اقتصادسنج؛ در حالی که با چندین اقدام دولت در 1.5 سال گذشته بازار خودرو پس از مدت‌ها به آرامش رسیده است، اطلاعات واصله از منابع آگاه حاکی از آن است که خودروسازان قصد عرضه خودروهای ثبت‌نامی را تا پیش از اخذ مجوز جدید افزایش قیمت ندارند و با دپو محصولات خود، دنبال تحریک تقاضا و برهم‌ زدن آرامش بازار خودرو هستند.

به دنبال سیاست‌هایی که وزارت صمت از اسفند‌ماه 1400 در خصوص افزایش تولید و عرضه خودرو و بعد از آن نیز عرضه خودرو از طریق سامانه یکپارچه آغاز کرد، بازار خودروی کشور بعد از چند سال التهاب، آرام شد و این آرامش از اردیبهشت‌ امسال تاکنون نیز احساس می‌شود

در مجموع وضعیت بازار خودرو بعد از عرضه خودرو از طریق سامانه یکپارچه و قرار گرفتن همه متقاضیان ثبت‌نام کننده در نوبت تحویل خودرو (متقاضی واقعی)، قیمت‌گذاری خودروهای داخلی و مونتاژی توسط شورای رقابت، اعلام قیمت‌های خودروهای مونتاژی پایین‌تر از قیمت‌های کارخانه‌ای در اردیبهشت‌ماه و آزاد شدن واردات خودرو نو و کارکرده، سامان گرفت و ‌قیمت خودرو در بازار کاهشی شد.

این روزها بازار خودرو آرام است و دلال‌ها از این بازار خارج شده‌اند.

احتکار خودرو توسط 2 خودروساز‌ برای جلوگیری از کاهش قیمت‌ها در بازار

اما کاهش قیمت‌ها و آرامش در بازار خودرو، ظاهرا چندان به مذاق خودروسازان خوش نیامده است، زیرا براساس اطلاعات واصله دو خودروساز بزرگ داخلی مجددا به دنبال اخذ مجوز افزایش قیمت هستند، از سوی دیگر چون هنوز مجوزهای افزایش قیمت را نگرفته‌اند،  تولیدات خود را احتکار کرده‌اند.

قطعا ‌کاهش عرضه به بازار و تحریک عرضه و تقاضا، این بازار آرام خودرو را به هم می‌زند و ضرورت دارد نهادهای نظارتی در این موضوع ورود کنند.

‌براساس اطلاعات واصله از یک منبع آگاه، ایران‌خودرو برخی محصولات خود را در ‌سایت‌های تولید تهران مرکزی، خراسان و تبریز‌ دپو ‌کرده است.

توقف عرضه خودروهای ثبت‌نام شده ایران خودرو در سامانه یکپارچه

عدم عرضه 2 خودروساز خصوصا ایران‌خودرو‌ با حضور نیافتن در دور دوم عرضه یکپارچه خودرو کاملا مشهود بود زیرا با وجود اینکه قبلا از سوی مدیر سامانه یکپارچه خودرو، ‌اعلام شده بود که خودروسازان با «محصولات جدید» در دور دوم عرضه حضور خواهند داشت، اما این خودروساز با وجود اینکه انبارهایش مملو از خودروهای هایما بود‌ در دور دوم عرضه یکپارچه اقدام به عرضه خودرو نکرد در حالی که پیش از این اعلام کرده بود هایما را در نوبت دوم سامانه یکپارچه عرضه می‌‌کند.

همچنین در ماه‌های گذشته این خودروساز در تحویل انواع خودروها به مشتریان سامانه یکپارچه در موعد مقرر از جمله رانا پلاس، سورن پلاس، پژو پارس و غیره تاخیر داشته است.

یک منبع آگاه در این‌باره گفت: گفته می شود دو عضو هیات مدیره ایران‌خودرو که از شرکت بهمن هستند، اصرار دارند تا خودروها در موعد تعیین شده به مشتریان تحویل نشود تا با کاهش عرضه به بازار، بازار خودرو را تحریک کنند و از سوی دیگر پس از اخذ مجوز افزایش قیمت از شورای رقابت، عرضه خودروهای ثبت‌نام شده را انجام دهند.

البته طی هفته‌های اخیر مباحثی در رابطه با درخواست مجدد خودروسازان داخلی برای افزایش قیمت خودرو مطرح شد که مدیر مرکز روابط عمومی شورای رقابت در این باره  اعلام کرد که درخواستی برای افزایش قیمت خودرو به شورای رقابت نیامده است.

اما یک منبع آگاه گفت که‌ ایران‌خودرو پیشنهاد افزایش 30 درصدی قیمت تولیدات خود را به سازمان حمایت و شورای رقابت ارائه داده است‌.

امتناع سایپا از عرضه خودرو شاهین‌ برای تحریک بازار

همچنین‌ طبق اطلاعات واصله، خودروسازی سایپا فاکتور‌کردن شاهین را کُند کرده است و همین اتفاق روی قیمت بازاری این خودروی تاثیر منفی گذاشته است.

