رییس مرکز هوا و اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: به دنبال این موضوع هستند که قیمت گواهی اسقاط خودروهای عمومی مخصوصاً تاکسی‌ها افزایش پیدا کند تا مردم راحت‌تر ماشین فرسوده خود را تعویض کنند.
اقتصادسنج| آلودگی هوا مشکلی که امروز دغدغه کلان‌شهر تهران است و یکی از عوامل اصلی این آلودگی خودروهای فرسوده است که علاوه بر مصرف بالای بنزین، موجب ترافیک و افزایش آلاینده‌های می‌شود و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و جایگزین کردن خودروهای استاندارد و برقی، کار مهمی است که باید به صورت جدی در دستور کار قرار بگیرد.
خودروهای فرسوده نه تنها مصرف سوخت بالایی دارند بلکه در آلودگی کلان‌شهرها نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. به گفته مسؤولان بالغ بر۷ میلیون دستگاه خودرو فرسوده در کشور در حال تردد هستند که باید نهادهای متعددی دست به دست هم دهند تا در طرح اسقاط خودروهای فرسوده همکاری کنند.
در همین سال‌ها با کاهش ارائه گواهی اسقاط، ممنوعیت واردات خودرو و معافیت خودروسازان داخلی از اسقاط خودروهای فرسوده، رفته رفته مراکز اسقاط نیز تعطیل شدند و این طرح پس از گذشت سال‌های طولانی نتوانست به خوبی اثرگذار باشد. اما طی دو ماه گذشته و با مطرح شدن واردات خودروهای کارکرده و صفر به کشور، طرح اسقاط خودرو مجدداً مطرح شد.
هموار کردن راه برای اسقاط خودرو
داریوش گل‌علیزاده، رئیس مرکز هوا و اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: آیین‌نامه ماده ۸ قانون هوای پاک(تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه‌سنگین، سنگین، موتورسیکلت مکلفند وسایل نقلیه خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند) را با آیین‌نامه ماده ۱۰ ساماندهی صنعت خودرو ادغام کردیم چرا که متاسفانه موضوع اسقاط خودروهای فرسوده در ۶ تا ۷ سال گذشته متوقف شده بود و تلاش بسیار کردیم از طریق منابع خود اسقاط خودرو، این چرخه را به گردش در آوریم.
وی ادامه داد: یک آیین‌نامه واحد را ارائه کردیم چون در آیین نامه ماده ۸ سن فرسودگی لغو شده و به سن مرز فرسودگی آمده بود اما در آیین نامه ماده ۱۰ ساماندهی صنعت خودرو سن فرسودگی اجرا شد که در این آیین نامه جدید به سن فرسودگی و اسقاط خودرو توجه شده است. ما به دنبال این هستیم که بخشی از تولیدات داخل به این طرح اختصاص پیدا کند، در حال حاضر ۲۰ درصد از قرعه‌کشی خودرو به دارندگان خودرو فرسوده اختصاص پیدا کند.
وی ادامه داد ما به دنبال ارزشمند کردن گواهی اسقاط خودرو هستیم تا مالکان خودروهای فرسوده تشویق شوند و برای از رده خارج کردن خودرو و بتوان با گواهی اسقاط بتوان چرخ این کار را چرخاند.
گواهی اسقاط تاکسی ۲۰۰ میلیون می‌شود
گل‌علیزاده افزود: در گذشته تنها قیمت یک لاشه خودرو را به صاحب ماشین داده می‌شد که مبلغ چشمگیری نبود ولی در حال حاضر پیشنهاد ما این است که یک ماشین با ۶ گواهی اقساط حدود ۲۰۰ میلیون تومان دریافت می‌کند، اولویت اولیه ما حمل و نقل عمومی و موتورسیکلت است ولی در صورت اینکه منابع به ما اجازه دهد این طرح را برای ماشین‌های عمومی هم ادامه می‌دهیم.
رئیس مرکز هوا و اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست افزود: یک برنامه زمانبندی برای این کار در نظر گرفته‌ایم که سال اول و دوم را برای موتورسیکلت و تاکسی با توجه به این نکته که پیمایش بیشتری دارند قرار می‌دهیم. بیشتر افرادی که خودرو فرسوده دارند شاید توانایی مالی تعویض را نداشته باشند ولی با طرح‌های تشویقی باید بتوانیم مردم را ترغیب بهتعویض خورو کنیم.
