اقتصادسنج | بسیاری از افراد از تعویض مرتب دنده و گرفتن زیاد کلاچ ناراضی هستند و بنا به دلایل متعدد تمایل دارند تا خودروی ایرانی خود را که گیربکس دنده‌ای دارد به گیربکس اتوماتیک تبدیل کنند. باید گفت که این تبدیل گیربکس دارای مزایا و معایبی خواهد بود.

هر راننده‌ای که روزانه زمان زیادی را در ترافیک کلافه‌کننده شهری مثل تهران سپری می‌کند، حتما درباره تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک فکر کرده است. واقعیت این است که راحتی رانندگی با خودروهای اتومات به‌خصوص در ترافیک، موضوعی نیست که بتوان خیلی راحت از کنارش عبور کرد.

شاید از نظر خیلی از افراد، هزینه نسبتا بالای تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک، ارزش رانندگی راحت‌تر را داشته باشد؛ اما قبل از هر تصمیمی باید به یک سوال مهم پاسخ دهید. آیا تبدیل گیربکس معمولی به اتومات، مشکلات فنی برای خودرو ایجاد نمی‌کند؟ در ادامه قصد داریم به این سوال مهم پاسخ دهیم.

گیربکس‌های اتوماتیک مورد استفاده در ایران

فرض کنید قصد تبدیل گیربکس دستی به اتومات 206 را دارید. همان‌طور که می‌دانید مدل‌های کارخانه‌ای اتومات پژو 206 نیز در ایران تولید می‌شود. عده‌ای تصور می‌کنند که برای اتوماتیک شدن پژو 206 دستی، دقیقا همان گیربکس اتوماتیک کارخانه‌ای را جایگزین جعبه دنده معمولی می‌کنند. این تصور کاملا اشتباه است. اجازه دهید خیال شما را راحت کنیم. اصلا در ایران چیزی به نام گیربکس اتوماتیک نو نداریم.

وقتی برای تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک به تعمیرگاه مراجعه می‌کنید، از گیربکس‌های اتوماتیک ZF مدل 2002 استفاده می‌کنند. داستان از چه قرار است؟ کارخانه ZF یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین تولیدکنندگان گیربکس در سطح دنیاست. در سال 1376 برای نخستین بار از گیربکس‌های اتوماتیک این کارخانه روی پژو 405 در ایران استفاده شد. این گیربکس‌ها مشکلات زیادی از جمله افزایش استهلاک، مصرف سوخت، کاهش شتاب و… را برای خودروها ایجاد می‌کردند. به همین دلیل استفاده از آن‌ها در خارج از ایران خیلی زود متوقف شد.

تعدادی از این گیربکس‌ها از سال‌ها پیش در ایران موجود هستند. همه این گیربکس‌های اتوماتیک ZF، استوک یا دست دوم هستند. در واقع برای تبدیل گیربکس دنده‌ای به اتومات، این جعبه دنده روی خودروی شما قرار می‌گیرد. بنابراین خبری از گیربکس‌های کارخانه‌ای باکیفیت برای جایگزینی با جعبه دنده‌های معمولی نیست. طبیعتا نمی‌توان انتظار عملکرد گیربکس اتوماتیک فابریک را از این جعبه دنده داشت.

نحوه تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک

تبدیل گیربکس معمولی به اتومات چیزی در حدود 2 تا 3 روز در تعمیرگاه به‌طول می‌انجامد. برای این منظور ابتدا سیستم گیربکس دستی از پیشرانه خودرو خارج می‌شود. سپس جعبه دنده ZF آلمان جایگزین آن می‌شود. دسته دنده مخصوص خودروهای اتوماتیک نیز جایگزین دسته دنده معمولی می‌شود. پس از تعویض پشت آمپر، نوبت به سیم کشی گیربکس اتوماتیک می‌رسد.

تبدیل گیربکس معمولی به اتومات

تکنولوژی گیربکس ZF قدیمی است. بنابراین خبری از کامپیوتر گیربکس روی این قطعه نیست. ضمن اینکه ساعت و شیر برقی نیز در آن وجود ندارد. به همین دلیل نمی‌توان جلوی تقه زدن ماشین حین حرکت با این خودرو را گرفت. در نتیجه با پشت سرگذاشتن مراحل فوق، کار تبدیل جعبه دنده به پایان می‌رسد.

تبدیل گیربکس معمولی به اتوماتیک در کدام خودروها امکان‌پذیر است؟

امکان تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک در همه خودروها وجود ندارد. نباید تصور کنید چون مدل اتوماتیک خودرویی مانند کوییک در بازار وجود دارد، می‌توانید جعبه دنده ماشین معمولی خود را نیز تعویض کنید. تعمیرکاران حرفه‌ای تنها برای مدل‌های خاصی از خودروهای سواری کار تبدیل گیربکس را انجام می‌دهند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

پژو پرشیا

زانتیا

سمند با موتور معمولی

دنا

پژو 405

پژو 206

معایب تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک

فرض کنید قصد تبدیل گیربکس دستی به اتوماتیک دنا را دارید. از طرفی قیمت دنا پلاس اتوماتیک آنقدر در بازار بالا رفته است که امکان خرید آن را ندارید. از طرفی دیگر رانندگی راحت‌تر با جعبه دنده اتوماتیک، شما را وسوسه می‌کند که دست به چنین کاری بزنید. این روزها تقریبا در هر تعمیرگاهی تبلیغ تبدیل گیربکس دنده‌ای به اتومات مشاهده می‌شود.

اولا پیشنهاد می‌کنیم که به هرکسی برای این منظور اعتماد نکنید. حتما این کار تخصصی را در مراکز معتبر و زیر نظر تعمیرکاران حرفه‌ای انجام دهید.

البته خیلی از تعمیرکاران درباره معایب تبدیل گیربکس معمولی به اتومات، توضیحات شفاف و روشنی به شما ارائه نمی‌کنند. به‌هر ترتیب با اعمال این تغییر، سیستم فنی خودروی خود را دستکاری خواهید کرد.

قطعات مختلف هر خودرو مطابق با استاندارد خاصی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. با ایجاد تبدیل گیربکس خودرو از دستی به اتوماتیک، نظم حاکم در عملکرد قطعات ماشین مختل می‌شود. شاید در روزهای ابتدایی هیچ مشکلی را مشاهده نکنید؛ اما به‌مرور زمان مشکلات یک‌به‌یک از راه می‌رسند. از جمله مهم‌ترین مشکلات در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

افت توان و شتاب‌گیری خودرو

تقه زدن ماشین حین حرکت

افزایش بیش از حد دمای موتور

به‌گوش رسیدن صداهای غیرعادی حین حرکت

جا نرفتن یا دیر جا رفتن دنده هنگام تعویض

افزایش مصرف سوخت خودرو (حدود 2 لیتر در 100 کیلومتر)

همراه مکانیک/