
به هر کالایی که از طلا ساخته شده باشد مانند زیورآلات، ساعت و غیره، مصنوعات طلا می‌گویند. در ایران، مصنوعات طلا با عیار ۱۸ (۷۵۰) ساخته می‌شوند. |