‌بررسی اطلاعات منتشر شده سایپا در سایت کدال سازمان بورس نشان می‌دهد این خودروساز در مرداد فقط 26 درصد از شاهین‌های تولیدی خود را برای مشتریان فاکتور کرده است، این اتفاق سبب شده تا قیمت بازاری این خودرو در بازه یک ماهه مرداد 1402  افزایش 5.5 درصدی یابد.

 باوجود افزایش تولید خودرو با بازار عرضه نشده است

بر اساس گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی از تولید ماهانه صنایع بورسی، با وجود رشد 25.9 درصدی تولید خودرو و قطعات در مرداد امسال در قیاس با ماه مشابه سال قبل، موجودی انبار خودرو و قطعات در این ماه رشد 27.9 درصدی داشته است و این نشان می‌دهد باوجود افزایش تولید، این محصول با بازار عرضه نشده است.

خودروسازان هر زمان‌ دنبال افزایش قیمت هستند، عرضه را به بازار کم می‌کنند‌ 

در خصوص آخرین وضعیت بازار خودرو، سعید مؤتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران به خبرنگار فارس، گفت: عرضه خودرو در دو ماه گذشته به بازار نسبت به اوایل امسال کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه ادامه این روند بر روی قیمت خودرو در بازار اثرات نامطلوبی خواهد داشت، گفت: هر زمان که خودروسازان به دنبال افزایش قیمت هستند؛ عرضه به بازار را کاهش می‌دهند.

این فعال بازار خودرو اظهار داشت: اقدام خودروسازان در کاهش عرضه خودرو برای افزایش قیمت اقدام تازه‌ای نیست و تقریبا به یک عرف تبدیل شده و بازار خودرو با این وضعیت آشنا است.

مؤتمنی افزود: خودروسازان با کاهش عرضه خودرو به بازار به دنبال آن هستند تا مجوز افزایش قیمت از شورای رقابت را بگیرند.

در حالی خودروسازان ار عرضه خودرو به بازار امتناع  و عرضه به بازار را کاهش داده‌اند که براساس آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت تولید خودرو افزایش داشته است.

براساس آمار وزارت صمت در مرداد سال گذشته 72 هزار و 473 دستگاه خودروی سواری توسط تولید‌کنندگان بخشی خصوصی و دولتی تولید شد که با رشد 9 درصدی، تعداد خودروهای سواری تولید شده در بخش‌های دولتی و خصوصی به 79 هزار و 329 دستگاه افزایش یافت.

در سال گذشته در 5 ماه ابتدای سال در مجموع 370 هزار و 166 خودروی سواری تولید شد که با رشد 23 درصدی تعداد خودروهای تولید شده بخش‌های دولتی و خصوصی در 5 ماهه ابتدای امسال به 456 هزار و 126 دستگاه رسید.

عبدالله توکلی لاهیجانی مدیرکل صنایع خودرویی نیز گفته است برنامه وزارت صمت برای تولید 1.5 دستگاه خودرو در سال جاری است.

بنابراین با توجه به تولیدی حدود یک میلیون و 350 هزار دستگاه انواع خودرو در سال 1401 در صورت تحقق تعداد خودروهای تولید شده در سال جاری نسبت به سال گذشته 150 هزار دستگاه افزایش خواهد یافت.

در سال 1400 در مجموع 964 هزار و 281 دستگاه خودرو در کشور تولید شد که تعداد 867 هزار و 786 دستگاه از این تعداد خودروی سواری بود و در سال 1401 نیز در مجموع یک میلیون و 347 هزار و 394 دستگاه خودرو تولید شده که از این تعداد یک میلیون و 182 هزار و 78 دستگاه خودرو سواری بوده است. تولید انواع خودرو در سال 1401 نسبت به سال 1400 رشد 40 درصدی و تولید خودروی  سواری در سال 1402 نسبت به 140 رشد 36 درصدی داشته است.

بنابراین انتظار می‌رود با توجه به رشد تولید در ماه‌های گذشته، باید روند عرضه خودرو به بازار توسط خودروسازان افزایش یابد تا آرامش بازار خودرو به هم نخورد؛ اما دو خودروساز بزرگ کشور مجددا برنامه‌ریزی کرده‌اند با ‌احتکار خودروهای تولیدی، بازار را دچار تلاطم کنند و سپس مجدد افایش قیمت هم بگیرند.

‌در این شرایط لازم است تا با نظارت دقیق وزارت صمت و سازمان‌های مسئول از جمله سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده، سازمان تعزیرات حکومتی و نظارت شورای رقابت بر موضوع قیمت‌ها، با هرگونه التهاب احتمالی در بازار خودرو‌ مقابله شود.

گفتنی است تصاویر مربوط به دپو محصولات ایران‌خودرو و سایپا در برخی سایت‌های تولید این دو خودروساز موجود است و در صورت لزوم روزهای آینده تصاویر مربوطه‌ منتشر می‌شود.