اقتصادسنج؛ اعطای وام فرزندآوری یک دلیل مهم دارد؛ نگرانی درباره پیر شدن جمعیت ایران طی سال‌های اخیر. دولت هم از آغاز دهه 90 با وعده وام‌های یک میلیون تومان به ازای هر فرزند شروع به مقابله با پیری جمعیت کرد. بعدتر حتی دادن وام ودیعه مسکن به ازای هر فرزند یا درصد بالاتری از تسهیلات بانکی به خانواده‌های پرجمعیت‌تر هم نتوانست این مشکل را حل کند. برای همین هم دولت از محل بودجه 1402 تصمیم گرفته تسهیلات بانکی مانند وام فرزندآوری و وام ودیعه مسکن را برای خانواده‌های پرجمعیت در نظر بگیرد.

وام فرزندآوری چیست؟

طبق قانون بودجه امسال دولت، دستورالعمل تسهیلات قرض الحسنه فرزندآوری به شبکه بانکی ابلاغ شد. بر اساس این دستورالعمل به نوزادانی که از ابتدای سال 1400 متولد شده‌اند، وام تعلق می‌گیرد. براساس این قانون، به ازای هر کودکی که از این تاریخ به بعد در خانواده‌ای به دنیا بیاید، تسهیلاتی می‌دهند که در شبکه بانکی به آن «وام فرزندآوری» می‌گویند. مبلغ وام فرزندآوری البته به تعداد فرزندان خانواده و اینکه نوزاد به دنیا آمده فرزند چندم خانواده محسوب می‌شود هم بستگی دارد.

شرایط لازم برای گرفتن وام

اولین شرط برای گرفتن وام فرزندآوری توسط سرپرست خانواده، تولد فرزندی است که بعد از تاریخ 1400/1/1 به دنیا آمده باشد. پس به کودکانی که قبل از این تاریخ متولد شده‌اند، وام تعلق نمی‌گیرد. اما بانک مرکزی یک شرط مهم دیگر هم برای گرفتن این وام گذاشته است؛ تسهیلات فرزندآوری به کسانی تعلق می‌گیرد که نرخ باروری در شهر محل سکونت آنها کمتر از 5/2 باشد. نگاهی به آمار نرخ باروری در سال 1399 ثبت احوال تکلیف همه چیز را معلوم می‌کند. آمار نرخ باروری در کشور به تفکیک استان‌ها مشخص شده است. طبق این آمار استان سیستان و بلوچستان با نرخ باروری 3.7 تنها استان کشور محسوب می‌شود که وام فرزندآوری به ساکنانش تعلق نمی‌گیرد.

براساس آمار سالانه ثبت احوال ایران، استان‌های خراسان جنوبی، یزد، خوزستان و گلستان هم بعد از سیستان و بلوچستان بیشترین نرخ باروری را بین استان‌های کشور دارند، اما چون نرخ باروری در این استان‌ها پایین‌تر از 2.5 اعلام شده است، باید به ساکنان شهرهای مختلف این استان‌ها وام فرزندآوری تعلق بگیرد. هرچند متقاضیان زیادی از این استان‌ها حین مراجعه به بانک با جمله «این وام به شهر شما تعلق نمی‌گیره!» مواجه شده‌اند. هنوز هم سازوکار آنلاین و غیرحضوری برای مشخص شدن اینکه وام فرزندآوری دقیقا به کدام شهرها تعلق می‌گیرد و به کدام شهرها تعلق نمی‌گیرد، وجود ندارد و چاره‌ای جز رفتن به بانک و پرس و جو از کارمندان بانک نیست!

چطور وام فرزندآوری بگیریم؟

متقاضیان دریافت وام فرزندآوری اول باید وارد سایت تسهیلات قرض الحسنه فرزند به آدرس ve.cbi.ir شوند. بعد از ورود به سایت، باید اطلاعاتی مانند کد ملی پدر و فرزند، اطلاعات شهر و محل سکونت، سال تولد فرزند و دیگر اطلاعات هویتی را به سایت بدهید. بعد از تکمیل اطلاعات و پایان ثبت نام، کد رهگیری 10 رقمی برای شما ارسال می‌شود که به معنای تایید تقاضای شما برای دریافت وام فرزندآوری خواهد بود. بعد از گرفتن کد رهگیری دوباره به سایت مراجعه کنید. در این مرحله شعبه بانک تعیین شده برای گرفتن وام مشخص خواهد شد. رفتن به بانک و تکمیل مدارک موردنیاز بانک و گرفتن وام هم مراحل بعدی این تسهیلات خواهد بود.