گل‌علیزاده ادامه داد: این پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صمت، وزارت راه و شهرسازی و پلیس راهور است که پیش نویس به صورت مشترک تهیه شده که دو هفته دیگر در هیأت دولت مطرح می‌شود و در صورت تصویب و تایید از سوی هیأت تطبیق لازم الجرا خواهد بود.
اسقاط خودرو چیست؟
براساس ماده ۸ قانون هوای پاک که در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ مصوب شد تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موظف‌اند وسیله نقلیه را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند که این سن برای خودروهای سواری، سنگین و نیمه سنگین و موتور سیکلت متفاوت است. بر اساس این طرح، مراکزی به نام مراکز اسقاط خودرو های فرسوده به وجود آمدند تا خودروهای فرسوده را از رده خارج کنند.
اهمیت اسقاط خودروهای فرسوده
اجرای طرح فرسودگی خودروها یا همان طرح اسقاط خودرو مهم است چراکه بسیاری از کلانشهرهای ایران با آلودگی هوا روبه‌رو هستند و تردد خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌ها به این آلودگی‌ها دامن می‌زند و سبب افزایش آلایندگی‌ها می‌شود. خودروهای فرسوده بیش از ۲۰ برابر خودروهای معمولی تولید آلایندگی دارند و تنها با جریمه نمی‌توان تردد آنها را محدود کرد.
آیین‌نامه سن فرسودگی خودروها
خرداد ماه سال ۱۴۰۰ هیات وزیران وقت، آیین‌نامه‌ای را درباره تعیین سن فرسودگی خودروها به تصویب رساند. بر اساس این آیین‌نامه، با توجه به کاهش ایمنی و آلایندگی انواع وسایل نقلیه در اثر مرور زمان، سن مرز فرسودگی به جای سن فرسودگی تعیین شد. بنابراین خودروهای مشمول باید سالانه دفعات بیشتری برای دریافت معاینه فنی اقدام کنند.
بر این اساس سن مرز فرسودگی برای خودروهای سواری ۱۵ سال است. این خودروها پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی باید هر ۶ ماه اقدام به دریافت معاینه فنی کنند.
وانت پایه گازسوز و بنزینی، دوگانه سوز و دیزلی نیز به ترتیب با سن ۱۴ و ۱۳ سال به سن مرز فرسودگی می‌رسند که پس از آن باید هر ۴ ماه یکبار نسبت به دریافت معاینه فنی اقدام کنند.
در مصوبه جدید در سال ۱۴۰۲ تصویب شد، خودروها پس از رسیدن به سن مرز فرسودگی مشمول افزایش دفعات سالیانه معاینه فنی شده و در صورت عدم موفقیت در اخذ دو دوره متوالی معاینه فنی، فرسوده محسوب می‌شوند که در این آیین‌نامه سن مرز فرسودگی برای خودروهای شخصی ۱۵ سال اعلام شده و خودروهای با سن ۱۵ تا ۲۰ سال سالانه دو مرتبه و خودروهای با سن بالای ۲۰ سال سالانه سه مرتبه بایستی جهت اخذ معاینه فنی اقدام کنند
کاهش چشمگیر اسقاط خودرو در سال‌های اخیر
اردیبهشت ۱۴۰۲، محمد مشهدی‌شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو، اظهار کرد در سال ۹۳ ، تعداد ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو اسقاط شده، اما در سال ۹۸ این تعداد به یک‌پنجاهم، یعنی ۷۷۰۰ دستگاه رسید. سال ۹۹، تعداد ۱۳ هزار دستگاه، سال ۱۴۰۰ ۳۰ هزار دستگاه و سال ۱۴۰۱ حدود ۴۵ هزار دستگاه خودرو اسقاط شد؛ یعنی اعداد کنونی قابل مقایسه با سال ۹۳ نیست.
جدول فرسودگی خودرو در سال ۱۴۰۲
وی تاکید کرد ۵۰ درصد آلودگی هوا مربوط به وسایل نقلیه در تردد کشور است. باید ساز وکارهای تشویقی و تنبیهی به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که صاحبان خودروهای فرسوده علاقمند شوند تا خودروهای خود را تحویل دهند. اما در حال حاضر وقتی قیمت پراید به عدد ۴۰۰ میلیون تومان می‌رسد، کسی حاضر نمی‌شود خودرویی را که ۲۰ سال کار کرده ارزان بفروشد. باید تناسبی بین خودروی فرسوده و نو باشد وگرنه هیچ انگیزه‌ای برای اسقاط نیست.