از زمان مشخص شدن شعبه بانک، متقاضی وام 12 روز فرصت دارد به شعبه مراجعه و نسبت به تکمیل پرونده اقدام کند.

بعد از رفتن به شعبه، متقاضیان دریافت وام فرزندآوری 45 روز برای تکمیل مدارک لازم به بانک فرصت دارند. بعد از این مدت نام متقاضی از سامانه دریافت وام حذف خواهد شد.

مبلغ وام فرزندآوری چقدر است؟

بخشنامه بانک مرکزی مشخص کرده متقاضیان دریافت وام فرزندآوری چه مبلغی وام خواهند گرفت. براساس مصوبه شورای پول و اعتبار تسهیلات با مبلغ بالای 20 میلیون تومان نیاز به داشتن دوضامن دارند. اما با مصوبه بانک مرکزی برای وام فرزندآوری یک ضامن معتبر هم کافی است. بخش جالب ماجرا اینجاست زیرا با وثیقه قرار دادن حساب یارانه یا سهام عدالت متقاضیان یا بسیتگان درجه یک یا ارائه یک فقره سفته در کنار یک ضامنی که قبلا ذکر شد می‌توان این وام را دریافت کرد. حالا برویم سراغ مبلغ تسهیلات فرزندآوری. واضح است که مبلغ این وام به تعداد فرزندان و اینکه برای چندمین فرزند خود درخواست وام داده‌اید، فرق می‌کند. وام فرزند از 30 میلیون تومان شروع می‌شود و تا سقف 150 میلیون تومان به متقاضیان داده می‌شود.

• مبلغ تسهیلات فرزندآوری، به ازای فرزند اول، 30 میلیون تومان است.
• مبلغ تسهیلات فرزندآوری، به ازای فرزند دوم، 60 میلیون تومان است.
• مبلغ تسهیلات فرزندآوری، به ازای فرزند سوم، 90 میلیون تومان است.
• مبلغ تسهیلات فرزندآوری، به ازای فرزند چهارم، 120 میلیون تومان است.
• مبلغ تسهیلات فرزندآوری، به ازای فرزند پنجم و بعد از آن، 150 میلیون تومان است.

نکته: مبلغ تسهیلات فرزندآوری برای فرزندان دوقلو، یک وام به ازای هر فرزند خواهد بود.

مدارک لازم برای تسهیلات فرزندآوری

اگر قصد گرفتن وام فرزند را دارید، اول باید در سایت ثبت‌نام اینترنتی کنید. در مرحله بعد هم مدارک مورد نیاز بانک را تحویل بدهید.

مدارک لازم برای ثبت‌نام اینترنتی

• مشخصات کارت ملی و شناسنامه پدر و مادر
• مشخصات شناسنامه نوزاد
• آدرس کامل محل سکونت متقاضی وام
• کدپستی 10 رقمی آدرس محل سکونت
• گرفتن کد رهگیری 10 رقمی از سامانه تسهیلات وام فرزند
• مدارک لازم بانک
• همراه داشتن اصل کارت ملی و شناسنامه پدر و مادر نوزاد و ارائه کپی آنها
• اصل شناسنامه نوزاد و ارائه فتوکپی از تمام صفحات شناسنامه
• فتوکپی کارت ملی و شناسنامه ضامن
• دادن یک فقره سفته

شرایط اقساط وام فرزندآوری

دوره بازپرداخت برای تسهیلات فرزندآوری با توجه به انتخاب متقاضی ۳۶، ۴۸، ۶۰، ۷۲ و ۸۴ ماهه محاسبه خواهد شد. این وام با سود 4 درصد سالانه به متقاضیان داده می‌شود. طبیعی است که مبلغ اقساط وام براساس مدت زمان بازپرداخت و مبلغ وام متغیر خواهد بود.